Güncel

SERMAYELERİ ‘güven’

Trabzon’da yaklaşık 4 bin usta kadın, kuyumcuların kendilerine teslim ettiği altın ya da gümüş tellerle, evlerinde hasır bilezik, gerdanlık ve kemer örüyor. Anadolu’nun birçok yerinde erkek işi olarak bilinen kuyumculuk, Trabzon yöresine özgü hasır örücülüğü ve bu işlemin en iyi kadınlar tarafından yapılması dolayısıyla kadınların hakimiyetinde bulunuyor. Şehirde kadınların ördükleri bilezik, gerdanlık ve kemerlerin örgü aşaması tamamlanana kadar, hasıra erkek eli değmiyor. Erkekler, hasırın örülme işlemi tamamlandıktan sonra, takının sadece kilit ve kaynak işlerini yapıyorlar. Bu sebeple Trabzon’un dünyaca ünlü hasır bilezikleri ‘anadan kıza’ ifadeleriyle de anlatılıyor. Kuyumculuk mesleğinde makineye girmemiş tek ürün olma özelliği taşıyan hasır, uzun yıllardır ülkenin bir çok yöresinde tanınmasının yanı sıra yurt dışına da ihraç ediliyor. Trabzon Kuyumcu ve Saatçiler Odasınca, yaklaşık 110 yılı aşkın geçmişi bulunan Trabzon hasır ve telkarisinin, 2005 yılında Türk Patent Enstitüsüne müracaat edilmesi üzerine yöreye ait olduğu tescillendi. Tescil işleminin ardından üretilen Trabzon hasırları, oda tarafından üreticilere noter sözleşmesiyle verilen ‘TTH’ mahreci vurularak satışa sunuluyor. Trabzon / aa

ŞEHİRDE

YAKLAŞIK

4 BİN KADIN

HASIR ÖRÜYOR

Tamamen el maharetinin öne çıktığı hasır örücülüğünde, işletmeciyle dokumacı arasında güvene dayalı bir alış veriş yaşanıyor. Hasırı oluşturan 30-35 mikron inceliğindeki 22 ayar altın teller, ‘çifte’ adı verilen bir cımbızla örülmesi için kuyumcular tarafından, şehirde bu işi yapan yaklaşık 4 bin civarındaki hasır örme ustası kadına teslim ediliyor. Yıllardır süren ve artık bir gelenek haline gelen bu sistemde, hem işletme sahibi hem de kadın örücüler arasında teminatı sağlamak için hiçbir evrak imzalanmıyor. Şehirde baba mesleği olan kuyumculuğu sürdüren Cevat Kara, bugüne kadar örülmesi için ustalara verilen altın tellerin hiçbirinin çalındığına ya da kaybolduğuna şahit olmadığını söyledi. Kara, hasır örücülükteki güven esasının her geçen gün daha da sağlamlaştığını vurgulayarak, ‘’Bizler imalat ve toptancı olarak ayda, binlerce lira değerindeki tel altını örücü kadınlara veriyoruz. Altınları verirken de onlardan teminat adına bir şey istemiyoruz. Örücülerle aramızdaki ilişki tamamen güven esasına dayalı. Bu durum sadece Trabzon yöresine özgü’’ dedi. Trabzon’da 12 yıldır hasır örme işiyle uğraşan Melek Topkara, örmek için aldığı altın tellerin maddî değerinin yanı sıra manevî değeri de bulunduğunu anlatarak, ‘’Ben ve bu işi yapan diğer örücüler de bu sisteme zarar vermemek için elimizden gelen hassasiyeti gösteriyoruz’’ diye konuştu. Topkara, hasır örme işinden ayda ortalama 400 ile 500 lira arasında gelir elde ettiğini söyledi.

Hasır bilezikleri yurt dışına da ihraç ediliyor

Trabzon’un dünyaca ünlü hasır bilezikleri ‘anadan kıza’ ifadeleriyle de anlatılıyor. Kuyumculuk mesleğinde makineye girmemiş tek ürün olma özelliği taşıyan hasır, uzun yıllardır ülkenin bir çok yöresinde tanınmasının yanı sıra yurt dışına da ihraç ediliyor.

21.12.2009