|
Potansiyel ‘müzmin kötümserler’ için en çok da işler yolunda gidiyormuş gibi göründüğü zaman bela geliyorum diyordur. İran’ın nükleer programıyla ilgili son gelişmeler mevzu bahisken, insanın ‘müzmin kötümserliğinin’ depreşmemesi mümkün olmuyor.
Düşünsenize, dünya çapında barış umutları, yönetim değişikliğinin eşiğindeki Amerika’da Demokratların siyah adayı Barack Obama’ya bağlanır oldu... İsrail iki yıl önce giriştiği Lübnan savaşından mağlup çıktığından beri kendine gelemiyor. Başbakanı Ehud Olmert’in başındaki yolsuzluk çorabı mı desek? Yoksa iki ölü İsrail askerinin cesetleri karşılığında, Samir Kanter dahil beş kanlı canlı Hizbullah militanını iade ederek, Nasrallah’ı Arap alemi nezdinde iyice parlatan esir değişimini mi ansak? Hem sonra BM Güvenlik Konseyi’nin beş üyesi ile Almanya’dan oluşan 5+1’lerin, İran’a fazla uranyum zenginleştirip de silah üretmesin diye yaptığı son nükleer teklifin estirdiği iyimserlik havası varken, Washington’dan gelen adımlara ne demeli? Rivayet o ki, ‘güvercin’ Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, ‘Darth Vader’ lakaplı neocon Başkan Yardımcısı Dick Cheney’ye üstün gelmiş. Malum, Bush, ABD’nin üç numaralı diplomatını cumartesi Cenevre’de İran’la nükleer müzakerelere girişmiş AB temsilcisi Javier Solana’nın yanına yolladı. İran’ı ‘şer ekseninde’ gören Bush’un, fikrinin değiştiğine dair alamet yokken, Rice’ın Tahran’da elçilik işlevi görecek ‘çıkar ofisi’ açma planına ‘eyvallah’ demesi tabloyu tamamlayıveriyor. Petrol fiyatlarının seyri de bir maceraya elvermiyor derken...
Bush yönetimi İran ile doğrudan nükleer müzakerelere ‘bütün seçenekleri tükettik’ kartını oynamak için mi giriyor’ diye kuruntularım titreşirken, geçen cuma New York Times’ın namlı yorum sayfalarında çıkan makaleyle, döndük yine ‘müzmin kötümserliğe’...
Ben Gurion Üniversitesi’nin Ortadoğu tarihi profesörü Benny Morris, New York Times’tan dünyaya şu müjdeli değerlendirmesini duyurdu: “İsrail şüphesiz 4 ile 7 ay içinde İran’ın nükleer tesislerini vuracak.” Bununla da yetinmiyor, bu saldırının İran’ın nükleer tesislerini ortadan kaldırmakta başarılı olması için adeta ‘duacı’ olmamızı istiyor. Zira eğer başarısız olunursa, İsrail atom silahlarını kullanıp ‘Ortadoğu’da nükleer savaş çıkartacakmış’. Çünkü bütün Batılı istihbarat örgütleri İran’ın yakında nükleer silah elde etme yolunda ‘geri dönüşü olmayan noktaya’ ulaşacağına kanaat getirmiş -tabi Amerikan Ulusal Güvenlik Ajansı’nın (NSA) İran’ın 2003’te nükleer silah programından vazgeçtiğine dair raporunu anmıyor- Hem sonra ekonomik yaptırımların İran’a vız geldiği deneyimle sabitmiş. Yani İsrail açısından ‘İran’ın nükleer programını durdurmanın tek yolu saldırıymış’.
Velhasıl, İsrailli tarihçiye kalırsa, bir sonraki Amerikan başkanı kucağında nur topu gibi bir Ortadoğu savaşı bulacak. Morris’in öngörüleri de, New York Times’ın bu dönemde bunları sayfasına kondurması da dikkate şayan.
İsrailli tarihçi öyle bildiğimiz neoconlardan yahut sağcılardan filan olsa tamam. Wikipedia’ya bakılırsa kendisi, bir vakitler ‘radikal sol’ diye anılan, işgal topraklarında askerliği reddetmiş, Filistinli mülteci sorununa eğilmiş ‘İsrail’den nefret edenler’ sınıfına sokulmuş biri. İsrail-Filistin çatışmasının kökenlerine dair geleneksel görüşlerle ters düştüklerinden ‘Yeni Tarihçiler’ diye anılan gruptan. Tabi ‘solcu’ dediysek, ne hikmetse sekiz yıl önce başbakanken ‘güvercin’, bugün ise Savunma Bakanı olarak ‘şahin’ diye anılan Ehud Barak’ın lideri olduğu İşçi Partisi yandaşı. Hal böyle olunca makalesine Barak’ın İran’a tehditlerini aratmayacak şekilde nokta koyuyor: “İran liderleri oynadıkları kumarı yeniden düşünüp nükleer programlarını askıya alsalar iyi ederler. Bunun dışında umabilecekleri en iyi şey, İsrail konvansiyonel hava saldırısının nükleer tesislerini yok edecek olmasıdır. Bunun da uluslar arası aşağılanma ve binlerce İranlının kaybı anlamına geleceği açıktır. Fakat alternatifi ‘nükleer çöle’ dönüşmüş bir İran’dır.”
Morris’in değerlendirmesi İsrail’in arzularına dair ‘müzmin kötümserliğimi’ körüklüyor. 10-15 gün önce İsrail ile İran ‘stratejik silahlarını’ sergiledikleri tatbikatlarla karşılıklı gözdağı verdi. ABD Genelkurmay Başkanı Mike Mullen, İsrail ziyareti dönüşü ‘Üçüncü cephe açma vakti değil’ diye uyarma ihtiyacı hissetti, İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatmasının sonuçlarına dikkat çekti. Bugün yarın İsrailli meslektaşı Eşkenazi’yi ağırlayacak. Sunday Times bir Pentagon yetkilisine dayanarak Bush’un İsrail’e saldırı için ‘sarı ışık yaktığını’ yazdı. Morris’e göre ‘yeniden düşünmesi gereken’ İran liderliğine gelince... 5+1’lerin önerisi şöyle: “Uranyum zenginleştirmekten vazgeç, hadi diyelim atom silahı elde edemeyecek düzeyde zenginleştir, sana nükleer tesislerin için gerekli yakıt sunalım. Üstüne sivil nükleer sanayi için teknolojik destek verir, ekonomik yardım ve yatırım da yaparız. Yaptırımlar da dondurulur. Sonrası allah kerim...” ‘Acem’in işi belli olmaz’ diye umalım ummasına da... Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması’nın (NPT) imzacısı olarak barışçı nükleer teknoloji geliştirme hakkı bulunduğunu söylemekle yetinmeyip, Batı’nın nükleer yakıt teknolojisini tekeline almasına savaş açmış bir İran bu tekliflere gelir mi?
Geçen hafta hem Bush’un Ulusal Güvenlik Danışmanı Stephen Hadley, hem de İran Dışişleri Bakanı Menuçehr Muttaki’yi konuk eden Dışişleri Bakanımız Ali Babacan’ın yüzünden eksik etmediği gülümsemesi, kimilerinde ‘yaşasın Türkiye arabulucu-kolaylaştırıcı rol oynarsa nükleer savaştan kurtuluruz’ iyimserliği yaratabilir elbette. Yine de ‘müzmin kötümser’ olmak iyidir. En azından ‘amma da kötümsermişim’ der geçersiniz...
Radikal, 21.7.2008
|
