|
Osmanlı Balkanlarda hâlâ yaşıyor. Aralarında muhabirimiz Umut Yavuz’un da bulunduğu bir fotoğraf ekibi Balkanlardaki Osmanlı eserlerini, bütün Balkan ülkelerini dolaşarak tek tek fotoğraflayıp, kayıt altına geçmesini sağladılar. Sözkonusu fotoğraflar başta Konya olmak üzere bir çok yerde sergilenecek.
Konya’dan bir ekip, Balkanlar’daki Osmanlı eserlerini bütün Balkan ülkelerini dolaşarak tek tek fotoğrafladı. Fotoğraf sanatçısı İbrahim Dıvarcı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Balkanlardaki Osmanlı İzleri adını taşıyan projeyi, Feyzi Şimşek, Ahmet Kuş, Umut Yavuz ve Selçuk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haşim Karpuz ile birlikte gerçekleştirdiklerini belirtti.
Dıvarcı, böyle bir çalışmaya, Kültür ve Turizm Bakanlığının Dünya Mevlevihaneleri Belgeseli ve Fotoğraf Albümü Projesi için uğradıkları Bulgaristan ve Yunanistan’da tarihî eserleri fotoğraflarken karar verdiklerini belirtti.
Ardından, hiçbir sponsor desteği almadan 2006 Temmuz ve Ağustos aylarında 2 ay içinde Bulgaristan, Yunanistan, Romanya, Kosova, Makedonya, Bosna Hersek ve Sırbistan’ı gezdiklerini ve bugüne kadar bilinen ya da bilinmeyen bütün Osmanlı dönemi eserlerini tesbit etmeye çalıştıklarını anlatan Dıvarcı, şunları kaydetti:
‘’Hep Balkanlar’daki Osmanlı eserleri söylenir ancak gidip bakan olmazdı, biz bunu yaptık. Gezdiğimiz bütün Balkan ülkelerinde 60-70 civarında Osmanlı eseri fotoğrafladık. Bizi çok etkileyen tespitlerimiz oldu. Örneğin Yunanistan’daki Osmanlı döneminde yapılan cami, tarihî ev gibi birçok yapının kültür envanterimizde bulunmadığını tesbit ettik. Mesela Yunanistan’ın Larrissa (Yenişehir) şehrinde, 16. yüzyılda yapılmış bir Osmanlı camisi şimdi müze olarak kullanılıyor.’’
Bu ve benzeri, bütünüyle Osmanlı eseri olan tarihî yapının Osmanlı’ya ait olduğunun şüphe götürmemesine rağmen o ülke insanları tarafından, bilerek ya da bilmeyerek göz ardı edildiğini belirten Dıvarcı, ‘’Şu Bulgar ya da şu Yunan mimar tarafından yapıldı’ denilerek, üzerinde Maşallah yazan, girişinde Osmanlı kitabesi ya da tuğrası olan pek çok tarihî konak, Osmanlı dönemi eseri sayılmak yerine şu an o topraklar üzerinde yaşayanların eseri kabul ediliyor’’ dedi.
“DUYARLILIK YOK”
“Bu çalışmada öğrendiğimiz en önemli şey, Anadolu’da tarihî eserlere yönelik duyarlılığın 10’da birinin bile Balkanlarda olmadığıdır’’ diyen Dıvarcı, sözlerini şöyle sürdürdü:
‘’Örneğin, Konya’daki Osmanlı zamanında yapılmış bir kiliseye biz, Osmanlı döneminde şu cemaat tarafından yaptırılmış deriz. Balkan ülkelerinde Romanya’nın Köstence bölgesi hariç hiçbir yerde Osmanlı döneminde Türkler tarafından yaptırılmış eserlere ‘Osmanlı eseri’ denilmiyor. Öyle ki tipik Osmanlı eseri olan bir tarihî caminin minaresini yıkıp müze yapmışlar ya da burasının eskiden bir ibadethane olduğu düşünülmeden, uygunsuz şekilde içkili lokanta olarak kullanmaya başlamışlar. Bu gibi örnekler tüm ekibi çok üzdü.’’
Dıvarcı, Balkanlar’ın onca tahribata rağmen yoğun bir şekilde Osmanlı izleri taşıdığını gördüklerini belirterek, bu çalışmanın ürünü olan, Tuna Nehri üzerindeki muhteşem köprüler, ince taş işçiliğinin kullanıldığı camiler başta olmak üzere, Balkanlar’daki 40 seçkin Osmanlı eserinin fotoğraflarından oluşan ilk sergiyi Konya’da geçen günlerde açtıklarını, bu fotoğrafları diğer şehirlerde de sergilemek istediklerini sözlerine ekledi.
|
