Kültür-Sanat

600 yıldır devam eden bayramlaşma geleneği

Çanakkale’nın Ayvacık ilçesine bağlı Koyunevi ile Bademli Köyleri, 600 yıllık bayramlaşma geleneğini Ramazan topu ve silâhlar atarak devam ettiriyor.

Öğle sıcağının etkisini kaybetmesinin ardından cami imamının, “Bademli Köyündeki kardeşlerimizle bayramlaşmak için birazdan yola çıkacağız” anonsuyla birlikte Koyunevi sakinleri köy meydanına toplanmaya başlıyor. Daha sonra genci-yaşlısı herkes, iki köy arasında yüzyıllardır devam eden ‘bayram yürüyüşüne’ başlıyor. Tarihî taş evlerin arasından geçerek yola koyulan köylüler, iki köy arasındaki mezarlığa gelindiğinde burada bir süre beklenerek ölmüşlerin ruhuna Kur’ân okunuyor. Duâ yapılmasının ardından ise aynı grup yola devam ediyor.

Köye yaklaşıldığında ise Koyunevi sakinleri, “Biz geliyoruz, hazırlıklarınızı tamamlayın” mesajı için kurusıkı tabancalarını ateşliyor. Bademliler ise, “Mesajınızı aldık. Biz hazırız ve sizi bekliyoruz” cevabını vermek için silâh atışlarının yanı sıra ilginç bir yönteme başvuruyor. Birbiri arkasına patlatılan Ramazan topları ortalığı şenlik alanına çeviriyor. Bademlili hanımlar köye gelen misafirleri alkışlarla karşılıyor. Erkekler ise metrelerce uzanan bayramlaşma sırasında köy meydanında bekliyor. Köylüler, birbirlerini hiç görmüyormuş gibi sarılıp, bayramlaşarak hasret gideriyor. Bayramlaşanlar Kur’ân dinlemek için camiye giriyor. İmamlar tarafından Kur’ân okunurken, caminin içerisinde hummalı bir koşuşturmaca da devam ediyor. Sofralar seriliyor, bayrama özel yemekler getiriliyor. İki köyün erkekleri hep birlikte yemek yiyor. Koyunevi Köyü Muhtarı Hüseyin Evcimen, festivali andıran bayramlaşma günü için iki köyün kadınlarının hazırlıklara günler öncesinden başladığını belirterek, İlk gün kendilerinin misafir olarak Bademli’ye gittiğini, ikinci gün ise Bademlilerin kendilerine geldiklerini söyledi.

Bu âdetin 600 yıldır sürdürülmesinin en önemli sebeplerinden birisi ve en keyifli tarafının ise köylülerin eskiden olduğu gibi geldiklerini haber vermek için silâhla ateş etmesi olduğunu hatırlatan Evcimen, geçmiş yıllarda gerçek kurşunların kullanıldığını; son yıllarda ise bunu yasakladıklarını ve sadece kuru sıkı kullanılmaya başlandığını vurguladı. Silâh seslerinin yanı sıra birbiri ardına patlatılan Ramazan topunun ise geleneğe ayrı bir renk kattığını kaydeden Evcimen, bu sayede gençlerin bu geleneğe daha fazla sahip çıkmasına sebep olduğunu ifade etti.

11.09.2010