TBMM Genel Kurulunda görüşülen, Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi'nin tümü üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasının ardından maddelerinin müzakerelerine geçildi.

AKP, 1. madde üzerinde değişiklik önergesi verdi.

Kabul edilen önergeyle; Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun'a dayanılarak çıkarılan karar, yönetmelik ve tebliğler ile diğer genel ve düzenleyici işlemlere aykırı hareket eden kişilere, bu kanunda başka bir yaptırım öngörülmemesi halinde, 10 bin Türk lirasından 50 bin Türk lirasına kadar idari para cezası verilmesi uygulamasından vazgeçildi.

Söz konusu önergeyle, teklifin 1. maddesinde yer alan şu hükümler de çıkarıldı:

- Kıymetli maden ve kıymetli taşları, bu kanuna dayanılarak çıkarılan karar, yönetmelik ve tebliğlere aykırı olarak yurttan çıkaran, yurda sokan veya buna teşebbüs edenler, fiil, Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümlerine göre suç oluşturmadığı takdirde, söz konusu eşya ve kıymetlerin rayiç bedelinin yüzde 20'si oranında idari para cezasıyla cezalandırılacak.

- Her türlü mal, kıymet, hizmet ve sermaye ithal ve ihraç edenler veya bu işlere aracılık edenler, bu mal ve kıymetleri tayin edilen süreler içinde yurda getirmemeleri halinde, yurda getirmekle yükümlü oldukları kıymetlerin rayiç bedelinin yüzde 5'i kadar idari para cezasına çarptırılacak. İdari para cezasına ilişkin karar kesinleşinceye kadar alacaklarını yurda getirenlere idari para cezası verilecek, ancak, verilecek bu ceza, yurda getirilmesi gereken paranın yüzde iki buçuğundan fazla olamayacak.

- İthalat, ihracat ve diğer kambiyo işlemlerinde döviz veya Türk parası kaçırmak kastıyla, muvazaalı işlemlerde bulunanlar, yurda getirmekle yükümlü oldukları veya kaçırdıkları kıymetlerin rayiç bedelinin yüzde 40'ı oranında idari para cezasıyla cezalandırılacak. Bu fiilin teşebbüs aşamasında kalması halinde verilecek ceza yarı oranında indirilecek.

- Bu kabahatlerin özel hukuk tüzel kişisinin organ, temsilcisi ya da bu tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde görev üstlenen kişi tarafından tüzel kişinin yararına işlenmesi halinde, tüzel kişi hakkında fiilin niteliğine göre, söz konusu cezalar ayrıca uygulanacak.

- Kabahatin konusunu yabancı paranın oluşturması halinde, idari para cezasının hesaplanmasında, fiilin işlendiği tarih itibarıyla Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının bu paraya ilişkin "döviz satış kuru" esas alınacak.

Önergeyle, "Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun'a dayanılarak çıkarılan karar, yönetmelik ve tebliğler uyarınca faaliyet izni veya yetki belgesi almaksızın ticari faaliyette bulunanlara, 50 bin Türk lirasından 250 bin Türk lirasına kadar idari para cezası ile cezalandırılması ve yetkisiz faaliyetin gerçekleştirildiği iş yerindeki tüm faaliyetlerin bir aydan altı aya kadar, tekrarı halinde ise sürekli olarak durdurulmasını" öngören hüküm ise korundu.

Yetkisiz olarak faaliyette bulunanların ilan ve reklamlarından veya yaptıkları işin mahiyetinden söz konusu iş yerini, sadece faaliyet izni veya yetki verilmesi gereken faaliyet konularında iştigal etmek maksadıyla açtıkları veya işlettikleri anlaşılıyorsa, söz konusu iş yerindeki faaliyetin sürekli olarak durdurulması ile durdurma işlemlerinin valiliklerce yerine getirilmesi düzenlemesi de teklifte yer aldı.

2. madde üzerindeki önerge de kabul edildi

AKP, teklifin, "Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun'da değişiklik öngören" 2. maddesinin tümden çıkarılması için de önerge verdi.

Kabul edilen önergeye göre, "Hazine Müsteşarlığı ve denetim yetkisine haiz kişilerin, kanunun uygulaması ile ilgili olarak ihtiyaç duyulan her türlü bilgi ve belgeyi gerçek ve tüzel kişilerden istemeye yetkili olmasını" düzenleyen hüküm tekliften çıkarıldı.

Önerge ile tekliften çıkarılan diğer hükümler de şöyle:

- Hazine Müsteşarlığı, kamu kurum ve kuruluşlarından devletin güvenliği ve temel dış yararlarına karşı ağır sonuçlar doğuracak haller ile meslek sırrı, aile hayatının gizliliği ve savunma hakkına ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, özel kanunlardaki yasaklayıcı ve sınırlayıcı hükümler dikkate alınmaksızın her türlü bilgi ve belgeyi uygun süre ve ortamda, sürekli veya münferit olarak istemeye yetkili olacak.

- Belirlenecek usul ve süreler içinde bilgi ve belge gönderme yükümlülüğünü yerine getirmeyenler hakkında 10 bin liradan 50 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.

- İstenen bilgi ve belgelerin hatalı veya eksik olarak verildiğinin saptanması halinde, bu yanlışlığın düzeltilmesi veya eksikliğin giderilmesi için 30 günlük süre verilecek. Bu süre içinde yanlışlığın düzeltilmemesi veya eksikliğin giderilmemesi halinde 10 bin liradan 50 bin liraya kadar idari para cezası verilecek

- İstenen bilgi ve belgelerin yanıltıcı olarak hazırlanması ya da bu kişilere yerinde inceleme imkanının sunulmaması hallerinde, 50 bin liradan 250 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.

Teklifin 4. maddesi üzerinde de AK Parti'nin değişiklik önergesi kabul edildi.

Buna göre, AOÇ belirlenen arazisinin kiraya veya işletmeye verilmesinde, "AOÇ arazileri üzerinde konut, ticaret ve sanayi amaçlı yapılaşma yapılamaz." hükmü geçerli olmayacak.

"Bürokratlar parti binalarına çağrılmaz"

CHP İstanbul Milletvekili Akif Hamzaçebi, yaptığı konuşmada, Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya'nın bugün AK Parti Genel Merkezi'ne giderek, Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından kabul edilmesini eleştirerek, "Bürokratlar parti binalarına çağrılmaz, çağrılsa da gitmez. Hele bu, bağımsız Merkez Bankası Başkanı ise hiç gitmez." dedi.

Hamzaçebi, bu tür gerçekleştirilen toplantılarla dolar ve faizin inmeyeceğini söyledi.

HDP Batman Milletvekili Mehmet Ali Aslan da boynunda Filistin kefiyesi ile yaptığı konuşmanın bir bölümünü Arapça gerçekleştirdi.

Arapça sözlerini Türkçeye de çeviren Aslan, "Eğer Müslümanlar hala uyumaya devam ederse, Mekke ve Medine de elimizden çıkar; Dicle ve Fırat arasındaki topraklar da elimizden alınır. Çünkü, çorap söküğü gibi gelir ve geliyor da." diye konuştu.

'Torba teklif' TBMM Genel Kurulunda kabul edildi

Genel Kuruldaki görüşmelerin ardından, Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı. 

Kanuna göre, Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun'a dayanılarak çıkarılan karar, yönetmelik ve tebliğler uyarınca faaliyet izni veya yetki belgesi almaksızın ticari faaliyette bulunanlar, 50 bin Türk lirasından 250 bin Türk lirasına kadar idari para cezası ile cezalandırılacak ve yetkisiz faaliyetin gerçekleştirildiği iş yerindeki tüm faaliyetler bir aydan altı aya kadar, tekrarı halinde ise sürekli olarak durdurulacak.

Ancak yetkisiz olarak faaliyette bulunanların ilan ve reklamlarından veya yaptıkları işin mahiyetinden söz konusu iş yerini, sadece faaliyet izni veya yetki verilmesi gereken faaliyet konularında iştigal etmek maksadıyla açtıkları veya işlettikleri anlaşılıyorsa, söz konusu iş yerindeki faaliyet sürekli olarak durdurulacak. Durdurma işlemleri valiliklerce yerine getirilecek.

Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun'a dayanılarak çıkarılan mevzuat kapsamında faaliyet izni veya yetki verilen anonim şirketler, Türk Ticaret Kanunu kapsamında "özel kanuna tabi anonim şirket" olarak değerlendirilecek.

AOÇ arazisi Ankara Belediyesine tahsis edilecek

Kanunla, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının uygun görüşü ile AOÇ belirlenen arazisi Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile AOÇ tüzel kişiliğine bir külfet ve yükümlülük getirmemek kaydıyla, AOÇ Müdürlüğü ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı arasında yapılacak bir protokolle Ankara Büyükşehir Belediyesine, hayvanat bahçesi, tema park, rekreasyon alanları ile buralara gelecek ziyaretçilerin günübirlik ihtiyaçlarını karşılayacak yapılar yapılmak üzere 29 yıllığına ve bedelsiz olarak tahsis ediliyor.

Tahsis süresinin sonunda alan içerisindeki her türlü yapı tesis ve malzeme, bedelsiz olarak AOÇ Müdürlüğüne devredilecek. Tahsis edilen bu alan, Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından tespit edilecek şartlarla 29 yıla kadar üçüncü kişilere kiraya veya işletmeye verilebilecek.

AOÇ'nin belirlenen arazisinin kiraya veya işletmeye verilmesinde, "AOÇ arazileri üzerinde konut, ticaret ve sanayi amaçlı yapılaşma yapılamaz." hükmü geçerli olmayacak.

Tarımsal sulamada kullanılan elektrik

Kanunla, tarımsal desteklemelerden yararlanan çiftçilerin tarımsal sulamada kullandıkları elektrik borçlarının yasal takibe gerek kalmaksızın tahsili sağlanıyor.

Bu çiftçilerin ödenmeyen sulama işletme, bakım ücreti, su kullanım hizmet bedeli borcunun yanı sıra tarımsal sulamada kullanılan elektrik enerji borcu bulunması halinde; DSİ, işletme ve bakım sorumluluğu devredilen gerçek veya tüzel kişi, elektrik dağıtım şirketi veya elektrik perakende satış şirketi, tarımsal destekleme ödemesi yapacak bankaya borç miktarını bildirecek.

Borç tutarı, çiftçilerin destekleme ödemelerinden mahsup edilerek, DSİ veya işletme ve bakım sorumluluğu devredilen gerçek veya tüzel kişiye, elektrik dağıtım şirketine veya elektrik perakende satış şirketine ödenecek.

Kanunla, bilanço esasına göre defter tutan tam mükellef gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin aktiflerinde yer alan taşınmazlarının değerleri, Yİ-ÜFE değerindeki artış oranı dikkate alınarak yeniden belirleniyor. Ancak finans ve bankacılık sektöründe faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları, sürekli olarak işlenmiş altın, gümüş alım-satımı ve imaliyle uğraşan mükellefler ile kayıtlarını Türk para birimi dışında başka bir para birimiyle tutmalarına izin verilenler bundan yararlanamayacak.

Mükellefler yeniden değerleme işlemlerini 30 Eylül 2018'e kadar yapacak.

Taşınmazların yeniden değerleme sonrası ve yeniden değerleme öncesi net bilanço aktif değerleri arasındaki fark tutarı, pasifte özel bir fon hesabına alınacak ve bu tutar üzerinden yüzde 5 oranında hesaplanan vergi, belirtilen süre ve şekilde bir beyannameyle vergi dairesine ödenecek.

Yeniden değerlemede, taşınmazların ve bunlara ait amortismanların, bu değerleme hükümlerine göre tespit edilen ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla yasal defter kayıtlarında yer alan değerleri dikkate alınacak.

Pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışı tutarının, sermayeye ilave edilme dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilen veya işletmeden çekilen kısmı, bu işlemin yapıldığı dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin bu dönemde gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulacak.

Bakanlar Kuruluna verilen yetki genişletiliyor

Kanunla, hasılat esaslı vergilendirme usulü kapsamına dahil edilebilecek bilanço esasına göre defter tutan mükelleflere ilişkin Bakanlar Kuruluna verilen yetki genişletiliyor.

Buna göre; Bakanlar Kurulu, Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca bilanço esasına göre defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerini, sektörler ve meslek grupları itibarıyla belirleyeceği yıllık iş hacimlerine göre hasılat esaslı vergilendirme usulü kapsamına almaya, Maliye Bakanlığı da uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olacak.

Vakıflar; sadece toplu iş sözleşmesi kapsamıyla ilgili olmak üzere, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğünce veya yetkili kıldığı işveren sendikasınca imzalanan işletme toplu iş sözleşmesi kapsamındaki kamu iş yerleri olacak.

Kanunla, Taşkömürü Havzasındaki Taşınmaz Malların İktisabına Dair Kanun'da düzenlemeye gidiliyor.

Buna göre, hak sahibi olan ancak kullandıkları taşınmazlarına ilişkin satış işlemleri henüz gerçekleşmemiş vatandaşlardan ecrimisil alınmayacak, tahakkuk ettirilen ecrimisillerin terkin edilmesi ve başvuru tarihi itibarıyla son beş yıl için tahsil edilen ecrimisil bedelleri de satış bedelinden mahsup edilecek.

Rize'de ihtiyaca rağmen tesisin inşa edileceği uygun arsa bulunamadığından, Kıyı Kanunu'nda yapılacak düzenlemeyle bu kentte kıyıda sağlık tesisi yapılabilecek.

Tütün üretimine yönelik düzenleme

Kanunla, kooperatiflerce gerçekleştirilen tütün üretimiyle ilgili düzenleme yapılacak.

Tek başına kıyılıp içilebilme vasfına sahip tütün çeşitlerinin üretildiği Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca belirlenen merkezlerdeki tütün üreticilerinin bir araya gelerek kurduğu kooperatiflerce kurulacak sarmalık kıyılmış tütün mamulü üretim tesislerinde, tam ve yeni teknolojiyle tesisler kurma şartı aranmayacak.

Pazarlık usulü ile ihale yapılabilecek

Kanuna göre; doğal afetler, salgın hastalıklar, can, mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya yapım tekniği açısından özellik arz eden ya da yapı, can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından ivedilikle yapılması gerekliliği idarece belirlenen hallerde pazarlık usulü ile ihale yapılabilecek.

Kanuna göre, 24 Şubat 2018'den önce ihale edilen elektrik alım sözleşmelerinden, bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce kabulü yapılan veya devam edenlerin 1 Ocak 2016'dan sonra gerçekleştirilen kısımları için ek fiyat farkı ödenebilmesi veya kesilebilmesine ilişkin esas ve usullerin tespiti konusunda Bakanlar Kurulu yetkili olacak.

Büyükşehir belediye meclisi, şehir merkezine olan uzaklık, nüfus ve hattı kullanan sayı kriterleri esas alınarak tespit edilecek hatlarla ilgili toplu taşıma hizmetlerinin işlettirilmesinde yetkili olacak.

Büyükşehir belediye meclisi kararıyla belirlenen yerlerdeki toplu taşıma hatlarının işletmesi, o bölgede kurulu taşıma birlik veya kooperatiflerinden temin edilebilecek. Taşıma birlik veya kooperatiflerine, belediye bütçelerinden toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz veya indirimli olarak yararlanacaklara ilişkin gelir desteği ödemeleri yapılabilecek.

Oda kuruluşu yeter sayısına ulaşılamadığı için oda kurulması mümkün olmayan yerlerdeki esnaf ve sanatkarların kayıtları, esnaf ve sanatkarlar odaları birlikleri marifetiyle tutulabilecek. Esnaf ve sanatkarlara odalarca verilen hizmetler de ilçelerde şube açmak suretiyle birliklerce verilebilecek.

Büyükşehir statüsündeki iller ile diğer illere bağlı ilçelerde, kurulu oda bulunmaması durumunda, bu ilçelerdeki esnaf ve sanatkarların kayıt edilecekleri oda ile bu odaların çalışma bölgesi, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca belirlenecek.

Eksikliğin 15 gün içerisinde düzeltilmesi ihtarı

Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) verilmesi gereken bildirge, beyanname, belge veya defterlere istinaden sigortalıların ve çalışma gün sayılarının eksiksiz bildirilmesi şartıyla bildirilen prime esas kazanç tutarında, fiilin işlendiği tarihteki brüt asgari ücretin üçte birini geçmemek ve yüzde birini aşmayacak şekilde eksiklik tespit edilmesi durumunda, eksikliğin 15 gün içerisinde düzeltilmesi için ilgiliye ihtar verilecek. 

Bu süre sonunda tespit edilen eksik tutarın SGK'ye bildirilmemesi halinde idari para cezası verilecek. Eksikliğin işverence tespit edilmesi durumunda ise bu süre; bildirge, beyanname, belge veya defterlerin SGK'ye verilmesinden itibaren 15 gün olacak.

İskan Kanunu kapsamında hak sahibi olan ailelerden, kendilerine verilen taşınmazlara ait ödemedikleri anapara taksit borçlarının her biri için, vadesinin bittiği tarihten itibaren ödeme tarihine kadar geçen süre için tüketici fiyat endeksindeki (TÜFE) değişim oranı ile güncellenmiş tutarını 1 yıl içerisinde defaten ödeyenlerden gecikme ve temerrüt faizi alınmayacak.

Bismil'in Çeltikli Mahallesi için düzenleme

Kanunla, Diyarbakır'ın Bismil ilçesine bağlı Çeltikli Mahallesi'nde hak sahibi olarak kabul edilerek kendilerine 2003 ve 2004 yıllarında taşınmaz verilen, ancak konutları ve işletme binalarının zemin hareketlerinden dolayı hasar gördüğü teknik raporlarla tespit edilen hak sahibi ailelere ilişkin de düzenleme yapılıyor.

Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 60 gün içerisinde Diyarbakır Valiliğince yaptırılacak teknik tespit raporuna göre hak sahiplerine yapılacak yazılı bildirim tarihini izleyen günden itibaren 180 gün içerisinde, varsa açmış oldukları davadan feragat ederek müracaat edenlerin konut ve işletme binaları yıkılarak yerlerine yenileri yapılacak. Bu süre sonrasındaki müracaatlar dikkate alınmayacak ve herhangi bir hak talebinde bulunulamayacak.

Bu aileler; yapılan ve inşa edilecek yapıların bedelleri için İskan Kanunu mevzuat hükümlerine göre yeniden borçlandırılacak ve varsa önceden ödedikleri bedeller güncellenerek yeni borçlarından mahsup edilecek. Konutları yeniden yapılacak hak sahibi ailelere, talep etmeleri halinde konutları teslim edilinceye kadar borçlarına eklenmek kaydıyla kira yardımı yapılabilecek.

Karayolları geçiş ücreti ödememe cezasında indirim

Karayollarında geçiş ihlaline ilişkin para cezaları yüzde 60 oranında azaltılacak.

Kanuna göre, tüm otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayollarında geçiş ücreti ödemeden çıkış yapan araç sahiplerine, geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücretinin 10 katı tutarında uygulanan idari para cezası 4 katına indirilecek.

İhlalli geçiş yapan yabancı plakalı araçların 15 gün içinde ülkeyi terk etmeleri halinde, 15 günlük ödeme süresi geçtikten sonra yapılacak çıkışlarda geçiş ücreti ile birlikte idari para cezası ve para cezaları tahsil edilebilecek.

Bu düzenleme, kanun yürürlüğe girmeden önce uygulanan söz konusu cezalar için de geçerli olacak. Araç sahiplerine tahakkuk ettirilen, ancak düzenlemenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsilatı yapılmayan para cezaları hakkında ise uygulanmayacak.

"Geçiş ücreti ödemeden otoyollardan geçenlere, geçiş ücretinin 10 katı tutarında uygulanan idari para cezasının 4 katına indirilmesi" hükmü, Avrasya Tüneli'nden geçişleri de kapsayacak.

Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi İle Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun kapsamında, hak sahibi olup başvuru yapmayanların başvuru süresi, kendilerine yapılan tebligatta belirtilen süre içerisinde taşınmaz bedelini ödemeyenlerin ödeme süresi, taksitli satışlarda, sözleşmesinde belirtilen taksitlerden ikiden fazlasını vadesinde ödemeyenlerin ödeme süresi, 30 Kasım 2018 tarihine kadar uzatılacak.

Kanunla, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin 15 üyeden oluşan birlik yönetim kurulu 21 üyeye çıkarıldı. 

"Ticari amaçla; makaron veya yaprak sigara kağıdı içine kıyılmış tütün, parçalanmış tütün, tütün harici herhangi bir madde doldurmak, bu şekilde üretilen ürünleri satışa arz etmek, satmak, bulundurmak veya nakletmek yasaktır." hükmü ile "Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından yetki belgesi almadan veya bildirimde bulunmadan tütün ticareti yapanlara 50 bin lira idari para cezası verilir." hükmünün 1 Temmuz 2018 olan yürürlüğe girme tarihi, 1 Temmuz 2019 olarak değiştirildi.

AA