Buna göre Türkiye'de sağlık harcamaları, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) ülkelerine göre iki kat fazla yükseliyor. İlaç kullanımı, son sekiz yılda 500 milyon kutu arttı. İlaçlara senede 15,4 milyar lira ödeniyor. SGK’nın yükü de yıllık 25,3 milyardan 44,1 milyar liraya çıktı.

Dekan Yardımcısı ve Sosyal Hizmet Bölümü Başkanı Türkmen, Türk Akademisi Siyasi Sosyal Stratejik Araştırmalar Vakfı (TASAV) için, “Türkiye’de Sağlık Sektörü: Gelişmeler, Sorunlar ve Politika Önerileri” başlıklı bir rapor hazırladı. Raporda, Türkiye’nin sağlık masrafının, son 10 yılda OECD üyesi 34 ülke ortalamasından iki kat fazla arttığına işaret edildi. Bu artışta en büyük pay olarak ise gereksiz tedavi ve ilaç kullanımı gösterildi. SGK verilerine göre 2008 yılında 10,7 milyar TL olan ilaç harcamaları, 2012 itibariyle 14,3 milyar TL’ye çıktı. İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası’na (İEİS) göre bu tutar, 2013’te 15,4 milyar TL oldu. İEİS kayıtları, kutu bazındaki artışı da gözler önüne serdi. İlaç pazarı, 2005’te 1.28 milyar kutu düzeyindeyken 2013’te 1.78 milyar kutuya yükseldi. Böylece ilaç kullanımı, yılda neredeyse ülke nüfusu kadar 62.5 milyon kutu, sekiz yılda da toplam 500 milyon kutu arttı. Benzer şekilde tedavi harcamaları da 2008-2012 yılları arasında 13,9 milyardan 29,2 milyar TL’ye ulaştı. SGK tarafından finanse edilen yıllık toplam sağlık masrafı, bu dönemde 25,3 milyardan 44,1 milyar TL’ye yükseldi.

ANTİBİYOTİKLER ETKİSİZ

Yrd. Doç. Dr. Türkmen, İlaç Takip Sistemi (İTS) ve bütçe tavanı uygulamasına rağmen ilaç kullanımı ve gereksiz sağlık harcamalarındaki artışın önüne geçilemediğine dikkat çekti. Gereksiz ilaç kullanımı yüzünden tedavilerin etkilerinin de giderek azaldığına değinerek, “Dünya Sağlık Örgütü, antimikrobiyal direncine ilişkin raporunda, antibiyotiklerin basit hastalıklara karşı etkisiz kaldığı ülkeler arasında Türkiye’yi dünyada ilk üçte gösterdi.” dedi. Dekan Yardımcısı Bekir Türkmen, Sağlık Bakanlığı’nın işlevi, planlı kalkınma dönemleri, ulusal ve uluslararası belgeler, nüfus-yaşlanma ilişkisi ve hasta yükü gibi konuların da kapsamlı olarak ele alındığı raporda şu önerilerde bulundu: “İlacın akılcı kullanımının sağlanması için sağlık personeli ve halkımız mutlaka bilinçlendirilmeli. İlaç ve tıbbi cihazların kalitesinin, kullanımının ve bunlara yönelik harcamaların etkinliğini kontrol edecek mekanizmalar oluşturulmalı. Uygulamadaki İTS ve Reçete Bilgi Sistemi verilerine dayalı, risk odaklı yaklaşımlar geliştirilmeli. Gereksiz tetkik, tahlil ve tedavi işlemleri için de buna yol açan sağlık kuruluşlar ile hizmet sunucularının sosyal sigorta kapsamı dışına alınması gibi önlemler düşünülebilir. Ayrıca geri ödeme kapsamında olmayan sağlık hizmetlerinin sağlanması amacıyla tamamlayıcı sağlık sigortacılığının teşvik edilmesi, böylelikle tasarrufların arttırılması ve gereksiz tüketimin azaltılması da önem arz ediyor.”