|
İngiltere'deki Ashton Hayes köyü sakinleri, ülkenin ilk karbonsuz köyü olma hedefiyle, dünyaya zarar vermeden hayatlarını idame ettirmeye çalışıyor. Bunun için çocuklardan yaşlılara herkes seferber olmuş durumda.
İngiltere’deki Ashton Hayes köyünde yaşayan bin kişi, son bir yıldır hummalı bir faaliyet içinde: Ülkenin ilk karbonsuz köyü olmaya çalışıyorlar. Daha doğrusu karbon üretimlerini azaltıp, ürettikleri kadarını da atmosferden geri çekerek, dünyaya zarar vermeyen bir hayat sürdürmeye.
Projenin fikir babası Garry Charnock, her şeyin iki yıl önce bir edebiyat festivalinde dinlediği bir tartışmayla başladığını söylüyor. Katılımcılar demiş ki: “Şimdi herkes bu salondan çıkıp iklim değişimi hakkında birşey yapsa, büyük yol alırız.”
O da “Ne yapabilirim” diye düşünerek çıkmış.
Sonra bakmış ki, bazı büyük şirketlerin atmosferde bıraktıkları karbon izini sıfırlama projeleri var. “Onlar yaparsa, bizim köy de yapamaz mı?” diye sormuş kendine. İşe çocuklardan başlamış. Okulda onlara ‘geleceğin taşıtları’ diye bir proje yaptırmışlar.
Çocukların heyecanının büyüklere de bulaştığını düşünüyor.
“İlk toplantıya, soğuk bir Ocak gününde 400 kişi geldi” diyor Garry Charnock, “Kimseler inanamadı. Bundan önce bizim köyde toplantılara 30, taş çatlasa 40 kişi gelirmiş.”
İklim toplantısına gelen 400 kişiyse, köydeki yetişkin nüfusun yüzde 75’ini oluşturuyormuş. İlk adım olarak Chester Üniversitesi’yle beş yıllık bir anlaşma yapılmış. Üniversiteden gelen uzmanlar geçen Mayıs’ta köydeki 370 haneyi bir bir dolaşarak karbon üretimlerini hesaplamışlar. Sonra da herkese, bunu azaltmaları için kişisel planlar hazırlamışlar.
Kimi enerji tasarrufu sağlayan ampuller takarak başlamış işe, kimi çift cam taktırıp, güneş panelleri takarak. Isı kaçıran çatılar elden geçmiş. Evlere, okula güneş panelleri takılmış. Bütün gün fişte duran televizyonlar, makineler fişten çekilmiş.
Bisikletine binenlerin, yürüyenlerin sayısı artmış.
YENİ FİKİRLER SIRADA
Yerel bir şirket, her gün Liverpool’a, Manchester’a çalışmaya gidenler haftada bir gün evden çalışabilsin diye köye ortak bir video-konferans sistemi kurmayı teklif etmiş. Bir elektrik şirketiyle de, ilerde kendi elektriklerini üretmek üzere anlaşma yapmışlar. Henüz ne tür bir yenilenebilir enerji kaynağı kullanacaklarını bilmiyorlar. Rüzgâr mı daha verimli olur, talaştan elde edilen biyo-yakıt mı, onu araştırıyorlar.
Ama mühendis Garry Charnock, en gurur duyduğu projesini sorduğunuzda “Ben en çok, köy halkının birleşmesinden gurur duydum” diyor. “Her şeyden önce müthiş eğlendik birlikte. Meselâ gördük ki, bir toplumu harekete geçirmenin en iyi yolu, çocuklarını harekete geçirmek. Onlar okulda bu konuyla ilgilenirse, evde projelerini hazırlarken anne-babalarıyla, kardeşleriyle, dedeleriyle, babaanneleriyle tartışıyorlar. Dedeleri de diyor ki ‘Biz de zamanında böyle yapardık bunu, eski alışkanlıklara dönmek lâzım.”
İLGİ BÜYÜK
İngiltere’de Ashton Hayes projesine ilgi hakikaten de büyük oldu. En az 20 köyün kendilerinden bilgi aldığını söyleyen Garry Charnock, şunları kaydediyor: “Köyümüzde fark ettiğimiz şey şu oldu: İklim değişiminden kaygı duyan çok insan vardı. Ama kimse tek başına harekete geçmiyordu. Çünkü ‘Şimdi kalkıp çatıya güneş paneli koysam, komşular bana deli der’ diye düşünenlerin sayısı epey fazlaydı. Halbuki hep birlikte çalıştığımızda, herşey kolaylaştı. Yani birlikte çalışsınlar ve tabii, işe çocuklardan başlasınlar. Onların heyecanı, hepimize yetiyor!”
| 
