Sel felâketinin yaşandığı Kastamonu’nun Bozkurt ilçesinde arama kurtarma çalışmaları devam ediyor. Bozkurt’ta yaşayan 70 yaşındaki Aziz Bulut, “İçim kan ağlıyor. Sel, Bozkurt’u sıfırladı. Bitmiş durumdayız. Sel nedeniyle 40 yıl geriye gittik. Anılarımız çamur altında kaldı” diye konuştu. Hürriyet’e konuşan 71 yaşındaki Erkur Çevirgen ise “Biz böyle bir afet görmedik. Çocukluğumuzda çayda yüzerdik. Yüzdüğümüz çay, Bozkurt’u yerle bir etti. Sel bizim içimizi yaktı. Bozkurt’un halini görünce yandım!” ifadesini kullandı. 

NASIL FELÂKETE DÖNÜŞTÜ?

Kastamonu’nun Bozkurt ilçesindeki selin, felâkete dönüşmesinde birden fazla neden dile getiriliyor: Dere yatağında yapılaşma, erken uyarı sistemi olmaması, kemersiz düz köprüler yapılması. Bozkurt’ta sel sonrası kentin bir bölümü tamamen tahliye edilmiş durumda. İlçe merkezinin karşısında yakın tarihlerde yapılaşmaya açılan bölgede köprüler yıkıldığı için ulaşım sağlanamıyor. Yalnızca AFAD ekiplerinin iki kilometre ötedeki denizden geçerek ulaşım sağladığı karşı taraftaki yapılaşma da yaşanan felaketle ilişkilendiriliyor. Bu bölgede yakın tarihte inşa edilmiş binalardan üçü tamamen, birçoğu da kısmen yıkılmış durumda. Ezine Çayı’nın havzasına yapılan binaların can kayıplarındaki artışta en önemli sebep olduğu belirtiliyor. Ezine Çayı kenarında yer alan Ölçer Apartmanı enkazındaki arama kurtarma faaliyeti devam ediyor. Tamamen çökmüş durumda olan binadaki onun üzerinde kişiye halen ulaşılmış değil.

Köprüler kemerli değildi

Gazete Duvar’ın haberine göre, çalışmaları takip edenlerin birçoğu apartmanın kalitesiz malzemeyle yapıldığını ve yıkılmasında bu durumun etkili olduğunu belirtiyor. Öte yandan binanın müteahhidinin kayıp olduğu ve yakalanamadığı da iddialar arasında yer alıyor. Bozkurt ilçesine 20 kilometre uzaklıkta bulunan hidroelektrik santralinin (HES) sel sularını arttırdığı ve felâketin bu nedenle ağır yaşanmasına sebep olduğu da Bozkurt’ta dile getirilen iddialar arasında. Ezine Çayı üzerinde kurulu Bozkurt ilçe merkezinde iki yakayı birbirine bağlayan üç köprü bulunuyor. Selin olduğu sırada köprüde yer alan ve fotoğraf çeken kişilerin de suya kapıldığı ifade ediliyor. Köprüler düz yapıldığı için sel sularının akış yolunu bulamadığı, köprülerin oval olmaması dolayısıyla yıkıcı etkinin arttığı belirtiliyor. Kemer köprünün olmaması selin felâkete dönüşmesinde bir başka sebep olarak dikkat çekiyor.

***

Kamu binaları dere yatağında

Samsun’da sık sık sel afetlerinin yaşandığı Salıpazarı ilçesinde, belediye binası, PTT Müdürlüğü ve İlçe Emniyet Müdürlüğü binasının Terme Çayı’nın kenarında bulunması Kastamonu Bozkurt’ta meydana gelen facianın bir benzerinin yaşanması endişesine sebep oldu. Salıpazarı’nda, önceki yıllarda meydana gelen sellerde can kayıpları olmuş, köprüler yıkılmış, tarım arazileri sular altında kalmıştı. Önceki günlerde yağan sağanak yağmurda da taşkınların oluştuğu ilçede heyelanlar yaşanmıştı. Mimarlar Odası Merkez Yönetim Kurulu üyesi İshak Memişoğlu, yapıların felâkete dâvetiye çıkardığına dikkat çekerek, “Kamu kendi binalarını riskli alanlara yaparak vatandaşı özendiriyor. Bu kamu binalarının derhal tahliye edilmesi gerekiyor. Bir gün o dere bu binaları alacak. Burada dere sözünü söylemiş. Binaları yaptığınız yer bana ait diyor, bu alanı boşaltmanız gerekiyor diyor. Ama inatlaşma var. Bu malûm gerçekle inatlaşmaktır. Bu saha dere yatağına ait. Vatandaşa kötü örnek oluyorlar” dedi.

***

Tabiatla oyun olmaz

Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, sel felâketine ilişkin olarak, “Tabiatla oyun olmaz” yorumunu yaptı.

Ortaylı, “Enerji getireceği düşünülen HES’ler tabiatı tahrip eden yapılar haline geldi” düşüncesini dile getirdi. Ortaylı yazısında, “Birkaç gün dehşet içinde orman yangınlarını seyrettik. Ardından Karadeniz Bölgesi’nde 15-20 yıl evvel görülmeyen ve gittikçe şiddetlenen ani patlamalara şahit olduk. Bundan 40 sene evvel yeryüzünün ısınması diye bir problem dehşet verici boyutta değildi. Bugün temel dert; enerji kaynaklarının aşırı istismarı ve aşırı tüketimin yarattığı kirlenmenin yerkürenin denizlerini ve karalarını mahvetmesidir” ifadesini kullandı.