Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) inançlara ve ibadete saygı kapsamında, cemevlerinin ibadethane olmasına yönelik aldığı kararı değerlendiren İzmir Karşıyaka Belediyesi, konuyu meclis gündemine taşıdı. İlçedeki cemevlerine resmi ibadethane statüsünün verilmesi ve 'kültür merkezi' diye anılan bu mekanların da resmi ibadet yerleri olarak kabulünü içeren karar, Karşıyaka Belediyesi'nin CHP'li meclis üyeleri tarafından oy çokluğuyla kabul edildi. AK Partili 4 üyeden 3'ü 'ret' oyu kullanırken, Ersin Güngör, partili arkadaşlarından farklı olarak 'kabul' oyu verdi. AK Partili üyeler karar sonrasında salonu terk etti.

Cemevlerinin ibadethane olması konusunun Türkiye'de yıllardır tartışıldığını söyleyen Başkan Hüseyin Mutlu Akpınar, "Cemevlerinin ibadethane olarak kabul edilmemesi Alevi yurttaşlarımızı çok derinden incitmiştir. Dinle siyaseti bir tarafa ayırmak gerekiyor. Bu kültürlere, bu dini inançlara özgürlükler tanımıyorsanız bunun adına ileri demokrasi denmez" dedi.

"Cümbüş evi değil"

Başkan Akpınar "Cemevleri ibadethanedir" diyerek şöyle devam etti:

"Cemevleri birilerinin söylediği gibi hiçbir zaman cümbüş evi olmamıştır. Tam tersine cemevleri bir kültür yuvası olmuştur. Cemevlerinin bugün Türkiye'de ibadethane olarak kabul edilip, dedelerinin de cami imamlarımızla aynı statüde değerlendirilmesi gerekiyor. Karşıyaka Belediye Meclisi'nin böyle önemli bir konuda göstermiş olduğu duyarlılığa teşekkür ediyorum. Umarım herkese örnek olur."

Konak da "ibadethane" dedi

Konak Belediye Meclisi de, AİHM kararları doğrultusunda cemevlerinin ibadet yeri olarak kabul edip, belediye olanaklarından diğer ibadethaneler gibi yararlanmasını oy çokluğuyla kabul etti. Önergeye AK Parti grubu olumsuz yaklaştı. 

AK Parti Grup Başkanvekili Ömür Şanlı, hükümetin bu konuda bir düzenleme hazırlığında olduğunu, bunun beklenmesi gerektiğini söyledi. Konak Belediye Başkanı Sema Pekdaş ise, AİHM kararının kesin ve açık olduğunu, hükümetin de Alevi açılımı yaptığını belirterek, "Laik bir hukuk devletinde herkesin inancını özgürce yaşaması teminat altına alınmıştır. Bu önerge AİHM kararı doğrultusunda onaylanmıştır" dedi. Önerge AK Parti grubunun ret oylarına karşın oy çokluğuyla onaylandı.

Genel Merkez'in talimatı var

AİHM'nin cemevlerinin ibadethane sayılması yönündeki kararı doğrultusunda CHP Genel Merkezi'nin talimatıyla harekete geçen CHP teşkilatları belediye meclislerinde bu kararı hayata geçirmeye başladı. İzmir'in Karabağlar Belediye Meclisi'nde CHP grubunun önergesi AK Parti grubunun da desteğiyle oybirliğiyle kabul edilirken, Bornova Belediye Meclisi'nde ise AK Parti grubunun muhalefeti nedeniyle oyçokluğuyla cemevlerinin ibadethane sayılması kararı alındı.

İzmir'de ilçe belediye meclislerinde cemevi önergesi AK Parti muhalefeti ile karşılaşırken Karabağlar Belediye Meclisi'nde AK Parti grubunun desteğini de aldı. Oylamada CHP ve AK Parti grupları cemevinin ibadethane sayılması yönünde karar verdi. AK Parti Grup Başkanvekili Nazmi Kalyoncu, "Cemevleri ile camiyi birbirinin rakibi olarak görmememiz gerekir. Birbirlerine alternatif değildir. Türkiye'nin çok daha hızlı geleceğe koşması için özgürlüklerin önünü alabildiğince açmamız gerekir. Ama aynı zamanda toplumun yıllardır çözülemeyen önemli başlıklarını kavga ettirmeden ve siyasete kurban etmeden çözmemiz gerektiğine inanıyorum. Bu çerçevede cemevlerini her türlü ihtiyaçlarının karşılanması noktasında her türlü desteği vereceğiz. AK Parti Grubu olarak özgürlüklerin önünü açmak için önergeye evet oyu vereceğiz. Yalnız bu önergenin muhatabı TBMM'dir. Belediye değildir" dedi.

TBMM'ye işaret ettiler

Bornova Belediye Meclisi'nde ise aynı önerge AK Parti'nin muhalif oylarına karşın CHP grubunun oylarıyla kabul edildi. Oyçokluğuyla kabul edilen önergeyle ilgili konuşan AK Parti Grup Başkanvekili Fahri Taştan, bu kararın alınma yetkisinin TBMM'de olduğunu söyledi.

Taştan, "Bu konuyla ilgili diğer ilçelerde de bir takım kavram kargaşaları ortaya çıktı. AK Parti olarak din ve inanç özgürlüklerini toplumun her alanında savunuyoruz. Ancak böyle bir karar almak TBMM'ye aittir. Kendi yetkimiz olmayan bir kararı almış oluruz" diye konuştu.

İstanbul'da da harekete geçildi

İzmir'deki dört belediyenin kararının ardından İstanbul'daki Avcılar Belediyesi'nin son toplantısında da 21 CHP'li üyeden toplantıya gelen 20 üye, cemevlerinin ibadethane olarak kabul edilerek belediye hizmetlerinden yararlandırılması konusunun gündeme alınması için önerge verdi. 

Avcılar Belediyesi'ndeki AK Parti'li 16 Meclis üyesinden toplantıya gelen 13'ü buna itiraz etti. AK Partili meclis üyeleri yapımı süren Merkez Camii için 25 milyon TL harcandığı halde Avcılar Belediyesi'nin hiçbir katkıda bulunmadığını, cemevlerinin ibadethane kabul edilmesi kararını yerel yönetimin değil TBMM'nin vermesi gerektiğini savundu.

Önergeye ilk imzayı atan CHP'li Meclis üyesi Celal Fırat, hükümetin cemevleri konusunda 12 yıldan bu yana Alevileri oyaladığını, hiçbir ilerleme kaydedilmediğini ifade ederken, "Bizlere siz de camiye gidin diyorlar. Bu yanlış ve zorlamadır" dedi.

Bu konuda verilen önerge oylanarak gündeme alınırken gelecek toplantıya kadar hazırlanacak rapor hazırlanması ve bu konunun ele alınması kararlaştırıldı.

AİHM'nin 2 Aralık 2014 tarihli kararı 5 bin 393 sayılı Belediye Kanunu'nun 14/b ve 15'inci maddesinin 5'inci fıkrasının son cümlesi, cemevlerinin ibadet yeri sayılması ve diğer ibadet yerlerine tanınan haklardan ayrımcılık yapılmadan yararlandırılması gerektiğini içeriyordu.