Önemle ifade edelim ki, bütün ayrıntılarıyla baba canibinden şerîf olduğu ortaya çıkan ve ancak anne tarafından seyyid olan Abdülkadir-i Geylânî Hazretlerinin nesli bizim için önem arz etmektedir. Zira Bediüzzaman Hazretleri baba tarafından onun torunudur. Bu sebeple üzerinde biraz daha ayrıntılı duracağız. Âl-i Geylânî diye bilinen bu aile, 1920 yılında Irak’ta başbakan olan Seyyid Abdurrahman Nakîb Geylani’nin de kökleridir. Sâdât-ı Hıyâliyyîn, Bû Cum′a ve Hidâdiyyîn sâdâtı tamamen Abdülkadir-i Geylânî Hazretlerinin neslinden gelen seyyid veya şeriflerdir.
Abdülkadir Geylani (1078-1166), İslâm bilgini. Kadirî tarikatının mürşididir. Muhyiddîn, Kutb-i Rabbânî, Kutb-i A’zam, Gavs, Gavsü′l-A’zam, Sultânu′l-Evliyâ (evliyaların sultanı) olarak da anılır. Künyesi Ebu Muhammed’dir. Babası Ebu Salih bin Musa Cengidost’tur. Annesinin ismi Fatıma, lakabı Ümmü′l-Hayr olup o da peygamber soyundan gelmektedir. Bundan dolayı hem Seyyid, hem de Şerif’tir.
Abdülkâdir Geylânî çok sayıda kız ve erkek çocuk sahibi olmuştur. Onlar vâsıtasıyla Kadirilik Mısır, Kuzey Afrika, Endülüs (İspanya), Irak, Suriye ve Anadolu’ya yayılmıştır. Oğullarından Ebû Abdurrahmân Şerafeddîn Îsâ Mısır’a yerleşmiş olup Mısır’daki Kâdirî şeriflerin dedesidir. Abdülkâdir Geylânî’nin torunları, Kuzey Afrika’da daha çok “Şerif”, Irak, Suriye ve Anadolu’da ise Seyyid ve Geylânî diye anılmaktadır. Kadirî tarikatının kurucusudur.
Ebu Salih bin Musa Cengidost ile Fatıma′nın evlâdı olan Abdülkadir Geylânî Hazretleri, baba tarafından Hz. Hasan, anne tarafından Hz. Hüseyin′nin soyundan gelmektedir. Bu özelliğiyle hem Seyyid, hem de Şerif olmaktadır.
Abdülkadir Geylânî′ye (ks) kadar gelen soyağacı
DEVAM EDECEK
PROF. DR. AHMED AKGÜNDÜZ