Çoğu batık

Dünya gazetesinin haberinde Ankara Sanayi Odası Başkanı “Özdebir’in “Ekonomi öyle bir hale geldi ki işletmelerimizden çoğu Türk Ticaret Kanununa göre batık durumda” sözü hatırlatıldı.

Domino etkisi

Haberde, hatırı sayılır büyüklükteki filo kiralama şirketlerinden FleetCorp’un batmasıyla ilgili olarak, “Pazarda büyük bir domino etkisi oluşturabilir” denildi.

***

Ekonomide kan kaybı sürüyor

Türkiye 24 Haziran süreci öncesinden bugüne gelinen noktada girdiği döviz krizi ve yüksek enflasyon sarmalından çıkamazken ekomide kan kaybı sürüyor.

Türkiye 24 Haziran süreci öncesinden bugüne gelinen noktada girdiği döviz krizi ve yüksek enflasyon sarmalından çıkamıyor. 

Bu durum, hemen her yeri etkilerken birçok şirketin kredi yapılandırmasına gittiği, bazılarının da iflas bayrağını çektiği haberleri geliyor. Son olarak Ankara Sanayi Odası Başkanı Nurettin Özdebir de, “Türkiye ekonomisi öyle bir hale geldi ki işletmelerimizden çoğu Türk Ticaret Kanunu’na göre batık durumda” sözleriyle durumun vahametini ortaya koymuştu.

Geçtiğimiz günlerde ise Türkiye’nin hatırı sayılır büyüklükteki filo kiralama şirketlerinden olan FleetCorp’un battığı haberleri çıktı. 

Dünya gazetesinden Gültekin Kara, “Sektörün öncü firmalarından Intercity’nin patronu Vural Ak’ın, Euro’daki artış nedeniyle nisan ayında yaptığı uyarının ne kadar yerinde olduğunun bir kanıtıydı bu” dedi.

“Pazarda domino etkisi yaratabilir”

“Kimlerin parası battı” sorusuna cevap arayan Kara, “FleetCorp’un batışı, pazarda büyük bir domino etkisi yaratabilir. Zira, bu firmaların bankalardaki kredileri konusunda bankaların çok daha temkinli hareket edecekleri ve hatta kredilerin geri çağrılacağı konuşuluyor” görüşünü dile getirdi. Kara, “Ancak asıl büyük tehlike ise açık hesap çalışan otomotiv firmalarında. Büyük filo şirketlerinin bazı otomotiv firmaları ile açık hesap çalıştıkları biliniyor. Yani bir anlamda, alımları veresiye defterine yazıyorlar. Mezar vade olmasa da veresiyenin kapanması için filo şirketlerine bir miktar zaman tanınıyor.” diye konuştu.

Dolar kuru durdurulamıyor

Türk Lirası, haftaya ABD Doları karşısında yeni tarihi düşük seviyesine gerileyerek başladı. Türk Lirası’nın geçen hafta başlayan değer kaybı, bu hafta hızlanarak devam ediyor. Dolar/TL kuru 5,19 seviyesini aşarak yeni rekor düzeyine ulaştı. Böylece TL’nin yılbaşından bu yana Dolar karşısındaki değer kaybı yüzde 37’yi aştı. Reuters haber ajansı ABD ile yaşanan Pastör Andrew Brunson krizinin TL’ye satış baskısı olarak yansıdığını aktarıyor ve yatırımcıların TL cinsi varlıklara temkinli yaklaşmasına yol açtığını belirtiyor. ABD yönetimi İzmir’de ev hapsinde tutulan ABD vatandaşı Pastör Brunson’ın serbest bırakılmaması durumunda Türkiye’ye yönelik yaptırımların devam edeceğini söylemişti.

***

Özel sektörün boraç yükü arttı

Merkez Bankası’nın açıkladığı verilere göre banka dışı firmaların net döviz açık pozisyonu Mayıs ayında 217,3 milyar dolar seviyesindeydi. Pastör Brunson krizi ise 26 Temmuz’da ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence’in yaptığı konuşmada “Pastör Brunson’ı hemen serbest bırakın ya da sonuçlarını katlanmaya hazır olun” demesiyle başlamıştı. Pence’in açıklaması öncesinde Dolar/TL kuru 4,77 seviyesindeydi. Yani Türk şirketlerinin net döviz açığı o günün kuruyla TL cinsinden 1 trilyon 36 milyar TL seviyesindeydi. Bugün ise Dolar/TL 5,19’u aşmış  durumda. Yani döviz açık pozisyonu TL bazında 1 trilyon 127 milyar TL’ye ulaşmış durumda. Toplamda 6 işlem günü içerisinde Türk şirketlerinin üzerindeki dış borç yükü TL bazında 91 milyar TL artmış oldu.

Yaklaşan dış borç geri ödemeleri

TL üzerinde baskıya yol açtığı ifade edilen bir diğer konu ise Türkiye’de özel sektörün yaklaşan dış borç geri ödemeleri. İngiltere’de yayınlanan Financial Times gazetesi, dövizle borçlanıp TL gelir elde eden büyük ölçekli firmaların kullandığı kredilerde Ekim ayından itibaren yüklü vadelerin geldiğini ifade ediyor. Uluslararası finans kuruluşu HSBC, yatırımcılara gönderdiği piyasa değerlendirme notunda Türk şirketlerinin Eylül’de 6 milyar dolar, Ekim’de ise 9 milyar dolar dış borç geri ödemesi yapması gerektiğini aktarıyor. Gelecek yıl sonuna kadar geri ödenmesi gereken borcun tutarı ise 69,5 milyar dolar seviyesinde. Bu borcun 51 milyar doları bankalara, 18,5 milyar doları ise reel sektöre ait.