Gıda mühendisi Yrd. Doç. Dr. Bülent Şık hakkında, Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan ‘Türkiye’yi kanser eden ürünleri devlet gizledi, biz açıklıyoruz! İşte zehir listesi’ başlıklı yazı dizisi dolayısıyla 5 yıldan 12 yıla kadar hapis istemiyle dâvâ açıldı. Şık’a yönelik suçlamalar, yasaklanan gizli bilgileri temin etme (TCK 334), yasaklanan gizli bilgileri açıklama (TCK 258) ve göreve ilişkin sırrı açıklama (TCK 336). Melis Alphan, Artı gerçek sitesinde yayınlanan “Gerçekleri açıklayan Bülent Şık’ı değil, çevreyi kirletip halkı zehirleyenleri yargılayın” yazısında şu ifadeleri kullanıyor. “Şık, Kırklareli, Edirne, Tekirdağ ve Antalya’da yapılan ve sonuçları Sağlık Bakanlığı tarafından kamuoyuna açıklanmayan araştırmayı halka duyurduğu için ‘gizli kalması gereken bilgileri halkı infiale sevk edecek şekilde yayımlamak’ ile suçlanıyor. Bu çalışmanın sadece gıdalar ve sularla ilgili olduğu sanılıyor, ama aslında öyle değil. ‘Kocaeli, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Kırklareli İllerinde Çevresel Faktörlerin ve Sağlık Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi Projesi’ ana başlığını taşısa da, bu ana başlık altında dokuz alt proje yer alıyor.”

Bakanlık ürünlerdeki kirlilik miktarını açıklamalı

“‘Kocaeli, Antalya ve Ergene Havzası’ndaki İllerde Hane Halkı Sağlık Araştırması ve Kanser Ön Tanılarının İncelenmesi’ başlığı ile yer alan araştırma üzerine düşünelim. Bu beş ilde tek tek hane bazında (belki binlerce, belki on binlerce hane, bilmiyoruz; net sayı bakanlıkta) yürütülen bir çalışma ile misal Kırklareli ilinde kanser tanısı konmuş kaç çocuk veya yetişkin olduğu biliniyor demek ki. Yıllardır “Ergene’de, Kocaeli’de kanser vakası çok görülüyor” diye şikâyet edilir; şimdi ilk kez elde çok somut bir veri var demek ki. Öyle somut ki, hangi mahallede, köyde ya da yerleşim yerinde daha çok kanser vak’ası olduğu söylenebilir, öyle değil mi?  Yapılması gereken, Bülent Şık’ı kamuoyunu bilgilendirdiği için yargılamak değil, kanser vak’alarının sık görüldüğü yerlerde toprak, hava, su ve gıdaların ne ölçüde kirli olduğunu belirlemeye yönelik çalışmalardan elde edilen bulguları yan yana getirerek durumun ne olduğu ve ne yapılacağı sorusuna yanıt aramaktır.”

Çocukların sağlığı tehlikede

‘“Kocaeli, Antalya ve Ergene Havzası’ndaki Erişkinlerde Ağır Metal ve Eser Element Maruziyetinin Araştırılması’ projesine bakalım. Bu projede insanlardan alınan kan veya saç gibi biyokimyasal örneklerde kadmiyum, arsenik, kurşun, cıva gibi kansere neden olan çeşitli toksik kimyasal maddelerin kalıntısı araştırılmış. Ama biz bu araştırmanın kaç hanede kaç kişiyle yapıldığını, ne gibi sonuçlar elde edildiğini, bu sonuçlarla daha sonra ne yapıldığını bilmiyoruz. Hadi çok daha kritik bir şeyi, ‘İzmit, Saros ve Antalya Körfezi’ndeki Su Ürünleri ve Deniz Sularında Çevresel Kirleticilerin Belirlenmesi’ projesini konuşalım. Ana projedeki çalışmalardan biri de bu. Bu çalışma Kocaeli Körfezi’ndeki deniz sularının hangi kimyasal maddelerle ne ölçüde kirletildiğini söylüyor. Kirleticilerin neler olduğuna, ardından körfeze dökülen atık sularda o kirleticilerin olup olmadığına ve en son o kirleticilerin hangi kaynaklardan çıktığına bakarak kirliliğe yol açan faillere ulaşmak mümkün. Projenin diğer alt projelerinden elde edilen bulgularla birlikte böyle bir sonuca varılabilir. Daha önemlisi, o körfezlerde yaşayan deniz canlılarının bu kirlilikten ne ölçüde kirlendiği anlaşılıyor. Yani, hangi balık ya da kabuklu deniz ürününde kurşun ya da arsenik açısından ne düzeyde bir kirlilik olduğunu, bu ürünleri yiyip yiyemeyeceğinizi söylemek mümkün. Bunu özellikle de basında mütemadiyen yer alan “Çocuklara Omega3 almaları için balık yedirin” önerisi ile birlikte düşünmek gerek. Hangi ürünlerde ne düzeyde kirlilik olduğu bilgisi bakanlıkta. Açıklanmalı.”