Türkiye Vagon Sanayii A.Ş. vagon ihracatında devleti 25 milyon lira zarar ettirdi. Vagonların hız testi için uygun yol bulunmaması nedeniyle teslimat gecikince 4 milyon euro ceza ödendi.
Sayıştay’ın 2013 Denetim Raporu’na göre Türkiye Vagon Sanayi AŞ (TÜVASAŞ), 30 yıl sonra yapılan vagon ihracatı nedeniyle devleti 25 milyon lira zarara uğrattı. Bulgaristan Demiryolları Genel Müdürlüğü’nün (BDZ) siparişi için TÜVASAŞ’ın hataları nedeniyle 2012 ve 2013’te 75,1 milyon TL’ye satılan 30 vagon için, 88,6 milyon TL harcama yapıldı. Vagon satışından 13,5 milyon lira zarar edildi. Ayrıca şirket, 4 milyon euro gecikme cezası da ödedi.
32 MİLYONLUK İHALE
TÜVASAŞ, 11 Nisan 2008’de 30 adet yataklı vagon ihalesine tanesi 1 milyon 73 bin 500 euro olmak üzere 32 milyon 205 bin euro teklif ile kazandı. Vagon teslimatı 3 Ocak 2011 itibari ile 17. ayda (2012 Temmuz) 12 vagon, 18. ayda (2012 Ağustos) 8 vagon ve 24. ayda (2012 Aralık) 10 vagon olarak belirlendi. Ancak vagon tesliminin gecikmesi nedeniyle şirket, vagonların satışından 13,5 milyon TL zarar etti.
Devlete toplam 25 milyon lira zarar ettiren süreç Sayıştay’ın 2013 Denetim Rapor’unda tüm detaylarıyla yer aldı. Raporda zararın nedenleri şöyle anlatıldı:
EK MALİYET ZARARI ARTIRACAK
“Sözleşme ve üretim sürecindeki idari bilgi ve deneyim eksiklikleri ile proje sürecinde gerekli özenle yönetilemediği tespit edildi. Şirketin 2013’teki 21,3 milyon lira zararının en önemli etkisi 30 vagonun üretimindeki işletmecilik ve planlama hatalarından kaynaklandı. Maliyet analizlerinin gerektiği gibi yapılmaması, malzemelerin maliyeti yüksek banka kredileri yoluyla finanse edilmesi, vagonların zamanında teslim edilememesi nedeniyle gecikme cezalarına maruz kalınması önemli boyutta zarara yol açmıştır. Bu zarar ek maliyetler ile birlikte daha da artış gösterecektir.”
TEST İÇİN YOL BULAMAMIŞLAR
Sözleşme gereği vagonların 176 kilometre hıza uygun olma şartı getirildi. Ancak, vagonlar üretildikten sonra hız testi için uygun yol ve lokomotif bulunmaması nedeniyle lokomotif temininde yaşanan zorluklar teslimde gecikmede etkili oldu. 2012’de tamamlanan vagonların teslimi, test işlemlerinden dolayı gecikerek 30 Nisan 2013’te tamamlandı.
MÜDÜR VE YARDIMCISI SORUMLU
Zarar nedeniyle TCDD Teftiş Kurulu Başkanlığı’nın 17 Aralık 2013 tarihli inceleme raporunda, dönemin genel müdür ve yardımcısının sorumlulukları tespit edildiği belirtildi. Genel Müdürle ilgili soruşturma izni yetkisinin ilgili bakanlıkta olduğu belirtildi.