|
Papa, Ankara yolunda laik Türkiye ve Avrupa yerine, geleneklere dayanan Hıristiyan Avrupa ile Müslüman Türkiye ilişkisinin yararına özel vurgu yaptı.
(...)
Gazeteciler Papa’ya Türkiye seyahatiyle ilgili olarak önemli sorular yönelttiler. Papa kendisine yöneltilen sorular arasında en ilginç yanıtı “Avrupa ve Türkiye’de laiklik teması” üzerine verdi. Papa “sağlıklı laiklik” ve “laisizm” arasındaki farka dikkat çekerek “geleneksel değerlerin kamu alanından dışlanmasının doğru olmadığını” vurguladı. Hiçbir kağıda bakmadan konuşan Papa 16. Benedict “Avrupalı bir ulus olmak isteyen, gerilim ve umut dolu bir ülkeye gidiyorsunuz. Avrupa Türkiye’ye yardım edebilir mi? Dini, kültürel kimliklere saygılı daha bilinçli bir entegrasyondan söz edilebilir mi?” sorusuna öncelikle Atatürk’ün modern Türkiye’yi kurarken model olarak Fransız Anayasası’nı aldığını hatırlatarak yanıt verdi. Papa “Modern Türkiye’nin orijininde Avrupa aklı, düşüncesi ve yaşam stili ile diyalog var” dedi. Ancak bu noktada 16. Benedict Avrupa ve Türkiye arasındaki din ve tarihi bağlar farkına da dikkat çekti.Papa “Avrupa aklı ve Türk Müslüman geleneği arasındaki diyalog modern Türkiye’nin varoluşunda yazılı ve bu anlamda birbirimize karşı sorumluluklarımız var” dedi.
KAMUSAL ALAN
Papa konuşmalarında “laiklik” temasını dikkatle ele aldı. Avrupa’da “sağlıklı bir laiklik” ve “laisizm” tartışması olduğunu ve bunun Türkiye ile diyalogda önemli bulduğunu vurgulayan Papa, “Laisizm, kamu hayatını geleneklerin her birinden dışlayan bir anlayış, çıkışı olmayan bir sokaktır” dedi. Papa laikliğin yeniden tanımlanması gerektiği üstünde ısrarla durarak laikliğin temelinde dini değerlerin olması gerektiğini savundu. Kamu alanı ve din arasındaki fark, otonomi, tutarlılık ve ortak sorumluluğun altını çizen Papa bütün bunların altındaki değerlerin orijininin ise din olduğunu söyledi. Papa “Biz Avrupalılar bizim laik ve laisist aklımızı yeniden ele almalıyız. Türkiye’de kendi tarihinden, orijininden hareketle laiklik ve gelenek arasındaki bağı gelecek için nasıl inşa etmesi gerektiğini düşünmeli” dedi.
YENİ İTTİFAK ÖNERİSİ
Papa’nın Türkiye’de laiklik nasıl olmalı ve Avrupa laikliği üzerine düşünceleri uçaktaki basın mensuplarının ilginç yorumlarına yol açtı. Yabancı basında Papa’nın bu konuşması 16. Benedict’in geleneklere dayalı, Hıristiyan bir Avrupa’nın geleneksel Müslüman Türkiye ile diyalogunu, bugünkü anlamda laik Avrupa’nın laik Türkiye’yle diyaloguna tercih ettiği yorumlarına yol açtı. Avrupa’yı entegre bir Türkiye yerine kendi Müslüman kimliğini güçlendirmiş Türkiye’nin Avrupa’da çekirdek Hıristiyan ülkelerin yer alacağı birinci halkaya bağlı, ikinci bir halkada yer alması, Vatikan’ın Türkiye üzerine son günlerde yaptığı dış politik açılımlarına da uyuyor. Genel kanı Vatikan’ın Avrupa ve Türkiye’de yeni bir laiklik tanımı arayışı ile Türkiye’deki İslami çevrelere “yeni bir ittifak önerisi” getirdiği şeklinde yorumlanıyor.
Sabah, 29.11.2006
|
