Mehmet Kara - ANKARA

Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal, İzmir Milletvekilleri Salih Uzun ve Haydar Altıntaş ve İstanbul Milletvekili Cemal Enginyurt ile birlikte TBMM’de basın toplantısı düzenledi. Partinin “Demokrasiye Geçiş Planı” teklifini açıklayan Uysal, Demokrat Parti 10 Ocak 1947 tarihinde gerçekleştirilen 1. Olağan Büyük Kongresi’nde yayımladığı “Hürriyet Misakı”nın 4. Maddesi’nde ‘parti başkanlığı ile devlet başkanlığının ayrılması’ gerektiğini beyan ettiğini hatırlatarak, “Bu beyanı ‘demokratik’ bir düstur olarak benimseyen partimiz, bugün ülkemizde “Kuvvetler Ayrılığı” ilkesini yok eden Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ve benzer anlayışlara büyük bir öngörü ile 77 yıl önceden ‘hayır’ dediği gibi bugün de yine ‘hayır!’ demektedir. Bu bağlamda 16 Nisan Referandumu ve sonrasında kurumsal olarak aldığımız her tavır, ülkemizin iki asırlık demokratikleşme gayretlerini iğdiş eden bu sistemin değişmesi, işleyen bir demokrasi, işleyen bir Hukuk Devleti düzeninin kurulması içindir” diye konuştu.

Ülkede iklim demokratikleşmek zorunda

İktidarın son 22 yıldır gündeme sıkıştığında ‘yeni’ sıfatı ile birtakım değişiklikler peşinde koşan AKP’nin, bugün de ‘darbe anayasası’ demelerine rağmen yarısından fazlasını ve kendi aleyhlerinde olan maddelerini değiştirerek bir ‘AKP Anayasası’ haline gelen yürürlükteki anayasayı ‘yeni’si ile değiştireceğini iddia ettiğini söyleyen Uysal, “Yargıda ve adalet sisteminde reformun koşulu; kanuni bir düzenlemeden öte zihni bir düzelmedir! Türkiye’de sağlıklı ve özü itibariyle hakkını vererek bir anayasa çalışması yapmak için evvela gereken şey; iklimin demokratikleşmesidir. Türkiye’de mevcut hükümet sistemi ile ‘tartışılmaz’ hale gelmiş, kurumları ve sistemin icat ettiği kuralları ve icraatları denetlenemez, sorgulanamaz vasfa erişmiş bir sistemde, hak ve hürriyet talep etmenin muhalefet etmek olduğu bir sistemde anayasa tartışması açık ve şeffaf biçimde yapılamaz” değerlendirmesinde bulundu.

Önemli olan zihniyet

Yeni ve ‘sivil’ bir anayasanın nitelikleri kadar, yapılmasında nasıl bir yol izleneceğinin de önemli olduğunu ifade eden Uysal söyledi: “Sivil anayasadan anlaşılması gereken, anayasanın yapılış yöntemi ve içeriği olarak sivil olmasıdır. Yani anayasanın yöntem ve içeriğinin demokratik olması, özgürlüğü temel alması gerekir. Daha da özet bir ifade ile bir anayasanın ‘sivil’ olması yasa yapıcının apoletli olup olmaması ile değil, yasa yapıcının zihniyeti ile alakalıdır. Hegemon’ olma çabası, baskıcı ve antidemokratik tutumu aşikâr AKP iktidarının mevcut tavrı ile yapılacak anayasa sivil olmaz, sivillerin yaptığı antidemokratik bir anayasa olur. Sivil anayasada önemli olan zihniyet ve toplumsal temsil anlayışıdır. Anayasalar bir toplumun temel düzenini belirleyen metinlerdir.” Hukukun üstünlüğünü esas alan, demokrasinin tüm kurum ve kurallarıyla işlediği ve temel hak ve özgürlüklerin güvence altına alındığı yepyeni bir anayasa sahiden memleketimizin ihtiyacı olduğunu dile getiren Uysal, “Ancak ayinesi iştir kişinin; AKP, 2002’den beri sözlü olarak 82 Anayasasını eleştirmiş, gerekli çoğunluğa sahipken bile darbe anayasasının ancak kendi aleyhine kısımlarını değiştirmiştir. Bu açıdan bakılırsa bugünkü Anayasa aslında 12 Eylül Askeri darbesinin değil AKP’nin ürünüdür. AKP iktidarı 2002-2021 yılları arasında 177 maddelik anayasamızda 30’u aynı maddelerde olmak üzere toplamda 134 değişiklik yapmıştır. AKP’nin yapması gereken evvela yeni bir anayasa değil yeni bir anlayıştır” dedi.

Siyasi Partiler Kanunu değişmeli

Uysal,  Demokrat Parti olarak AKP’nin gerçekten ve samimi bir şekilde sivil, demokratik, adil ve yeni bir anayasa gayreti varsa hayata geçirilmesi gerektiğini düşündükleri “demokrasiye geçiş planı” tekliflerini şöyle sıraladı: “Devlet Başkanlığı ile Parti Başkanlığı birbirinden ayrılmalıdır. Yargı bağımsızlığını sağlayacak ilk adım olarak HSK’nın yapısı ve üyelerinin seçimi değiştirilmeli, yargı siyasetin etki ve denetiminden çıkarılmalıdır. Gazi Meclisimizin millet adına ifa ettiği “Bütçe Hakkı” Meclise iade edilmelidir. Bütçe, milletimizin temsilcileri tarafından, onların rıza ve iradesine uygun bir biçimde yapılmalıdır. Siyasi Partiler Kanunu en hızlı şekilde değiştirilmelidir. Temsilde Adaletin bir gereği olarak; seçim barajı kaldırılmalı, siyasi parti genel başkanlarının makam odalarını “seçim bölgesi” haline getiren, millet iradesini sakatlayan aday belirleme süreci değişmeli ve ön seçim şartı getirilmelidir. Denetim ve temsil ilişkisinin kuvvetlenmesi için “daraltılmış bölge” seçim sistemi uygulanmalı, her seçim bölgesinde milletvekili sayısının iki katı kadar aday belirlenerek “tercih sistemi”ne geçilmelidir. RT, Anadolu Ajansı, Basın Yayın İlan Kurumu ve RTÜK özerkleştirilmelidir. Yönetimleri, TBMM’de grubu bulunan siyasi partiler tarafından eşit bir şekilde belirlenmelidir. Siyasetin finansmanının şeffaflığı ve denetimi sağlanmalıdır.”