|
Oyak (Ordu Yardımlaşma Kurumu) yönetimi Oyakbank’ı satmaya mecbur duruma düşmüştü. Bu nedenle alıcı peşindeydi. Fırsatı iyi değerlendirdi. Bankayı sattı. Bankanın satışı Oyak’a iyilik getirir mi? Tartışılması gereken ciddi bir sorudur.
(1) Küresel konumlarına güç katmak ve bölgesel yayılma programlarını tamamlayabilmek için bazı Avrupa bankaları Türkiye’den banka almak mecburiyetinde. Büyük ve ciddi Avrupa bankalarının Türkiye’den alabilecekleri bankalar bugüne kadar satıldı. Derli toplu, sermayesi bir elde toplanan orta büyüklükte bir banka olarak kala kala Oyakbank kalmıştı.
ING satın almasaydı, Türkiye’de banka almak için bugüne kadar fırsatları değerlendiremeyen ve sırada bekleyen İngiliz, İtalyan, Fransız ve Alman bankalarından biri alabilirdi.
(2) Oyak yönetimi Oyakbank’ı satmaya mecburdu. Bugüne kadarki yönetim hataları bu mecburiyeti ortaya çıkarmıştı:
Erdemir yük getirdi
Oyakbank büyümeliydi. Sermaye artışı sağlayamadığından büyüyemiyordu. Yönetimi halka açılmayı beceremediğinden ya bir Türk bankasıyla birleşecek ya da yabancılara satılacaktı. Aksi halde rekabet gücünü, piyasa değerini yitirecekti.
Oyak yönetimi Erdemir’i satın alarak büyük bir riske girmişti. Erdemir’in Oyak’a devri 2.9 milyar dolar finansmanı gerektirdi. Erdemir’in satış sözleşmesine göre, Erdemir’i satın alan grubun yatırımları sürdürmesi gerekiyor ki bunun faturası da 2.5 milyar dolar olarak açıklanmıştı.
Oyak yönetimi Erdemir nedeniyle üstleneceği finansal yükün altında ezilebileceğine ilişkin uyarıları dikkate almadı. (Milliyet’te bu sütunda bu uyarıyı yaptığım için Oyak Genel Müdürü Coşkun Ulusoy beni mahkemeye verdi. İstenen 5 milyon YTL tazminattı.)
Uyaranları mahkemeye veren Oyak yönetimi, şimdi “Oyak sistemi içinde büyük önemi olan bankayı mecburiyetten satıyor. Parasıyla Erdemir borçlarının bir bölümü ödenecek...”
Oyak iyidir, kötüdür... Olmalıdır, olmamalıdır... Bunlar ayrı tartışma konusu... Ortada bir “Oyak” gerçeği var. Oyak gerçeğinde, sistemin esası, ordu mensuplarının maaşlarından yapılan kesintilerin değerlendirilmesine dayalı bir finansal sistemdir.
Banka sistemin bir bacağı
Bu finansal sistemin iki dayanağı sigorta ve banka kuruluşlarıdır. Üyelere konut yapımı, sanayi faaliyetleri (Oyak Renault Otomobil Fabrikası, Erdemir fabrikası) ana faaliyetten oluşan fonlarla yürütülen faaliyetlerdir. Bu finansal sistemde sigorta ve banka birbirini besleyen, destekleyen ana birimlerdir. Şimdi Erdemir uğruna finansman sisteminin iki ayağından biri olan banka elden çıkarılmaktadır.
Oyakbank’ın satışı Silahlı Kuvvetler bakımından da önemlidir.
Silahlı Kuvvetler’in her türlü iç ve dış (açık veya kapalı) silah alımları, silah ve mühimmat ödemeleri, ithalat işlemleri Oyakbank’tan geçmektedir.
Bundan sekiz yıl önce alınan bir karara dayalı olarak karargâhlarda sadece Oyakbank faaliyet gösterebilmektedir. Silahlı Kuvvetler mensuplarının maaş ödemeleri, kredi kartları, bireysel kredileri, konut krediler, taşıt kredileri Oyakbank’ın tekelindedir.
İşin kafa karıştıran boyutları
Oyakbank’ın satışıyla bu tür bankacılık işlemlerinde yerli ve yabancı bankaların rekabet içinde kapalı piyasayı paylaşmaları mümkün olacaktır.
İşin kafa karıştıran başka boyutları da var. Oyak Genel Müdürü, Türk kuruluşlarının yabancılara satışına karşıydı ama bankayı sattı. ING Bank, Türkiye’de işler kötü, bir şey alınmaz diyordu. Oyakbank’ı aldı.
(Hatırlatma: 2005 Eylül’de Oyak’ın 500 bayiini Antalya’da toplayan Oyak Genel Müdürü Coşkun Ulusoy, “Canla kurulmuş, başla devam etmiş stratejik kurumların özelleştirilmemesi gerektiğini” söylemişti. “Şirketleri, bankaları satın alan yabancıların, yabancı devletle ilişkileri var. Yani bizim devletimiz satıyor, yabancı devletler alıyor. Bir Türk olarak bu beni üzüyor. Eğer özelleştirilecekse ve satılacaksa Türk firmaları almalı” demişti. Bu konuşma üzerine “Oyak Türktür, Türk kalacaktır” diye slogan atan bayiler coşmuş, Ulusoy’u omuzlarda taşımıştı.)
Bu tür gelişmeler karşısında ne söylenebilir ki? “Vatana millete hayırlı olsun!”
Milliyet, 20 Haziran 2007
| 
