İstanbul’daki tarihî çeşmelerden su akmaması İstanbul’u sevenlerin tepkisini çekiyor. Bilhassa tarihî yarımada ve Üsküdar’daki tarihî çeşmeler suya hasret durumda. Çeşmelerden su akmamasına tepki gösteren sosyal medya kullanıcıları, “İstanbul’un çeşmeleri aksın!” adıyla kampanya başlattı. İstanbul sadece tarihî camileriyle değil, çeşmeleriyle ünlü bir şehrimiz. Ne yazık ki yılların ihmali sebebiyle tarihî çeşmelerimizin pek çoğu suya hasret bir durumda. 

Yıkılmaktan kurtulup ayakta kalabilen çeşmelerden su akmaması ayrı bir facia. Bazı çeşmelerin restorasyonu yapıldığı halde su akmaması İstanbul’u ziyaret eden turistlerin de dikkatini ve tepkisi çekiyor. Mahalli idarecilerin bu konuyla yeterince ilgilenmediğine dikkat çeken turist rehberleri, “Çeşmelerle ilgili ihmalleri belediyelere bildiriyoruz, ama şimdiyi kadar çare bulunmadı” diyorlar.

Yetki kimde belli değil

Tarihî çeşmelerden su akmamasının kimin sorumluluğunda olduğu noktasında da bir kargaşa yaşanıyor. ibb Beyaz masa kendisine yapılan müracaatları, “Sorumlu Vakıflardır” diyerek onlara havale ediyor. Vakıflara göre ise tarihî çeşmelerden su akıtmak İSKİ’nin görevi.

Konu ile ilgili İBB Beyaz Masa’ya yapılan bir müracaat ve verilen cevap şöyle:

Başvuru iletinizde yer alan konu İstanbul Büyükşehir Belediyesi yetki ve sorumluluk alanında bulunmamaktadır. Konu ile ilgili Vakıflar Genel Müdürlüğü İstanbul İl Bölge Müdürlüğü yetki ve sorumluluk sahibi olduğundan belirttiğiniz adresteki şikâyet tarafımızdan [email protected] mail adresine iletilmiştir.

***

İstanbul Vakıflar 1. Bölge Müdürlüğü’nden 3 Mayıs 2018’de gelen cevap ise şöyle: 

“1-7895318840 Nolu Beyazmasa Başvurunuz Hakkında Tarihî çeşmelerin sularının akması, İSKİ’nin sorumluluk alanına girmektedir. İSKİ ile iletişime geçilmesi gerekmektedir.”

Tophane Çeşmesi önünde basın açıklaması yapılacak

Tarihçi gezgin Mehmet Dilbaz da sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımlarda çeşmelerin bakımsız olmasına ve su akmamasına tepki gösterdi. Yunan adalarındaki Osmanlı çeşmelerinden bile su aktığına dikkat çeken Dilbaz, Facebook hesabından “İstanbul’un Çeşmeleri Aksın!” faaliyeti başlatarak İstanbul’un çeşmelerine sahip çıkmak isteyen çevre dostlarını 6 Mayıs Pazar günü saat 11.00’da tarihî Tophane Çeşmesi önünde buluşmaya dâvet etti.

Su akmayan çeşme olmaz

İstanbul sokaklarını gezerken su akmayan çeşmelere rastladığını ifade eden gazeteci yazar Faruk Çakır da “Su akmayan çeşme olmaz” diyerek çeşmelerden su akması için bir platform kurmayı teklif etti. Çakır, “Bu konuda bir iki yazı yazıp İstanbul’u idare edenlerin dikkatini çekmeye çalıştık. Daha sonra sosyal medya hesaplarında konu gündeme geldi. Çeşmelerin iç acıtan halini İstanbul’un dertleriyle ilgilenen Beyaz Masa’ya bildirdiğimiz halde yeteri kadar karşılık bulamadık. Her defasında, ‘Hemen ilgileneceğiz’ cevabı verildi, ama netice pek değişmedi. Bu meseleyi İstanbul’u sevenlerin ve kamuoyunun gündemine taşımak için 6 Mayıs Pazar günü tarihî Tophane Çeşmesi’nin önünde buluşup bir açıklama yapmayı düşünüyor. Belki bu vesile ile su akmayan çeşme kalmaz” dedi.

Üsküdar’daki çeşmeler de susuz

Geçen gün Üsküdar’ın Salacak ve Doğancılar semtlerini gezdiğini hatırlatan gazeteci Çakır, “Oradaki çeşmelerden de maalesef su akmıyor. Hatta, inanması zor olsa da Üsküdar’ın tam merkezindeki çeşmelerde dahi sular akmıyor. Meselâ, ‘Valide-i Cedid Camii’nin karşısındaki tarihî çeşme dahi akmıyor. Salacak’daki çeşmelerde de su yok. İdareciler belki de ‘Keşke ecdadımız bu çeşmeleri yapmasaydı. Bakımı bize kaldı’ diye düşünüyor. Yine Üsküdar merkezindeki Ahmediye Camii’nin kapısındaki tarihî çeşme akmadığı gibi, çeşme olan yerde otlar büyümüş. Nasıl oldu da bu kadar ilgisiz, bu kadar vurdumduymaz olduk?” şeklinde konuştu.

Çöplük niyetine kullanılan bir çeşme

dunyabizim.com yazarı Sadullah Yıldız da çeşmelerle ilgili bir yazısında şöyle dedi: Dümeni Eyüp’e kırarsak ilk çeşmemiz gibi muzdarip bir başka manzara görürüz. Af edersiniz, görürüz mü dedim? Her hâlde gördüğümüzü tahmin edebiliriz demeliydim. Sahilden camiye ilerleyen Feshane Caddesi üzerinde yan yana iki konak var. Birinin girişinde İlim Yayma Vakfı’nın, diğerinde Uluslararası Saraybosna Üniversitesi’nin adı duruyor. Kısaca IUS diye anılan üniversitenin ahşap konağın çatı saçağını harika oymalı bir payanda tutuyor. Doğrusunu isterseniz konağın fıstık yeşili rengiyle seyrine doyum olmuyor, ama o da nesi... (...)

İskeleye doğru biraz gerideki Hubbî Hatun Türbesi’nde de yarı seyyar çeşmelerden biri atıl bekliyor. Çeşmenin vâkıfı ise içinde bulunduğu hazireye adını veren gibi bir kadın kişi: Hatice Fıtnat Hanım. İçi çöplük niyetine kullanılan çeşmenin talik yazısının güzelliğinin de tezyinat babından sayılması haricinde süsü bulunmuyor: “Merhûme Hadîce Fıtnat Hânımın rûhiçün hasbeten vakfolunmuştur. Sene 1272.”

HABER: MUHAMMED OKUR