|
Erzurum Atatürk Üniversitesi Öğretim Üyesi, Yrd. Doç. Dr. Şafak Ertan Çomaklı, insanların vergiyi, ağır mali yük ve sevimsiz bir ödeme olarak gördüğünü söyledi.
Türkiye geneli 5 bin kişiye ulaştırdığı 20 soruyla ‘Türkiye’de vergi kayıp ve kaçakçılığı’nın kayıtdışı ekonomi çerçevesinde ölçülebilirliğini araştıran Yrd. Doç. Dr. Şafak Ertan Çomaklı, anket çalışmasını, ‘Türkiye’de Kayıtdışı Ekonomi ve Vergisel Kayıtdışılık’ adı altında 330 sayfalık kitapta topladı.
Yrd. Doç. Dr. Çomaklı, sorulara verilen cevapların yüzdesel yansımasında ilk sırayı “Vergi denildiğinde aklınıza gelen şey nedir?” sorusu geldiğini ve bu soruya da mükelleflerin yüzde 96’sının vergiyi “Ağır mali yük ve sevimsiz bir ödeme” olarak cevapladıklarını dile getirdi.
Çomaklı’nın kitabında dikkat çeken başka bir veride, yüzde 83’lük bir oranla Maliye (vergi idaresini) katı kurallı ve sevimsiz bir kurum olarak görülürken, mükelleflerin yüzde 81’inin de vergi oranlarının azaltılması ve vergi sayısının düşürülmesi halinde vergideki kayıp ve kaçağın azalacağına inandıkları. Kitapta yer alan diğer çarpıcı bir sonuçta, bireylerin vergi sistemini adaletsiz bulmakla birlikte vergi kaçırmayı ahlaki bir sorun olarak görmezken, katılımcıların yüzde 74’ü ödenen verginin kamu kesiminde değerlendirilerek hizmet olarak geri döndüğüne inanmadığı şeklinde yer alıyor.
Çomaklı, analizleri topladığı kitabında sonuç olarak, Türkiye’de vergi kaçakçılığının mükelleflerin etkin bir şekilde denetlenmesi ve yüksek oranlı cezalarla aşılabilecek bir durumun çözüm olmayacağının altını çizerek, mükelleflere ödeyecekleri vergilerin idari bir mekanizma tarafından yutulmadığı ve vergi ödemenin kutsallığının sosyo psikolojik yararlarını anlatmanın önem arzettiğini, aksi takdirde vergi sistemi ne kadar iyi hazırlansa da mevcut mükellef profil ve psikolojisi ile istenilen hedeflere ulaşmanın zor olduğunun gözüktüğünü vurguladı.
Yapılan araştırmanın alanında dünya genelinde ikinci geniş kapsamlı çalışma olduğunu söyleyen Çomaklı, bu konuda ki en geniş çalışmanın 1994 yılında İspanya’da 2 bin 406 mükellef üzerinde yapıldığını açıkladı.
| 
