Denetimler yetersiz

Tüketİcİnİn korunması açısından çok önemli olan ve AB’de çok etkili bir şekilde uygulanan Piyasa Gözetim ve Denetimi (PGD) konusunda, Türkiye’de yetkili 10 kuruluştan 6’sı tarafından, geçen yıl 38 bin 533 ürün denetimi yapıldı.

Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın (DTM) Türkiye’nin 2009 Yılı Piyasa Gözetim ve Denetimi Raporu’na göre, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı (deterjanlar hariç) Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Denizcilik Müsteşarlığı, Bilgi Teknolojileri İletişim Kurumu (BTİK) tarafından geçen yıl PGD kapsamında denetlenen ürün sayısı, önceki yıla göre yüzde 89 arttı. Söz konusu 6 kuruluş tarafından 2008 yılında 20 bin 387 olarak görülen PGD kapsamında denetlenen ürün sayısı, geçen yıl 38 bin 533’e yükselmesine karşın, bu rakam, PGD kapsamında Türkiye’de denetlenen gerçek ürün sayısını göstermiyor. Çünkü Türkiye’de halen 10 farklı kuruluş tarafından değişik amaç ve yöntemlerle PGD yürütülüyor ve veri sağlamada ortak standartlar sağlanamadığı için PGD’ye ilişkin sağlıklı istatistikler oluşturulamıyor. DTM raporuna göre, geçen yıl söz konusu 6 kurum tarafından denetlenen 38 bin 533 üründen 2 bin 847’si (yüzde 7,4’ü) uygunsuz/güvensiz bulundu. Raporda, laboratuvarda teste tabi tutulan ürün sayısının az olmasına karşın testlerde güvensiz çıkan ürünlerin oranlarının yüksekliğine dikkat çekiliyor. DTM’nin raporuna göre, geçen yıl, PGD yetkisi olan 5 kurum tarafından toplam 33 milyon 166 bin 812 lira idarî para cezası uygulandı. Geçen yıl uygunsuz/güvensiz bulunan ürünler için en yüksek cezayı, 31 milyon 227,3 bin lira EPDK verdi.

TOPLATILAN ÜRÜNLER KAMUOYU

İLE PAYLAŞILMALI

Rapordaki verilere göre, geçen yıl, güvensizliği giderilenler dahil, 80 ürün hakkında ürünün piyasaya arzının yasaklanması, ürünün piyasadan toplatılması veya ürünün bertarafı yaptırımı uygulandı. Bu sayıların AB ülkeleri ile karşılaştırıldığında çok düşük düzeyde kaldığı belirtilen raporda, denetim sisteminin ürünlerdeki riskleri tesbit edecek etkinlik seviyesine henüz ulaşamadığı vurgulandı. Raporda, PGD ile yetkili kuruluşlarda istihdam edilen denetmen sayısına göre, denetim elemanı başına yapılan denetimlerin yetersiz olduğuna işaret edildi. DTM raporunda, PGD faaliyetlerinin görünürlüğünü-bilinirliğini artırmaya yönelik olarak ve şikayet mekanizmasının etkin kullanımı konusunda üreticiler ve tüketiciler nezdinde bilgilendirme yapılması gerektiği belirtildi. Bu konuda özellikle güvensiz olduğu gerekçesiyle piyasaya arzı yasaklanan, piyasadan toplatılan ve imha edilen ürünlerle ilgili bilgilerin PGD kuruluşları tarafından basın vasıtasıyla kamuoyuyla paylaşılması, tüketici ve üretici örgütlerine de iletilmesi yönünde çalışmalar yapılması gerektiği vurgulandı.

06.08.2010