Dünya

“KOPENHAG MUTABAKATI’’

Kopenhag’da yapılan BM İklim Zirvesi, küresel sıcaklık artışının 2 dereceye ulaşmamasını amaçlayan çalışmalar ve gelişmekte olan ülkeler mali yardım yapılmasını öngören ‘’Kopenhag Mutabakatı’’ ile sona erdi.

Yasal bağlayıcılığı bulunmayan ve daha çok ‘uzlaşı’ niteliği taşıyan ‘’Copenhagen Accord’’ başlıklı mutabakat metninde küresel ısınmada etkili olan sera gazı salınımının önemli oranda kısıtlanması gereğinin bilimsel açıdan da desteklendiği vurgulanarak, ‘’bu çerçevede küresel sıcaklık artışının 2 dereceden daha az olmasını sağlamak amacıyla gaz salınımında kısıtlama yapılması gerektiği’’ ifade edildi. Mutabakat metninde, gelecek yılın sonuna kadar üzerinde uzlaşılan konulara yasal bağlayıcılık getirilmesinin ele alınması teklifi de yer alıyor.

GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERE YARDIM

Metİnde az gelişmiş ülkelere yapılacak yardım konusu ise, ‘’gelişmiş ülkelerin gelişmekte olan ülkelerin adaptasyon çalışmaları için yeterli, öngörülebilir ve sürdürülebilir finansal kaynak, teknoloji ve kapasite geliştirme desteği sağlayacaktır’’ ifadesiyle yer aldı. Özellikle okyanus adası bazı ülkelerle Afrika’daki en az gelişmiş ülkelerin desteğe ihtiyacı bulunduğu vurgulanan metinde, ‘’gelişmiş ülkelerin ihtiyacı içindeki gelişmekte olan ülkelere 2020 yılına kadar 100 milyar dolarlık yardım yapmasının amaçlandığı, söz konusu yardımın kamusal ve özel, ikili ve çok taraflı kaynaklardan sağlanabileceği’’ kaydedildi.

Mutabakat metninde söz konusu yardım programı için 2010-2012 yıllarını kapsayan kısa vadeli dönemde Avrupa Birliğinin 10,6 milyar dolar, Japonya’nın 11 milyar dolar ve ABD’nin 3,6 milyar dolar vadettiği de belirtildi.

GAZ SALINIMI

GAZ salınımıyla ilgili konular mutabakat metninde ‘’gelişmiş ülkelerin hedefleri’’ ve ‘’önde gelen gelişmekte olan ülkelerin gönüllü vaatleri’’ şeklinde iki ayrı ek olarak yer aldı. Salınımın denetlenmesi, özellikle Çin’in uluslar arası denetime karşı çıkması sebebiyle zirve süresince üzerinde en fazla tartışma yapılan konular arasında yer aldı. Mutabakat metni, gelişmekte olan ekonomiye sahip ülkelerin bu alandaki çabalarının yine kendileri tarafından gözlemlemesini ve gözlem sonuçlarını iki yılda bir BM’ye iletmesini öngörüyor. Metinde denetim konusu da, ‘’Süreçte uluslar arası denetim yapılabileceği, ancak bunun inceleme yapılacak ülkenin egemenlik hakkına saygı çerçevesinde gerçekleştirilebileceği’’ şeklinde ifade edildi. Ormanların tahrip edilmesi gibi gelişmelerin sera gazı salınımının artmasında etkili olduğuna işaret edilen mutabakat metninde, bunun önlenmesi yönündeki çalışmalara gelişmiş ülkelerin malî destek vermesi de öngörülüyor.

20.12.2009