İblis bilinenin aksine ateist değildir. Allah’ın varlığı ve kudretini biliyordu. Allah’ın secde emrine karşı çıkması onu kâfirlerden yapmıştı. Peki, İblis neden Allah’ın emrine itaat etmedi? Kibrinin esiri olması bu vahim neticeyi vücuda getirdi. Kibrin basit ve masum bir hata değil, bu hadiseden de anlaşılacağı üzere kişiyi iman dairesinden çıkarabilecek bir potansiyeli vardır. 

Secde etme emrini de doğru anlamak gerekiyor. Burada namazlarda yapılan secde değil selamlamak ve kendisine saygı duyduğunu göstermek manasındadır. 

Kibir devreye girdiğinde mantık hataları kendini ele verir. Çocukların dahi güleceği mazeretlerle izah yapılmaya çalışır. İblis’in secde etmeme mazeretini bu minvalde değerlendirmek gerekir: 

“İblis şu cevabı verdi: ‘Ben ondan daha hayırlıyım. Çünkü beni ateşten; onu ise çamurdan yarattın.”2  

İblis’in iddiası kendisinin daha hayırlı olması. Bu iddianın ispatı noktasında kendisinin ateşten yaratıldığını nazara veriyor. Yani, kendi mantık dünyasında ateşin çamurdan daha üstün olduğu inancı daha doğrusu aldatmacası var. Ateşin çamurdan üstün olduğunu kim söyledi? İkisini de yaratan Allah olduğuna göre bu manasız hezeyan nereden geliyor? Yaratana dayanmayan bir bilginin kıymeti var mıdır? Yaratılan hangi hakla yaratana karşı bu anlamsız hezeyanını dile getiriyor? İşte kibrin vahim neticesi. Bir zamanlar Allah’a çok ibadet ederek değerini yükseltmiş olan İblis’in kibrine uyması vahim neticeleri vücuda getiriyor.Her türlü kibirden Allah’a sığınırız vesselam…  

Dipnotlar: 

1- Bakara Sûresi, 34.; 2- SâdSûresi, 76.