|
‘Ceddin deden, neslin baban/Hep kahraman Türk milleti/Orduların, pek çok zaman/Vermiştiler dünyaya san/Türk milleti, Türk milleti/Aşk ile sev milliyeti/Kahret vatan düşmanını/Çeksin o melun zilleti’...
İsmail Hakkı Bey’in “Hüseyni” makamındaki bu marşını duyar duymaz akla gelen, dünyanın en eski bandosu, yüzlerce yıllık bir gelenek; mehter takımı...
Tarihteki ilk Türk Devletinden itibaren, Türk kara Ordularını destekleyen, coşturan mehterin Osmanlı’daki temelleri, Selçuklu Sultanı 2. Gıyaseddin Mesud’un Osman Gazi’ye gönderdiği tuğ, zil, alem, davul ve nakkare ile atıldı.
Yüzlerce yıllık mehter geleneği Başşehirde de Ankara Büyükşehir Belediyesi Mehter Takımı ile yaşatılıyor. Türkiye’nin dört bir yanını gezen 6 yıllık mehter takımı, İsrail, Hollanda, Rusya gibi ülkelerde de mehter marşını dinletti.
“OSMANLI RUHU TAŞIMALI”
Mehterbaşı Sami Gül, Türk Silahlı Kuvvetleri’nde yıllarca askerî bandoda ve 1 yıl da mehter bölüğü bünyesinde görev yaptığını söyledi. Mehter takımı bünyesinde şu anda 43 kişinin yer aldığını anlatan Gül, görev yapacak san’atçıların seçiminde nota ve makam bilgisini gözettiklerini söyledi. Bunun yanında başka faktörlerin de önem taşıdığına işaret eden Gül, “Mehter takımına girmek isteyen, önce Osmanlı ruhu taşımalı, Göktürkler’den bugüne Türk tarihini bilmelidir” dedi. Gül, mehter takımına girmek için çok fazla talep bulunduğunu da belirtti.
Türkiye’de, konser için gitmedikleri yer kalmadığını ifade eden Sami Gül, yurt dışında verdikleri konserlerde çok ilginç olaylarla karşılaştıklarını söyledi. Bir faaliyet için gittikleri Amsterdam’da Hollandalı bir ailenin kendisiyle görüştüğünü anlatan Gül, “Hollandalı kadın, ‘bu müziği duyunca ayaklarım yerden kesildi, çok etkilendim’ dedi. Hollandalılar da Türkler kadar bize ilgi gösterip, Türk’ü ayakta alkışladı” diye konuştu. İsrail’de de bir Hristiyan’ın yanlarına gelerek Çanakkale Marşı’nı istediğini belirten Gül, bu olayın da kendilerini çok etkilediğini söyledi.
“BİZDE İKİ İLERİ, BİR GERİ YOK”
Mehter takımı olarak kendilerini en çok rahatsız eden konulardan birinin “Mehter adımı”nın yanlış anlaşılması olduğunu belirten Gül, “Millî takım kötü oynar ‘mehter gibi iki adım ileri, bir adım geri, ekonomi bozulur aynı. Ünlü futbol yorumcumuz Erman Toroğlu da sürekli bu mehter takımı benzetmesini yapıyor. Bu yanlıştır” dedi. Mehter takımında “iki ileri, bir geri” diye bir adımın olmadığını anlatan Sami Gül, mehter adımını da şöyle anlattı: “Osmanlı döneminde ‘gasp’ diye bir şey yoktu. Her gittikleri yerde insanların dilini kullanmasını, dinin gereklerini yapmasını serbest bırakırlardı. Mehter de iki adım atar, bir kez sağa, iki adım atar bir kez sola selâm verir. ‘Siz dilinizi konuşun, dininizi yaşayın, istediğiniz ticareti yapın’ diyor. Bunun selâmını veriyor. Osmanlı’da mehter takımının amacı bu...”
“BIYIĞI KİFAYET ETMEZSE”...
Mehter takımlarında tab (davul), kös, nakkare, zil, trompet ve zurnanın yer aldığını belirten Gül, mehter takımlarının enstrümanlarının “kaç katlı” olduklarına göre değiştiğini söyledi. Kendi mehter takımlarının üç katlı olduğunu ifade eden Gül, Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Mehteran Bölüğü’nün ise 9 katlı olduğunu ve Türkiye’nin en büyük mehteran bölüğü unvanına sahip bulunduğunu kaydetti. Repertuvarlarında 100’ün üzerinde eserin yer aldığını ve bunların arasında Türk Halk Müziği, Türk San’at Müziği eserlerinin de olduğunu aktaran Mehterbaşı Gül, bıyığın ise mehter takımının “olmazsa olmaz” şartı olarak kabul edildiğini söyledi. Bıyıklarını özellikle faaliyetlerin yoğun olduğu dönemlerde uzattıklarını kaydeden Gül, “Bıyığı kifayet etmeyen arkadaşlar için takma bıyık alıyoruz” dedi. Mehter Marşı başta olmak üzere mehter takımlarının seslendirmesi gereken eserlerin modern yorumlarını da hoş karşılamadıklarını ifade eden Gül, bunu yapanlara da şöyle seslendi: “Bu eserler çok önemli eserlerdir. Bunların ritmini bozarsanız özelliğini kaybeder. Bunlar, Batı ritmine uydurulamaz. Herkes kendi işini yapsın, mehter marşlarını çalmayı da mehter takımlarına bıraksınlar...”
|
