SON yıllarda Türkiye’de orman yangınları konusunda endişe verici bir artış yaşıyor. Özellikle yaz aylarında ortaya çıkan büyük çaplı yangınlar hem ekosistem üzerinde hem de yerleşim yerlerinde ciddi tahribatlara yol açıyor. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Doğanay Tolunay orman yangınlarının çıkış nedenlerini ve yangınların nasıl önlenebileceğini Artı Gerçek’e anlattı. Tolunay, 30 yıl önce yılda 1500-1700 orman yangını yaşanırken, bu sayının 2700’e çıktığını belirtiyor. Hatta bazı yıllarda 3500 orman yangınının yaşandığını ifade eden Tolunay, şöyle devam ediyor: “Orman yangınlarının büyük çoğunluğu insan kaynaklı. Son yıllarda hem ormanla iç içe yaşayan insan sayısının artması hem de ormanlardan verilen yol ve enerji tesisleri orman yangınlarının hem sayısının hem de yanan orman alanı miktarının artmasına yol açmakta. İklim değişikliğiyle artan sıcaklıklar ve kuraklıkların ise orman yangını çıkartması mümkün değil”

YER EKİPLERİ, HAVA ARAÇLARI KADAR ÖNEMLİ

2021’de yaşanan büyük orman yangınlarından sonra hava araçlarının sayısının arttığını belirten Tolunay, 2024 yılında 105 helikopter ve 27 uçağın yangınla mücadelede kullanıldığını ifade ediyor. Kamuoyunun uçak ve helikopter sayısına odaklandığını, oysa yer ekiplerinin de en az hava araçları kadar önemli olduğunu vurgulayan Tolunay, yangın ekiplerinin yetersizliği ve deneyimsiz personelin etsinin de dikkat alınması gerektiğini belirtiyor ve sözlerine şöyle devam ediyor: “Kamuoyu orman yangınlarında uzun yıllardır hep uçak ve helikopter sayısına odaklanıyor. Ama yangınları söndürmede yer ekipleri en az hava araçları kadar hatta daha fazla önemlidir. Yine uzun yıllar yangınlarda kullanılan arozözlerdeki personel sayısı en az 6 olması gerekirken ikiye kadar düşmüştü. 2021 yılı yangınları sonrasında yeni alımlarla bu sayı arozöz başına 4-5’e yükseldi. Ancak bu sayı halen yetersiz. Günde 70-100 yangın çıktığında hava ve yer araçlarının yetersiz kalması son derece normaldir”

‘ÖNLEME STRATEJİLERİ ARTIK DAHA ÖNEMLİ’

Orman yangınlarının önlenmesi gerektiğini söyleyen Tolunay, yasaklara rağmen anız yakımı, mangal gibi nedenler, elektrik nakil hatları ve diğer risk faktörleri göz önüne alınarak önleyici  tebirlerin alınması gerektiğini önemle vurguluyor. Tolunay şöyle devam ediyor: “Tartışmamız gereken büyük çoğunluğu insan kaynaklı yangınların neden önlenemediği ve yangın sayısının sürekli arttığı olmalı. Örneğin yasak olmasına rağmen halen anızlar yakılıyorsa, ormanlara giriş yasağına rağmen mangal kaynaklı yangınlar çıkıyorsa, yıllardır en önemli yangın çıkış nedeni elektrik nakil hatlarıysa ve önlenemediyse bir yerlerde eksiklikler var demektir. Bunları tartışmak yerine uçak ve helikopter odaklı tartışmalar ormanla iç içe yaşayan insan sayısının artması ve iklim değişikliğinin etkisiyle çoğalan orman yangınlarında artık söndürme odaklı değil önleme odaklı yangınla mücadele stratejilerine geçmemiz gerektiğinin önüne geçiyor.

Haber Merkezi