Anadolu’nun birçok yerinde hızla yaygınlaşan ve kurulduğu bölgelere canlılık kazandıran büyük alışveriş merkezleri, özellikle yörelerinde farklı bir ticaret kültürünü sürdüren ‘’çarşı esnafı’’nı olumsuz etkiliyor.
Dev alış veriş merkezlerinin kurulduğu kentlerde, çarşı esnafının bir bölümü ayakta kalma mücadelesi verirken bir bölümü bu duruma yenik düşüyor.
Kredi kartı kullanımının yaygınlaşması, marka ürünlerin daha fazla tercih edilir olması, ürünlerde çeşitlilik gibi unsurlar tüketicinin büyük alış veriş merkezlerini tercih etme sebepleri arasında yer alıyor. Plazalarda sunulan sosyal aktivite imkânları da tüketicinin alış veriş merkezlerine daha fazla yönelmesini sağlıyor.
Anadolu’daki çarşı esnaflığı geleneği ise tarihî çarşılarda sürdürülüyor. Yılların getirmiş olduğu kurulu düzen, yakın bir geçmişe kadar tüketicinin gözdesiydi. Ancak art arda kurulan plazaların alış veriş kültüründe oluşturduğu değişiklik, bu çarşılardaki esnafı da tedirgin etti.
Tarihî çarşılardaki esnafın bir bölümü plazaların gölgesinde kalırken, bir bölümü dev alışveriş merkezlerine rağmen cazibesini koruyor. Çarşı esnafı, özellikle plazaların daha az olduğu yerlerde gücünü sürdürüyor.
Plazaların gölgesinde mücadele veren çarşı esnafı da genellikle fiyatlarını daha uygun düzeylerde tutarak rekabet etmeye çalışıyor. Çarşı esnafının bir bölümü, kepenklerini kapatmamak için hipermarketlerin şehir merkezleri dışına taşınmasına ilişkin yasal düzenlemenin çıkmasını bekliyor.
Tarihi çarşılarda varlığını korumak isteyen bazı çarşı esnafı ise çarşılarını daha cazip kılmak için mücadele veriyor.
Özellikle son yıllarda belirgin şekilde değişikliğe uğrayan alış veriş kültürü ile birlikte yurtta hızla ‘’çarşıdan plazaya’’ geçiş süreci yaşanıyor.
|