"Pek çok reform paketini hayata geçirdik. Temel mevzuatta köklü değişiklikler yaptık" diyen Erdoğan, "Bu çerçevede ifade ve basın özgürlüklerinin genişletilmesi için düzenlemeler yaptık" ifadesini kullandı.

T24'te yer alan habere göre "Küresel sorunlar ve Türkiye'nin 2023 hedefleri" başlıklı panelde konuşan Erdoğan, konuşmasına, PKK'nın Diyarbakır'daki bombalı saldırısı sonucu şehit olan 7 güvenlik görevlisine Allah'tan rahmet dileyerek başladı. "Köşeye sıkışan PKK'nın bu saldırısını sert bir dille kınıyorum" diyen Erdoğan, "Bu saldırıların Avrupalı ülkeler başta tüm dünyanın PKK ve uzantılarının gerçek yüzünü görmesine vesile olmasını diliyorum" diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, panelin soru cevap kısmında bir yabancı gazetecinin Reza Zarrab'ın tutukluluğuna ilişkin sorusuna cevap vermedi.

"DAEŞ’e karşı YPG’nin mücadele ettiği, dolayısıyla 'YPG iyi teröristtir' yaklaşımını kabul etmemiz mümkün değil" diyen Erdoğan, "Bu anlayışla yaklaşırsak ben şu tespiti yaparım. El Nusra bir terör örgütü değil mi? Terör örgütü... DAEŞ’e karşı savaşıyor. O zaman Nusra da iyi bir örgüt... Böyle mi bakacağız olaylara?" diye sordu.

Erdoğan'ın konuşmasından satır başları şöyle:

Terör örgütü bu tip eylemlerle alçak ve kirli yüzünü göstermektedir. İnşallah terör belasını bu ülkenin önünde bir engel olmaktan çıkaracağız. Çeşitli kılıflar altında himaye gören terör bu cesaretle ülkemizi, vatandaşlarımızı hedef almayı sürdürüyoruz. Tahammülümüz kalmamıştır. Bu saldırıların Avrupalı ülkeler başta tüm dünyanın PKK ve uzantılarının gerçek yüzünü görmesine vesile olmasını diliyorum.

Günümüzde insanlık, bilimde, teknolojide, tıpta ve daha birçok alanda tarihteki en ileri noktasındadır. Uzayın derinliklerinden insan vücudundaki en ince ayrıntılarına kadar fevkalade geniş bir ilgi alanına sahibiz. Dijital devrim ve internet hayatı giderek daha çok kolaylaştırıyor. Bu aynı zamanda karşımıza yeni güçlükler, başta güvenlik olmak üzere yeni sınamalar çıkardı. İklim değişikliği, yoksulluk, açlık, düzensiz göç, terörizm gibi ortak sorunlar tüm dünyayı derinden etkiliyor. Biri diğerinden daha az önemli olmayan meseleler. Uluslararası toplum olarak yapmamız gereken küresel sorunlara nasıl kapsamlı çözümler bulabileceğimizi tartışmaktır. Bugün uluslararası toplumun eli kanlı diktatörleri durdurmak bir yana, teröristlere terörist demekte bile zorlandığı günlerden geçiyoruz.

Bugün dünya gündemini meşgul eden en önemli krizler Türkiye’nin etrafında yaşanıyor. Adeta kuşatılmış bir ülke konumunda. Öncelikle şunu ifade etmek isterim ki, etrafımızdaki krizler bizim insan odaklı yaklaşımımızda sapmaya yol açmadı, açmayacaktır.

"Hak ve özgürlükler bakımından Türkiye’den daha ileri bir ülke yoktur"

Türkiye’ye yönelik asılsız iddiaları takip ediyorum. Son 13 yılda toplumun her kesiminden vatandaşımızın hak ve özgürlüklerinin daha ileriye taşınması için kapsamlı reformları hayata geçirdik. 2010’da kabul edilen anayasa değişikliği paketiyle ki 26 maddedir bu; bir yandan vatandaşlarımız yeni haklara kavuşurken, diğer yandan anayasal hakları koruyacak ilave mekanizmalar getirdik. Böylece hukuk devleti mekanizmasını güçlendirmiş olduk. Pek çok reform paketini hayata geçirdik. Temel mevzuatta köklü değişiklikler yaptık. Bu çerçevede ifade ve basın özgürlüklerinin genişletilmesi için düzenlemeler yaptık. Farklı inanç grubuna mensup vatandaşlarımızın yanı sıra, farklı kökene sahip vatandaşlarımız için çok sayıda adım attık. 2013’te bizzat açıkladığım demokratikleşme paketiyle önemli mesafe kaydettik. Bu süreç demokratikleşmeden uzaklaşma olarak görülüyorsa ortada çok ciddi ve bizden kaynaklanmayan bir durum vardır. Kendi ülkelerine yönelik terör tehditlerine karşı sert önlemlere başvuranların, ülkemizdeki demokratik standartlarla ilgili söyleyecekleri bir şey olamaz. Türkiye, şu anda en eli kanlı örgütlerin ortak hedefidir. Buna rağmen, demokrasiden, özgürlüklerden, hukuk devletinden taviz vermeden mücadelemizi yürütüyoruz. Maruz kaldığı yüksek birçok terör tehdidiyle mukayese edildiğinde hak ve özgürlükler bakımından Türkiye'den daha ileri standartta bir ülke yoktur.

Kore’den itibaren aynı saflarda mücadele verdiğimiz ABD’yle bugün de önemli meselelerde kapsamlı işbirliği içindeyiz. Şüphesiz bazı meselelerde görüş ayrılıkları olabilir. Bu makuldür. Ancak Türk Amerikan ilişkileri bu sıkıntıları diyalogla çözebilecek güce sahip olduğunu geçmişte defalarca göstermiştir.

İlişkilerimizin seyrini belirlemede, güncel meseleler büyük önem taşıyor. Türkiye olarak öncelikli sorunların başında ülkemizi tehdit eden terör eylemleriyle güney sınırımızdaki insani kriz ve güvenlik sorunları geliyor. Samimi ve fedakar bir duruş sergiledik, devam ediyoruz. Ülkesini terk eden 6 milyon Suriyelinin neredeyse yarısı Türkiye’ye sığındı. 2 milyon 700 bin ülkemize sığındı. 300 bin Iraklı ülkemize sığındı. Ve biz bunların hiçbirine niçin ülkemize geliyorsun, kapıları kapamadık. Ölümle baş başa bırakmadık. Kendilerini, ki bunların 280 bini çadırkentlerde ve konteynırlarda misafir edilmekte, diğerleri değişik kentlerimizde misafir edilmelidir. Başta Batı, mülteci krizini şu anda en önemli krizi olarak görmekte, kapılarını kapatmaktadır. Hatta denizde botlar delinmek suretiyle ölüme terk edilenler vardır. Bizimse sahil güvenlik botlarımız 100 bine yakın denizde ölümle baş başa olanları kurtararak insani ve vicdani görevini yerine getirdi. BM verilerine göre bizim şu ana kadar oradan aldığımız destek 455 milyon dolardır. Faturalı olarak yaptığımız harcama 10 milyar doları bulmuştur. STK’ların, belediyelerin yaptığı yardımları söylemiyorum. Bunlarla en az yüzde 50, bu destekler devam etmektedir. Ülkemizde doğan Suriyeli bebek sayısı 100 bini geçti. Bu rakam bile birçok Avrupalı ülkelerin kabul ettiği Suriyeliden daha fazladır. Din, etnik köken ayrımı yapmadık. Bu insanların, “nasılsa onları alan bir ülke var” diyerek görmezden gelinmesini istemiyoruz.

İnsani krizlere karşı geliştirilen politikaların sadece güvenlik önlemleri üzerine bina edilmesini doğru bulmuyoruz. Suriye’deki diktatörle ilgili ne deniyor biliyor munuz? Esed giderse yerine kim gelecek... Bu soruyu soracak kadar ülkelerin yönetiminden bihaber olanlar var. DAEŞ adeta rejimin kendi elleriyle ortaya çıkarıp büyüttüğü bir örgüttür. DAEŞ’le reva görülen emsalsiz şiddet ortadadır. Akdeniz ve Ege’de yaşananlar, kıyıya vuran cansız bedenler yüreğimizi parçalıyor. DAEŞ ve PKK’nın parçaladığı masum bedenler de tüm dünyayı yaralamalıdır. PKK, YPG, PYD gibi terör örgütleri büyüyüp serpilecekler ve uluslararası toplumun başına bela olmaya devam edecektir. Milli güvenliğimizi sağlayabilmek için bu ülkeye bir an önce istikrarın, barışın, huzurun yeniden gelmesini temin etmek zorundayız. Irak’a bakınca da maalesef çok iç açıcı bir durum göremiyoruz. İstikrarın tesisi ve DAEŞ’le mücadelenin başarıya ulaşması Irak’tan bağımsız düşünülemez. Ortadoğu’nun küçük bir modeli olan Irak bir denge vazifesi görmektedir. Irak topraklarının üçte biri DAEŞ terör örgütünü işgali altındadır. PKK da yıllardır Irak topraklarının kuzeyinde serbestçe faaliyet göstermektedir. 

"Moskova tarafından koyulan sert uygulamalar ilişkilerimizi sarsmış durumda"

Bu hususta Iraklı dostlarımızı cesaretlendirmeye çalışıyoruz. Maalesef Doğu Avrupa bölgesi de çalkantılı bir bölgeden geçiyor. Uluslararası hukuka ve hakkaniyete uygun şekilde çözüme kavuşturulması önemlidir. Ukrayna’nın toprak bütünlüğü temelinde, Kırım halkının da güvenliğini alacak şekilde çözülmesini istiyoruz. Rusya ile yaşanan uçak hadisesinden sonra maalesef sıkıntılı bir dönem yaşıyoruz. Sovyetlerin dağılmasından sonra bu ülke ile ilişkilerimizi geliştirmiştik. Ancak ilişklerimiz Rus yönetiminin son dönemdeki politikaları yüzünden yıpranmaya başlamıştı. Moskova tarafından koyulan sert uygulamalar ilişkilerimizi sarsmış durumda. Rus tarafının anlamk vermekte zorlandığımız tepkilerine rağmen itidali elimizden bırakmakdık. Türkiye ve Rusya önemli etkileşimlerde bulunmuş ülkelerdir. Rus muhattaplarımızın bu gerçeği görmelerini istiyoruz.

Anavatan ve garantör ülke olarak Kıbrıs’ta adil ve kalıcı bir çözüm için çabalarımız sürüyor. Ortaya çıkan olumlu havanın sürmesini ve yakalanan havanın devam etmesini arzu ediyoruz. Kıbrıs Rum tarafınca da samimi bir şekilde karşılık verilmesi halinde adada çözüme ulaşmak mümkün olabilecektir. Bölgesel ölçekte şimdiye kadar değerlendirilememiş pek çok imkan harekete geçirilecektir.

"İsrail'le görüşmeler devam ediyor"

Bağımsız ve egemen bir Filistin devleti kurulması şarttır. İsrail’den beklentilerimizi ifade etmiştim. İsrail’in özür dilemesiyle süreç başladı. Ambargonun kaldırılması önemli bir başlık. Filistin’in günde yaklaşık 4 saatlik enerji imkanı var. Enerji gemisiyle Gazze’ye elektrik enerjisi verilebilmesi, halkın enerji imkanını sağlayabilmesi temennimizdir. Gerek denizden su temini yoluyla adım atmak, gerekse sondaj yoluyla su temini sağlamak talebimiz var. Arkadaşlarımız iletmiş durumda. Gerek okul, gerek hastane, bu konudaki ihtiyacın giderilmesi konusu. Bir diğer adımda Türkiye üzerinden ayni yardımların Filistin’e, Gazze’ye ulaştırılması konusudur ki, bu konuda görüşmeler devam ediyor. Temenni ediyorum ki Nisan ayı itibariyle bir olumlu bir sonuca varırız. 

"DAEŞ’e karşı savaşıyor diye YPG'ye 'iyi terörist' diyorsanız, El Nusra da savaşıyor"

Terör değişen şartlara kendini uyarlamayı gayet iyi biliyor. İnsanoğlunun temel korkularını, endişelerini, mağduriyet duygularını, inançlarını sömürerek kendine zemin oluşturan terörün hiçbir insani ve ahlaki değeri bulunmuyor. Bu hastalıklı zihniyetin kökünü kurutmak için daha çok çaba göstermeliyiz. Tüm terör örgütlerine karşı aynı kararlılıkla mücadeleye sadık kalınması gerekiyor. Örneğin şu an DAEŞ bir terör örgütü. DAEŞ’e karşı YPG’nin mücadele ettiği, dolayısıyla YPG iyi teröristtir. Böyle bir yaklaşımı kabul etmemiz mümkün değil. Bu örgütlerin hepsi PKK’nın yandaşlarıdır. PKK neyse YPG de odur. Bu anlayışla yaklaşırsak ben şu tespiti yaparım. El Nusra bir terör örgütü değil mi? Terör örgütü... DAEŞ’e karşı savaşıyor. O zaman Nusra da iyi bir örgüt... Böyle mi bakacağız olaylara? Biz el ele vereceğiz. Boko Haram’a da, Eş Şebab’a da aynı anlayışla karşı çıkmalıyız. Başta ABD olmak üzere müttefiklerimiz ve partnerlerimizle işbirliği içindeyiz. Yabancı terörist savaşçıların geçişinin engellenmesi noktasında hiçbir ülkenin göstermediği çabayı gösteriyoruz. Bazı terör örgütlerine karşı tedbir alırken diğerlerine sesiz kalmak uluslararası toplumun vicdanına uygun bir tabloyu yansıtmıyor.

"İş adamımızı öldüren terörist Brüksel’de elini kolunu sallayarak dolaşıyor"

17 Şubat ve 13 Mart’ta Ankara’da vuku bulan saldırılar YPG kamplarında eğitim gören saldırganlar tarafından gerçekleştirilmiştir. İstanbul’daki saldırılar DAEŞ mensubu bir canlı bomba PKK ve YPG’lilerin desteğiyle yapılmıştır. Bu eylemlerle Paris, Brüksel ya da Lahor’da yapılanlar arasındaki fark yoktur. Gaziantep’te yakaladığımız teröristi Belçika’ya bildirdik. Buna rağmen serbest bıraktı. Daha sonra havalimanındaki o acı tabloyu, felaketi yaşadık. Aynı şekilde bizde, güçlü bir iş adamımızı öldüren terörist Brüksel’de elini kolunu sallayarak dolaşıyor. 10 yıl oldu. Kendisini istedik. Teslim edilmiyor. Söylediğimizde, aldığımız cevap şu. “Özgürlüklerden yanayız.” Bu nasıl özgürlük ya? Öldürülen insanın hakkını kim savunacak? Bunu düşünce özgürlüğü olarak tanımlıyorlar. İşveren konumundaki insanı öldürüyorsunuz. Bu anlayışın dünyada tüm ülkeler olarak hep birlikte karşısına dikilmemiz şart. Bu örgütler hiçbir insani, ahlaki değer taşımadıklarını ortaya koymuşlardır. Biz sadece samimiyet, ilkeli duruş istiyoruz. O kadar. 

Terörün dini, milliyeti, ırkı, vatanı yoktur. Maalesef İslam dinini terörizmle ilişkilendirmek gibi bir eğilimle de karşı karşıyayız. Antisemitizme karşı olduğumuzu başbakanlığımın ilk yılında açıklamış bir liderim. Aynı şeyi Batı’dan bekliyorum. Aynı şekilde İslamofobya’ya açıklamaları gerekir. Bir Müslüman olarak bütün bu iddiaları reddediyoruz.

Sizi eleştiren gazetecilerle sorun yaşıyor musunuz?

Brookings’de konuşmanızda birkaç farklı konuya değindiniz ama İran’ın adı geçmedi. İran Cumhurbaşkanı Ruhani ve Dışişleri Bakanı Zarifi ile görüşmeleriniz hakkında bilgi verir misiniz? Burada tutuklanmış olan Reza Zarrab hakkında düşüncelerini öğrenmek isteriz.

Sayın Ruhani’nin ilk dönemlerinde yükseliş söz konusuydu. Şimdi bir düşüş söz konusu. İran, özellikle Irak ve Suriye konusunda sağlıklı hareket edemediğimiz bir strateji izledi. Temenni ederdik ki, bu olumlu yaklaşım Suriye’de olsun, Irak’ta olsun, barışa  birlikte katkı sağlayalım.

Suriye krizi...

Biz de anlamakta zorlanıyoruz. İnsani, vicdani noktadan yaklaşacak. AB ülkelerin tamamına yakını ekonomik olarak güçlü ülkeler. Biz bunları sorun yapmadık. 2 milyon 700 bin Suriyeliyi, varil bombalarından kaçıyorlardı... Kapılarımızı açtık ve konuk ettik. İnsan Hakları Evrensel Beyannemesi nerede diye soruyorum, pek bakmadıklarını görüyorum. Çok daha farklı bir sorumluluk, mesuliyet alırlardı. Buradaki paylaşımı beraber yapar ve önemli adımlar atardık. Suriye’nin kuzeyinde, bunu değerli dostlarımız hep açıkladım. Suriye’de güvenli bir bölge yapalım. Biz müteahhitlikte iyiyiz. Biz burada şehir kuralım. Arındırılmış bir bölge olsun. Bir şey daha var, uçuşa yasak bölge ilan ederek güvenliği sağlamamız lazım. Batılı dostlara söyledik ama beklediğimiz cevabı alamadık, beklemedeyiz.

Bu insanları nasıl koruyacaksınız? Kara birliği mi konuşlandırmak gerekir?

Dünyanın değişik yerlerinde bu koruma tedbirleri alınıyor. Kıbrıs’ta yeşil hat. Meksika Amerika arasında güvenlik güçleri vardı. Orada da bu şekilde bir güvenlik hattı devreye girmek suretiyle. BM bu işi yapabilir. Hatta daha ileri gitmek suretiyle NATO da devreye girer. Burada yaşayan insanların güvenliğini sağlamak görevdir.  Gereği o. NATO’nun bütün mensupları orada olmalı. 

Erdoğan'ın korumalarından eylemcilere ve gazetecilere sert müdahale

Erdoğan'ın konuşması öncesi Brookings'in binası önünde toplanan bir grup Erdoğan'ı protesto etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın korumaları, eylemcilerle birlikte bazı yabancı ve Türkiye vatandaşı gazetecilere sert müdahalede bulundu.