İslâmiyete girince kendisine yapılan işkence ve baskılara direnen ve her daim “Ehad, Ehad” nidaları ağzından yükselen güzel sahabi...
Hz. Bilâl (ra) Resulullah’ın (asm) sohbetinden ayrılmazdı.
Ona yapılan işkencelerin hiçbir değeri, acısı yoktu. Onu üzen Resûlullah’tan (asm) uzak kalmaktı sadece.
Hz. Bilâl (ra), kendisinin içler acısı hâlini görüp üzülen Hz. Ebûbekir (ra) tarafından bir kölesiyle takas edilerek Ümeyye’den alınıp azad edilmişti.
İnsanları namaza çağırmak için müzakereler olduğunda güzel sesli Bilâl (ra) ezan okuması için seçildi. O artık Seyyidü’l-Müezzinîn (müezzinlerin efendisi) idi. Okuduğu ezanlar ruhlara ferahlık veriyor, yanan sinelere su serpiyordu.
Resûlullah’ın (asm) vefatı ruhunda derin yaralar açtı. Nasıl açmazdı ki? Sevgiliyle birlikte olup, onun gül cemâlini görüp, eşsiz sesini duyup, sohbetlerini dinleyip sonra ayrılmak kolay mıdır? Ciğeri yanar, göz pınarları kurur, hasret ve özlem çöker insan.
İşte Bilâl’in (ra) de yüreği yandı Peygamberimizin (asm) vefatında. Her ezanda “Muhammedu’r-Resûlullah” deyişinde ağlar, dizleri üstüne çökerdi. Ve artık ezan okuyamaz olmuştu. Resûlullah’ın (asm) isteği ile ezan okumaya başlayan Bilâl (ra) artık susmuştu. Ona “Bilâl, kalk ezan oku’” demiyecekti Resûl (asm) artık. Bu ayrılığa dayanamayıp Şam’a gitti. Gitti gitmesine ama gönlü Medine’de Resûl (asm) ile idi. Bir rüya gördü ve Medine’ye ziyarete geldi. Son olarak bir ezan okumaya karar verdi. Okuduğu sabah ezanıyla Medine’de dağ taş Resûlullah’ın (asm) hasretiyle tutuştu. Sokaklar dolup taştı. Gözlerde yaşlar... Sanki Resûl (asm) gelmişti de ezan okutuyordu. Anlatılır mı o ân ki, ruhların hâli, yüreklerin çırpınışı, sevinci, hüznü?
Bilâl, Habeşli Bilâl, Can Bilâl!..
Her Ezan-ı Muhammed’i (asm) dinleyişimde bana seni hatırlatan ve gönlüme sevgini veren Rabbe şükürler olsun. Ezanlar seninle güzel ya Bilâl (ra)! Erihna ya Bilâl! Ferahlat içimizi ya Bilâl!
Hz. Bilâl (ra) Şam’a döndü ve burada vefat etti. Rabbimiz ondan razı olsun. Şefaati bizlerle olsun inşaallah...
“Mi'rac Gecesi’nde Cebrail’le birlikte Cennet’e girerken arkamda ayak sesleri duydum. Cebrail’e, ‘Bu ayak sesleri kimindir?’ diye sordum. ‘Bilâl’indir’ dedi.” (Hadis-i Şerif)

İstifade edilen kaynak: Sahabiler Ansiklopedisi