“Trump bunları kendi millî ekonomi politikası için yaparken bütün dünyadaki dengeleri de değiştiriyor. Bu değişim de devam edecek” diyen Türkiye-Avrupa Eğitim Ve Bilimsel Araştırmalar Vakfı (TAVAK) Başkanı Prof. Dr. Faruk Şen, ekonomik krizi 3. Dünya Savaşı olarak niteledi. Prof. Dr. Faruk Şen konuyla ilgili yaptığı açıklamada şunları söyledi; “Dünya, 1945’ten sonra ciddi bir savaş görmedi. Bölgesel savaşlarla büyük ülkeler silâhlarını sattılar, ekonomilerini sağlamlaştırdılar. Hatta biraz daha ileri gidelim, Dünya artık “ekonomik olarak işbirliğini nasıl yaparız?” kapsamına girdi. 326 milyonluk nüfusu ile ABD, 510 milyonluk AB ile birlikte Transatlantik İşbirliği’ni (TTIP) kurup dünya ticaretinin yüzde 76’sını yön verme durumuna girmişti.

Rusya ve AB’ye savaş açtı 

Trump’ın beklenmedik bir şekilde ABD Başkanı olmasından sonra bu hayal suya düştü. Bu ülkelere karşı BRICS Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika işbirliği oluştu. Şimdi ABD bütün bunları altüst eden bir sistem içine girdi. ABD ilk olarak TTIP’i yıktı ve böylece 836 milyonluk bir pazarı yerle bir etti. Ve bir adım daha ileri giderek AB’ye savaş açarak birçok AB malına Amerika için belirli bir gümrük getirdi. Angela Merkel ve AB liderlerinin tepkisini çekti. İkinci adım olarak Trump Rusya’ya saldırıya geçti. Yaptırımlar, ekonomik saldırılar, Rusya’nın belini bükmek için atılan adımlardı.

Çin ve İran daimî hedef

ABD’nin 3. Dünya Savaşı’nda en fazla saldırıya geçtiği ülke ise 1,380 milyarlık nüfusu ile Çin oldu. Çin’i ekonomik olarak yıkmak ve geriletmek için her geçen gün yeni tedbirler getiriyor. ABD’nin diğer bir hedefi de muhakkak İran’dı. İran’a karşı ambargonun kaldırılması kararından sonra Trump ciddî bir ambargo kararı koydu ve ilk ürünlerini almaya başladı. Fransız şirketi Total, İran’ı boykot etmeye başladı.

Türkiye’yi engelleme girişimi 

Bizi ilgilendiren Trump’ın Türkiye’ye karşı demir – çelik ve alüminyuma getirdiği yeni vergiler oldu. ABD’nin Brunson nedeniyle Türkiye’ye getirdiği yaptırımlar sonucu euro 8 liraya, dolar 7 lira kadar yükseldi. ABD yavaş yavaş bizi engelleme politikası içine giriyor. ABD’nin şimdiye kadar saldırmadığı ülkelerin arasında Hindistan var. 1,225 milyarlık nüfusu ile Hindistan da dünya ekonomisinde ve ticaretinde büyük yer alan bir ülke. Trump bunları kendi milli ekonomi politikası için yaparken bütün dünyadaki dengeleri de değiştiriyor. Bu değişim de devam edecek.

Dünya ekonomisine vereceği zarar çok büyük

Bu savaşın silâhla ölenleri olmayacak, fakat bu savaşta birçok halk büyük ölçüde zarar görecek. Avrupa Birliği buna karşı tedbirlerini alıyor Angela Merkel başkanlığında masaya vuruyor. İran kendinden beklenmeyecek bir şekilde direnç gösteriyor. Aynı şeyi Putin’de de görebiliyoruz. Trump beklenmedik bir şekilde iktidara geldi, büyük bir olasılıkla da beklenmedik bir şekilde gidecek. Fakat dünya ekonomisine vereceği zarar inanın 2. Dünya Savaşı’ndaki zararı fazla aratmayacak. 

İstanbul – Nihat Orhan