Türkiye’de koronavirüsü salgınında vak’a ve ölüm sayılarındaki artış sürüyor. Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre 26 Temmuz ile 26 Ağustos tarihleri arasında toplam vak’a sayısı 691 bin 689 olurken, günlük ortalama vak’a 21 binin üzerinde kayıtlara geçti. Bakanlığın verilerine göre aynı tarihler arasında toplam 4 bin 535 kişi koronavirüsü sebebiyle vefat etti. Uzmanlara göre korona vak’aları ve ölümleri devam ederken bulaş zincirini kırmada en etkili yöntem olan filyasyon çalışmaları durma noktasına geldi. Sağlık Bakanlığı’nın bilimsel verilere uygun hareket etmediğini belirten uzmanlar, temaslı takibinin yapılmadığını, çift doz aşılamada yüzde 85 oranına çıkılmadığı takdirde sonbaharda yeni bir zirvenin yaşanacağını söyledi. 

Kışa büyük bir krizle gireriz

Pandeminin genelinde yeterli filyasyon personelinin olmadığını belirten Türk Tabipleri Birliği (TTB) Genel Sekreteri Vedat Bulut’a göre bu dönemde hükümet yeterli sağlık çalışanı istihdam etmedi. 100 binden fazla sağlık meslek lisesi çıkışlı ya da sağlık meslek yüksek okulu mezunu kişinin iş beklediğini, bu kişilerin istihdam edilip 15 günlük eğitimle filyasyonda görevlendirilmesi gerektiğini söyleyen Bulut sözlerini şöyle sürdürdü: “Sağlık Bakanı ‘yüzde 99,9 filyasyon yapıyoruz’ diyordu. Bu doğru bir rakam değildi. Öyle olsaydı Türkiye 50 binli, 60 binli vak’a sayılarını görmezdi. Filyasyon zayıftı, iyice zayıfladı. Filyasyonu ve etkili aşılamayı başarmadan bu sorun aşılamaz. Sonbaharda vak’a sayıları yeniden patlayacak. Korona aşılamalarını yüzde 85’e Eylül sonuna kadar ulaştıramazsak kışa büyük bir krizle gireriz. Yani Eylül sonuna kadar iki doz Biontech ya da iki doz Sinovac artı bir doz Biontech aşılamanın toplumda yüzde 85’i bulması gerekiyor. Bulmadığı takdirde Eylül sonunda günlük sayılar 30 binleri geçer ve Ocak ayına günlük 50 binli, 60 binli vak’a sayılarıyla gireriz.”

‘NEREDEYSE TEMASLI TAKİBİ YAPILMIYOR’

TTB Genel Sekreteri Vedat Bulut’a göre filyasyon sorunun yaşandığı yerlerin başında Ankara geliyor. Duvar’ın haberine göre Başşehir’deki Covid-19 servislerinin ve yoğun bakımların dolu durumda olduğunu söyleyen Ankara Tabip Odası (ATO) Başkanı Ali Karakoç’a göre tablo her geçen gün kötüleşiyor: “Filyasyon çalışması tamamen bırakıldı. Artık neredeyse temaslı takibi yapılamıyor. Özel bir kuruluşta, özel bir üretim alanında Covid-19 teşhisi konulan bir kişi tesbit edildiğinde aynı alanda çalışan diğer yurttaşlarla ilgili tarama yapılmıyor. O birimde bulunan arkadaşlar karantinaya alınmıyor. Bunu birebir hastalarımız söylüyor. Hastalar kendileri gelip hastaneye başvuruyorlar, ama bunlara ne yazık ki karantina uygulanmıyor.”

‘HASTALARIMIZIN ÇOĞU GENÇ HASTALAR’

Kendisi de pandemi hastanesinde görevli olan ve korona hastalarını tedavi eden Karakoç, Ankara’da bulaş zincirinin kırılamadığını, Covid-19 servisleriyle yoğun bakımların dolu olduğunu söyledi ve şöyle devam etti: “Hem polikliniklerimize başvuran hem de servislerimize başvuran hastalarımız için şunu söyleyebilirim. Hastalarımızın en az yarısı aşılanmamış genç hastalar.  Geriye kalan hastalarımızın çok önemli bir kısmı da aşılama programı tamamen tamamlanmamış kişiler. Yani hastalarımızın yüzde 90’a yakını aşılama programı tamamlanmamış kişilerden oluşuyor.”

Covid-19 semptomları bir yıl sürebiliyor

Çin’de Covid-19’un uzun vadeli etkileriyle ilgili yapılan bir araştırmaya göre, birçok kişi hastaneye yatışlarından bir yıl sonra yorgunluk ve nefes darlığı yaşamaya devam ediyor. Euronews’deki habere göre İngiliz tıp dergisi The Lancet’de yayınlanan araştırmaya göre, Covid nedeniyle hastaneden taburcu edilen hastaların yaklaşık yarısında 12 ay sonra hala en az bir kalıcı semptom (çoğunlukla yorgunluk veya kas zayıflığı) görülüyor. “Uzun Covid” olarak adlandırılan duruma göre, her üç hastadan biri teşhisten bir yıl sonra hala nefes darlığı yaşıyor. Bu sayı, hastalığın daha şiddetli etkilediği hastalarda daha da yüksek. The Lancet, çalışmayla birlikte yayınlanan bir başyazıda, “Kanıtlanmış tedaviler ve hatta rehabilitasyon rehberliği olmadan, uzun süreli Covid, insanların normal yaşama devam etme yeteneklerini ve çalışma kapasitelerini etkiler. Çalışma, birçok hasta için Covid-19’dan tam iyileşmenin 1 yıldan fazla süreceğini gösteriyor.” denildi. Çalışmada, Ocak ve Mayıs 2020 arasında Covid-19’un çıkış yeri olarak gösterilen Çin’in Vuhan kentinde pandemi nedemiyle hastaneye kaldırılan yaklaşık 1.300 kişi izlendi.