|
Yönetim kademelerinde olanların önemli bir kısmı üniversitelerin kışlalaşması veya kışla olarak kalması için canla başla çalışıyor.
Türkiye’de yüksek öğretimin örgütlenişinin, genel manzarası itibariyle, medenî bir ülkeye yakışacak özellikte olmadığı malum. Aynı hüküm, yüksek öğretimin amaçları ve -gerek akademisyenler gerekse öğrenciler açısından- işleyiş tarzı için de elbette geçerli. Bu sistemde ideolojik kaygılar ve oligarşik eğilimler en azından bilimsel kaygılar kadar etkili, hatta zaman zaman bilimsel kaygılar öbürlerine yenik düşüyor.
Ama bütün bunlar, ne yazık ki, akademik camiaya rağmen gerçekleşen şeyler de değil. Tam tersine, sistem bu şekilde devamını büyük ölçüde bilim adamlarımıza borçlu. İdarî pozisyonları işgal eden, bu pozisyonlara ilişkin beklentileri olan, akademik yükselme arayışında başına ‘kaza’ gelmesi ihtimalinden korkup sinen ve devletin ideolojik yapısının korunmasını bilimsel faaliyetten önemli gören hemen hemen herkes bu yapıya harç taşıyor.
Özellikle yönetim kademelerinde olanların önemli bir kısmı üniversitelerin kışlalaşması veya kışla olarak kalması için canla başla çalışıyor. Bazı üniversitelerden gelen haberler öğrencilere ve öğretim üyelerine yönelik baskının ulaştığı ürkütücü boyutları hakkında bir fikir edinmemizi sağlıyor. Bu yazıda her iki tür baskıya da birer örnek vermek istiyorum.
Öğrencileri baskı yoluyla yıldırma siyasetiyle maruf olanlar arasında Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nin özel bir yeri var. Bu üniversite çevresinden kamuya yapılan bir açıklamaya bakılırsa, soruşturmalar ve ağır cezalar yoluyla öğrenciler üzerinde kendisini gösteren otoriter eğilim had safhaya ulaşmış bulunuyor. Belirtildiğine göre, sadece 2004-2005 öğretim yılı içerisinde öğrencilere dönük soruşturmaların sayısı 2000’i aşmış durumda. ‘Adli davalardan beraat eden öğrenciler, Üniversite Yönetimi’nin yargı kararlarını uygulamaması sonucu cezalandırılıyor. Yargıtay kararına rağmen, 120 öğrencinin öğrenim kredisi kesilirken, 40’ı aşkın öğrenci her hangi bir üniversitede yüksek öğrenim görmekten men ediliyor. Üstelik bu cezalar bazı öğrencilerin dört kez okuldan atılması, farklı üniversitelerden, örneğin Bakü Üniversitesi’nden öğrencilerin cezalandırılması gibi ‘absürd’ uygulamalar içeriyor. Üniversitedeki fiziki baskı ve uygulamalar, bir fakülteden diğerine girişte yapılan kimlik kontrollerine kadar varmış durumda.’
Üniversite yönetimlerinin baskıcı eğilimlerinden sadece öğrenciler değil, öğretim üyeleri de elbette nasibini alıyor. Bunun, akıllara durgunluk verecek son örneklerinden biri de, Prof. Atillá Yayla’ya sırf ifade özgürlüğü temelinde imzalarıyla destek veren çeşitli üniversitelerden hocalara yöneltilmiş olan baskıdır. Birçok üniversitede söz konusu bildiriye imza atan genç akademisyenlerin, sırf bu nedenle, hak ettikleri -Yardımcı Doçentlik ve Doçentlik gibi- kadrolara atanmaları engellenmeye çalışılmaktadır. Başka bazı hocalar ise ya yöneticilerin dostça olmayan ‘uyarı’larına muhatap olmakta ya da hatta haklarında disiplin soruşturması açılmaktadır. Bu arada, Atilla Yayla hakkında da üniversitesi tarafından daha önce başlatılmış olan iki ayrı soruşturma halihazırda devam etmektedir.
Baskıcı yönetimlerin akademik özgürlük ve bilimsel yeterlik gibi kaygıları olmadığı, hatta ideolojik tarafgirliklerinin kendi üniversitelerinin akademik ihtiyaçlarını bile görmezlikten gelmelerine neden olduğu açıktır. Bunların, üniversitelerin kışlalar veya yöneticilerin özel çiftlikleri olmadığını anlamalarını beklemiyorum. Ama yine de bir noktada çok ciddî olarak yanıldıklarını onlara hatırlatmak gerekiyor: ‘Bu düzen’ hep böyle sürüp gitmeyecektir.
Star, 11.1.2007
| 
