Ortak açıklama yaptılar

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Mogherini, Fransa Dışişleri Bakanı Le Drian, İngiltere Dışişleri Bakanı Hunt, Almanya Dışişleri Bakanı Maas ve bu üç ülkenin savunma bakanları yaptırımlar için ortak açıklama yaptı.

Anlaşma kilit önemde

Açıklamada, Avrupa'nın, bölgenin ve bütün dünyanın güvenliği için kilit öneme sahip olduğu kaydedilen nükleer anlaşmanın işlevsel olduğu ve hedefine ulaştığı vurgulanırken, İran’la doğalgaz ve petrol ihracatının sürdürüleceği belirtildi.

***

AB’den yaptırım tepkisi

Avrupa Birliği (AB), İngiltere, Almanya ve Fransa, yaptıkları ortak açıklamada, ABD’nin İran’a tekrar yaptırım uygulama kararından derin üzüntü duyduklarını açıkladı.

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, İngiltere Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt, Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas ve söz konusu üç ülkenin savunma bakanları ABD’nin 2015 nükleer anlaşması kapsamında kaldırılan tüm İran yaptırımlarını yeniden uygulama kararı hakkında ortak açıklama yaptı. Açıklamada, “ABD’nin İran’a tekrar yaptırım uygulama kararından derin üzüntü duyuyoruz.” ifadesine yer verildi. 

İran nükleer anlaşmasının küresel nükleer silâhlardan arınma çalışmalarının temelini oluşturduğunun altı çizilen açıklamada, anlaşmanın Avrupa’nın, bölgenin ve bütün dünyanın güvenliği için kilit öneme sahip olduğu kaydedildi. 

Açıklamada, İran nükleer anlaşmasının işlevsel olduğu ve hedefine ulaştığı vurgulanırken, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansının (IAEA) 12 farklı raporda İran’ın anlaşma uyarınca yükümlülüklerini yerine getirdiğini açıkladığı hatırlatıldı. 

İran’ın nükleer yükümlülüklerini yerine getirmeye devam etmesinin temel beklenti olduğu ifade edilen açıklamada, nükleer anlaşmanın İran’a yönelik yaptırımların kaldırılmasını da öngördüğü hatırlatıldı.

ABD’NİN YAPTIRIM KARARI

ABD yönetimi, 2015 nükleer anlaşması kapsamında kaldırılan bütün İran yaptırımlarının yeniden hayata geçirileceğini duyurmuştu. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Hazine Bakanı Steven Mnuchin, İran yaptırımlarının, 5 Kasım’dan itibaren yeniden uygulanmaya başlanacağını bildirmiş, AB ülkelerine hiçbir muafiyet tanınmayacağını kaydetmişti.

***

“AVRUPALI EKONOMİK AKTÖRLERİ KORUYACAĞIZ”

Açıklamada, “Taraflar, AB hukukuna uygun bir şekilde İran ile yasal yollardan ticaret yürüten Avrupalı ekonomik aktörleri koruyacak.” ifadesi kullanıldı. İran nükleer anlaşmasına taraf ülkelerin İran ile finansal kanalları açık tutma konusunda kararlı olduğu vurgulanan açıklamada, İran ile doğal gaz ve petrol ihracatının da sürdürüleceği belirtildi. Açıklamada, bu çerçevede Rusya ve Çin de dahil olmak üzere İran nükleer anlaşmasını destekleyen ülkelerle ortak çalışmaların devam ettiği duyuruldu. Son haftalarda özellikle ABD yaptırımlarını bertaraf etmeyi amaçlayan yeni bir ticari mekanizma üzerinde çalışmaların yoğunlaştığı belirtilen açıklamada, bu vesileyle İran ile ticaret yapmak isteyen Avrupa şirketlerine imkan sağlanacağı vurgulandı. Açıklamada, “Bu çalışmaları sonuçlandırma konusunda son derece kararlıyız.” ifadesine yer verildi. Tarafların İran nükleer anlaşmasını uygulamaya devam edeceğinin aktarıldığı açıklamada, İran’ın da bu çerçevede yapıcı bir rol oynaması gerektiğinin altı çizildi.

AA