Yatırımlar azalacak

Türkiye’de toplam yatırımların bu yıl 2008’e kıyasla 61,6 milyar lira azalarak, 148,7 milyar lira olması bekleniyor. Toplam yatırımlardaki gerileme özel sektör yatırımlarındaki düşüşten kaynaklanıyor.

Toplam yatırımlardaki gerileme özel sektör yatırımlarındaki düşüşten kaynaklanıyor. 2008 yılında 169,7 milyar lira olan özel sektör yatırımının, 2009’da 107,8 milyar liraya gerilemesi bekleniyor. Son 2 yıldır belirgin fark gözlenmeyen kamu yatırımları 2010’da artacak. Kamu yatırımlarının 2010’da yüzde 8,3 artışla 44,3 milyar liraya, özel sektör yatırımlarının da yüzde 20,4 artışla 129,8 milyar liraya yükselmesi, toplam yatırımın ise 174,1 milyar lirayı bulması öngörülüyor. Baz etkisiyle artış oluşsa da öngörülen 174,1 milyar liralık toplam yatırım, 2007 yılının gerisinde kalıyor. Genel Ekonomik Hedefler ve Yatırımlar 2010 Raporundan alınan verilere göre, Türkiye’de geçen yıl 169,7 milyar lirası özel sektör, 40,6 milyar lirası kamu sektörüne ait olmak üzere toplam 210,3 milyar lira yatırım yapıldı.

Ekonomik krizin etkisiyle toplam yatırımın bu yıl 148,7 milyar liraya düşmesi öngörülüyor. Düşüş, özel sektör yatırımlarına dayanıyor. Kamu yatırımlarının 40,9 milyar lira ile geçen seneyle yaklaşık aynı düzeyi koruduğu 2009 yılında, özel sektör yatırımlarının 62 milyar lira gerileyerek, 107,8 milyar lira olması bekleniyor. 2008 yılında, bina, tesis, makina gibi tüm maddi mallara yönelik yatırım anlamına gelen ‘’sabit sermaye yatırımları’’, 191,8 milyar lira düzeyindeydi. Bunun 152,7 milyar lirasını özel sektör, 39,1 milyar lirasını da kamu sektörü oluşturmuştu. 2009’un gerçekleşme tahminine göre ise toplam sabit sermaye yatırımı 160,2 milyar liraya inecek. Özel sektörün payı 121,8 milyar lira, kamunun payı 38,4 milyar lira olacak.

SANAYİCİ STOKLARA YÖNELDİ

2009 yılı içinde stok değişiminin eksi(-) 11 milyar 508 milyon lira olması öngörülüyor. Stok değişimi, 2008 yılında 18 milyar 524 milyon lira olarak gerçekleşmişti. Bir diğer ifadeyle 2008 yılında stoklar artarken, 2009 yılında azaldı. Stokların azalması, üretimden satışların toplam satışların altında kalması anlamına da geliyor. Stok değişimi, harcama, satış, toplam üretimden fazlaysa ‘’eksi’’, düşükse ‘’artı’’ hesaplanıyor. Başka bir ifadeyle stok değişiminin eksi olması, sanayicilerin stokları azaltmaya yöneldiğini gösteriyor. Stok değişiminin, 2010 yılı için eksi (-)7 milyar 178 milyon lira olması planlanıyor. Kamuda, 2008’de 1,4 milyar lira, 2009’da 2,5 milyar lira olan stok miktarının, 2010 öngörüsünde -215 milyon liraya gerilemesi dikkati çekiyor. Bu, kamunun da 2010’da stoklara yöneleceği anlamını taşıyor. Ankara / aa

26.10.2009