Köyde kentte iş bulamayanlar, yaşamdan bunalanlar, yatağı yorganı sırtına alıp İstanbul’a göç ediyor. İstanbul’da iş arıyor, aş arıyor.
15 yaştan yukarı nüfusun yüzde 16.7’si İstanbul’da toplanmış durumda. Türkiye’de toplam istihdamda İstanbul’un payı yüzde 16.5 oranında.
İstanbul’da göçler sonucu hem toplam nüfus hem de çalışma çağındaki nüfus artıyor. 2006 yılında tüm ülkede çalışma çağındaki nüfus artışı 842 bin oldu. İstanbul’da ise 2006 yılında çalışma çağındaki nüfus 240 bin artarak 8 milyon 636 bine ulaştı.
Çalışma çağındaki nüfus, iş arasın aramasın, işi olsun olmasın, 15 yaşın üzerindeki nüfus demektir.
2006 yılında 15 yaşın üzerindeki nüfus artışı 842 bin ama, bunların iş arayanlarının sayısı işgücü sayısı) sadece 211 bindi. 2006 yılı içinde iş arayan sayısı 211 bin artarken, 284 bin kişiye ek iş imkânı yaratıldığı için işsiz sayısı az gerilemiş oldu.
Köyler boşalıyor
Yıl içinde tarım kesiminde çalışanların sayısı 405 bin azaldı. Tarımdan bu sayıda insan işsiz kaldı. Buna karşılık, tarım dışında 689 bin kişi iş buldu. Sonuç olarak bir yılda iş sahibi olanların sayısı 284 bin artış gösterdi. Bu rakamlar da tarım kesimindeki olumsuz gelişmenin, tarımda işini kaybedenlere tarım dışı alanlarda (şehirlerde) iş bulmanın ne kadar ciddi bir sorun olduğunu gösteriyor.
Doğu şehirlerinin durumuna üzülürüz. Ama rakamlar gösteriyor ki Adana ve Mersin bölgesinde işsizlik sorunu Doğu Anadolu’dan daha ciddi. 2006 yılında işsizlik oranının en yüksek olduğu şehirler yüzde 16.2 ile Adana ve Mersin şehirleri. Öte yanda Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt’te işsizlik oranı Adana ve Mersin’in gerisinde, yüzde 15.7 oranında.
Ülkede işsizlik oranının en düşük olduğu bölge ise yüzde 5 işsizlik oranıyla Kastamonu, Çankırı ve Sinop şehirlerinin bulunduğu bölge.
İşsizlik oranı çok önemlidir ama işsiz sayısı daha da önemlidir. İşsiz sayısı şehrin sokaklarında kaç işsizin dolaştığını gösterir.
Şehirlere hücum var
Kentlerde (şehirlerde) 2006 yılında işsizlik oranı yüzde 12.1 (çalışmak isteyen her 100 kişinin 12.5’i işsiz). Şehirlerdeki işsizlerin toplamı 1 milyon 802 bin kişi. Şehirlerdeki işsizlerin dörtte biri İstanbul’da. İstanbul sokaklarında 446 bin (neredeyse yarım milyon ) işsiz dolaşıyor.
Orta Anadolu’da işsizlik oranı yüksek ama işsiz sayısı 74 bin. Güneydoğu Anadolu’da işsizlik oranı yüzde 15.6 ama toplam işsiz sayısı 145 bin. Buna karşılık, Batı Anadolu şehirlerinde (kırsal kesim hariç) 228 bin, Akdeniz şehirlerinde 272 bin işsiz var.
Kırsal kesimde (köylerde) Türkiye genelinde işsizlik oranı yüzde 6.5 ve de köylerde 645 bin işsiz var. Köylerdeki işsiz sayısında Akdeniz köyleri 127 bin ile Ege köyleri 98 binle önde geliyor. Güneydoğu ve Orta Anadolu köylerinde göç nedeniyle insan kalmadığından işsiz sayıları 59 bin ve 68 bin gibi düşük rakamlarda.
Bu rakamlar (1) Köylerin boşaldığını (2) Göç alan İstanbul, Adana ve Mersin gibi büyük kentlerde işsizliğin ciddiyet kazandığını gösteriyor.
Milliyet, 7.3.2007
|