Onlar Kurtuluş Savaşı’nda görev yaptılar. Onlar ordunun en üst kademesine yükselip genelkurmay başkanı oldular. Ve onlar Devlet Mezarlığı’na alınmadılar. Kimdi onlar ve neden Devlet Mezarlığı’na alınmadılar?
ÖNCE bazı bilgileri sıralamama izin veriniz: Demokrat Parti’nin ilk Genelkurmay Başkanı Orgeneral Nuri Yamut’tu.
Orgeneral Yamut, dört yıl görevde kaldı, sonra DP milletvekili olarak Meclis’e girdi. 27 Mayıs 1960 askeri müdahalesinden sonra yargılanmak üzere Yassıada’ya götürüldü. Orada vefat etti.
Orgeneral Yamut’tan sonra Orgeneral Nurettin Baransel, Genelkurmay Başkanı oldu. Bir yıl görevde kaldı. Ama askeri müdahaleye kadar hep Yüksek Askeri Şûra Üyeliği yaptı. 27 Mayıs’ta emekli edildi.
DP döneminin 3. Genelkurmay Başkanı, Orgeneral Hakkı Tunaboylu oldu.
1957 yılına kadar görevde kaldı
Tunaboylu, 1958’de vefat ettiğinde büyük bir törenle Cebeci Şehitliği’nde toprağa verildi.
DP dönemi genelkurmay başkanlarını yazmaya devam edelim: Ekim 1957-Ağustos 1958 döneminin Genelkurmay Başkanı, Orgeneral Feyzi Mengüç’tü.
DP döneminin son Genelkurmay Başkanı, Orgeneral Rüştü Erdelhun’du. 27 Mayıs 1960 askeri müdahalesinden sonra Yassıada’ya götürüldü. İdama mahkûm oldu; cezası ömür boyu hapse çevrildi. 1964 yılına kadar cezaevinde kaldı.
’DP’Lİ PAŞALAR’ GİREMEZ!
Yukarıdaki bilgilerden sonra, sizi daha yakın bir tarihe götüreceğim.
12 Eylül 1980’de yönetime el koyan Milli Güvenlik Konseyi, 10 Kasım 1981’de Devlet Mezarlığı yapılması kararı aldı.
Kurtuluş Savaşı’na katılan subaylar ve cumhurbaşkanları buraya defnedilecekti.
Devlet Mezarlığı, 30 Ağustos 1988’de açıldı. Hangi komutanların defnedileceğine Genelkurmay karar verdi. DP dönemine kadar genelkurmay başkanlığı yapmış tüm komutanların mezarları buraya nakledildi.
Sadece Mareşal Fevzi Çakmak’ın mezarı, ailesinin isteği üzerine Eyüp Sultan’da Nakşibendi şeyhi Küçük Hüseyin Efendi’nin mezarının yanında kaldı.
DP döneminin genelkurmay başkanları Devlet Mezarlığı’na alınmadı.
Diyeceksiniz ki, onlar Kurtuluş Savaşı’na katılmamışlardır belki...
Hayır katıldılar.
Nuri Yamut 4 Ocak 1920; Nurettin Baransel 1 Mart 1921; Hakkı Tunaboylu 31 Temmuz 1921; Rüştü Erdelhun 2 Nisan 1921’de Anadolu’ya gizlice gelerek Milli Ordu’ya katılmışlardı.
DP’nin emekli ettiği Orgeneral Nafiz Gürman, 8 Şubat 1921’de Milli Ordu’ya katılmıştı. Diğerlerine göre Ankara’ya daha geç geldi. Ama Gürman, Devlet Mezarlığı’na defnedildi.
Diğerleri niye yoktu? Yasa, “Kurtuluş Savaşı’nda tümen komutanlığı yapan komutanlar defnedilir” diyor.
Ama Devlet Mezarlığı’na defnedilen Salih Omurtak, Nuri Yamut’la aynı dönemde Milli Ordu’ya katılmıştı. Rütbeleri aynıydı. Ama Yamut alınmadı.
MUĞLALI, DEVLET MEZARLIĞINA
DP’nin emekli ettiği Gürman ve Omurtak gibi paşaların mezarları Devlet Mezarlığı’na getirilirken, DP dönemi genelkurmay başkanları neden nakledilmemişti?
Hani diyebilirsiniz ki, “Ama onların bazıları yargılandı, hüküm giydi”.
1943’te Van’ın Özalp İlçesi’nde 33 köylünün kurşuna dizilmesi emrini verdiği için Orgeneral Mustafa Muğlalı, 20 yıl hapis cezası aldı.
Orgeneral Muğlalı’nın naaşı Devlet Mezarlığı’nda!
Sonuç:
Bu işlerin unutulmuşlukla, hapislikle, rütbeyle aslında pek ilgisi yok. İşi kılıfına uydurabilirsiniz fakat amacını gizleyemezsiniz.
27 Mayıs 1960’ta üsteğmen, yüzbaşı rütbesinde olan askerler, 1988’de Genelkurmay’ın üst tepesindeydi.
DP dönemini yakından yaşamışlardı.
Hürriyet, 4.3.2007
|