28 Şubat dönemi uygulamalarını hatırlatır bir şekilde, yeni bir andıcın ortaya çıkması medya dünyasında büyük tepkiyle karşılandı. Genelkurmayın akredite medya için hazırlattığı güvenilirlik raporunu, çok sakat bir anlayış ve demokrasi adına da üzüntü verici bulan basın kuruluşları, bunun ciddî bir düşünce özgürlüğü sorunu olduğunu söylediler. Bu tür andıçların 28 Şubat ürünü olduğunu vurgulayan köşe yazarları da, demokrasi adabına uymayan skandal uygulamanın yeni bir balans ayarı denemesi olup olmadığını sordular.
Genelkurmay Başkanlığı’nın ambargo uygulamadığı basın organlarını ve yazarlarını da “TSK karşıtı ve yandaşı” diye tasnif etmesine tüm kesimlerden tepkiler geldi.
Genelkurmay Başkanlığı Halkla İlişkiler Şube Müdürlüğü’nce hazırlanıp Genelkurmay Genel Sekreteri Tümgeneral Salih Zeki Çolak’ın onayıyla Genel Kurmay 2. Başkanı Orgeneral Ergin Saygun’a gönderilen, “Akredite Basın ve Yayın Organları Yeniden Değerlendirmesi” konulu üç sayfalık andıçla ilgili meslek kuruluşu ve gazeteciler tepki gösterdi.
Türkiye Gazeteciler Cemiyetinden (TGC) Çağdaş Gazeteciler Derneğine (ÇGD), Türkiye Gazeteciler Sendikasından (TGS) Basın Konseyine basın meslek örgütleri ile gazeteciler, Genelkurmay bünyesinde hazırlandığı iddia edilen belgeye tepki gösterirken bunun “demokrasiye verdiği zararı” vurguladılar.
ÇGD: Uygulama Genelkurmay’ı yıpratır
ÇGD Genel Başkanı Ahmet Abakay, uygulamayı, “çok sakıncalı ve sakat bir anlayış” olarak değerlendirdi. “Askerin siyasete olan müdahalesine ve askeri harekatlara karşı” olan ve olmayan şeklinde gazetecileri kategorize etmesinin çağdışı olduğunu açıklayan Abakay, “Genelkurmay dahil her kurumun olumlu ve olumsuz çalışmaları vardır. Olumlular övülür olumsuzlar eleştirilir. Gazetecileri askeri müdahalelere yandaş olmasının istenmesi asla kabul edilemez. Demokrasiyi kurumsallaştırmaya çalışılan, AB standartlarını ülkede yaşama geçirmeye çalışılan bir süreçte böyle kara listeleri hazırlaması Genelkurmayı da Türk Silahlı Kuvvetleri’ni da yıpratır” dedi.
Oktay Ekşi: Uygulama yanlış
NTV’de Oğuz Haksever’in sunduğu “Yakın Plan” programına telefonla katılan Basın Konseyi Başkanı Oktay Ekşi ise, Genelkurmay’ın “agreman” ile “akreditasyon”u karıştırdığını, uygulamada yanlış olanın içerik değerlendirmesi olduğunu savundu. Ekşi, şunları söyledi: “A gazetesini, B medyayı, C gazetesi hoşuma gidiyor, akreditasyon verilebilir şeklindeki bir bakış açısı baştan sona yanlış. Genelkurmay’ın akreditasyonu kendisince iptal etmesi de doğru değil”.
TGS: Demokratik gelişme
açısından çok büyük sakıncaları var
Uygulamayı “Gerçekten şok edici bir çalışma” sözleriyle değerlendiren TGS Genel Başkanı Ercan İpekçi de, “Zaten bu akreditasyon müessessisi başında beri tehlikeli bir uygulama” dedi.
Birtakım kurumlara girmek için “mesleki kıdem, mesleki yeterliliğin” dikkate alınabileceğini söyleyen İpekçi, bunun medya kuruluşlarının kendi içinde dikkate alabileceğini bir unsur olduğunu vurguladı. İpekçi, “Burada gazeteciler görüşlerine göre sınıflandırılmış. Demokratik gelişme açısından çok büyük sakıncaları var. Siyasi iktidarın tutumundan, Başbakanlık ve başka kuruluşların basına yasak koymasından şikayet ederdik. Askeri kurumların da aynı tavrı rahatsızlığımızı daha da artırıyor. Eğer bir demokrasi mücadelesi veriliyorsa, burada akreditasyonun, sansürün ve oto-sansürün yeri yoktur. Siyasi iktidarların ve devletin ilgili kurumlarının basının özgürce çalışmasını sağlayacak önlemleri almaya özen göstermesi gerekir” diye konuştu.
Çalışlar: Yetkiyi aşan uygulama
Andıçta adı “yasaklı gazeteciler” listesinde yer alan gazeteci Oral Çalışlar, “Bu ayrımcı uygulamayı kamu kuruluşunun yapmış olması, gazetecilerle ilgili kendi yetkilerini aşan değerlendirmede bulunmuş olması hukuka aykırı olarak görüyorum. Eğer bu yazılanlar doğru ise, ciddi bir demokrasi düşünce özgürlüğü sorunuyla yüz yüzeyiz demektir. Bir kamu kuruluşunun gazeteciler arasında düşünceleri nedeniyle ayrım yapma hakkı ve yetkisi yoktur” dedi.
Sarıibrahimoğlu: Çağdışı
zihniyetin sonucu
Akreditasyonunun devam etmesi ancak TSK faaliyetlerine davet edilmemesi tavsiye edilen “Bugün” gazetesi eski yazarı ve “Jane’s Defense Weekly” dergisi Türkiye temsilcisi Lale Sarıibrahimoğlu da, Çalışlar gibi uygulamanın vahim olduğunu ve hafife alınmaması gerektiğini ifade ederek, şöyle dedi:
“Böyle bir liste olduğunu gazeteciler tahmin ediyor. Bu çocuk oyuncağı değil, çok ciddi bir olay. Kimin itibarlı olup olmadığına mahkeme karar verir. Kişisel bir mesele olarak almıyorum; çağdışı bir zihniyetin sonucu olarak görüyorum. Başbakanlık ve diğer kuruluşlarda geçmişte eleştirdiğimiz yan TSK’de kurumsallaşmış maalesef.”
Yakın Planda ‘andıç’ eleştirisi
NTV’deki “Yakın Plan” programına katılan “Milliyet” gazetesi başyazarı Güneri Civaoğlu, akreditasyon uygulamasının sadece asker tarafından değil, Başbakanlık, Cumhurbaşkanlık, spor kulüpleri ve diğer kuruluşlarca da yapıldığını savunurak, sadece andıçtaki “ayrımcı yanı” eleştirdi.
“Sabah” gazetesi Yayın yönetmeni Fatih Altaylı da, akreditasyonun güç odakları nezdindeki yaygınlığına işaret ettikten sonra, andıçta yer alan medyaya ilişkin değerlendirmelerdeki “sığlığı” eleştirdi. Altaylı, “Ordunun yanlış uygulamalarını görüyorsak, ordu aleyhtarı olduğumuz anlamına gelmez” dedi.
“Referans” gazetesi yazarı Cengiz Çandar ise, 10 yıl önce kendisinin ve Mehmet Ali Birand’ın adının geçtiği Andıç’ı hatırlatarak, “Genelkurmay anlaşılan kötü alışkanlığını sürdürüyor. Demokraside yol alan bir ülkede bu uygulama haber alma hakkını engelliyor” diye konuştu.
| 
