AB üyesi ülkeler tarafından 25 Mayıs’ta kabul edilen yasa, 12 Temmuz’da Birliğin Resmi Gazetesi’nde yayımlanmasının ardından bugün yürürlüğe girdi. Dünyanın ilk “Yapay Zeka Yasası” olarak bilinen kurallar, aşamalı olarak AB üyesi 27 ülkede bu alandaki düzenlemeleri uyumlu hale getirecek.

Temelde AB ülkelerinde kullanılan yapay zeka sistemlerinin temel insan haklarına ve güvenliğine zarar vermeyecek şekilde işlemesi hedefleniyor. Bu nedenle kurallar, yapay zeka sistemlerini topluma zarar verme seviyesine göre gruplandırıyor. Risk derecesi arttıkça kurallar katılaşıyor. Örneğin, söz konusu sistemlerin ulaşım, sınav puanlaması, cerrahi işlemler, istihdam prosedürleri, banka kredileri için yapılan değerlendirmeler, vize başvurularının incelenmesi gibi insan hayatını ciddi ölçüde etkileyebilecek, sağlığını tehdit edebilecek alanları “yüksek riskli” olarak sınıflandırıldı. Az riskli alanlar ise yapay zeka destekli video oyunları veya spam filtreleri gibi uygulamaları içeriyor. “Kabul edilemez” risk grubuna giren sistemler ise tümüyle yasaklanıyor. İnsan davranışını manipüle eden veya insanların zafiyetlerinden yararlanan yapay zeka sistemleri de yasaklanıyor. Video, metin, görüntü oluşturma, başka dilde konuşma, hesaplama veya bilgisayar kodu yazma gibi çok çeşitli farklı görevleri yerine getirebilen büyük sistemlere özel kurallar getiriliyor.

Kurallara uymayanlara büyük ceza var

Söz konusu “genel amaçlı yapay zeka” sistemlerinin piyasaya sürülmeden önce çeşitli şeffaflık kriterlerine uymasının sağlanması öngörülüyor. Kurallara uymayan şirketleri ise küresel cirosuna oranlı milyonlarca avroluk para cezaları bekliyor. Yasanın bugün yürürlüğe girmesinin ardından yasaklar, 6 ay sonra uygulanabilir hale gelecek. Genel amaçlı yapay zeka modelleri için yönetim kuralları ve yükümlülükler, 12 ay sonra geçerli kılınacak. Yasa tüm boyutlarıyla 2 yıl sonra uygulanabilir olacak.

AA