ABD’nin Yakındoğu işlerinden sorumlu Dışişleri Bakanlığı yetkilisi James Jeffrey, ‘’İran’da rejim değişikliği arayışında değiliz, istediğimiz davranış değişikliği’’ derken, BM’den İran’a yaptırım kararı çıkması durumunda Türkiye’nin de bu yaptırımlara destek vermesini beklediklerini söyledi.
Washington’daki yabancı basın merkezinde, aralarında A.A muhabirinin de bulunduğu bir grup gazeteciyle ‘’ABD’nin İran politikası’’ konulu bir yuvarlak masa toplantısı düzenleyen Jeffrey, Orta Doğu’da sıkıntılı birçok öncelikli konu bulunmasına karşın ABD’nin, İran’ın ‘’listenin başında’’ olduğunu düşündüğünü söyledi.
Jeffrey, ‘’İran; ABD, uluslararası toplum, bölge halkı ve aynı zamanda kendi halkı için çok önemli bir problem. İran ile gündemimizin başında nükleer mesele geliyor ama tek konu bu değil’’ dedi. James Jeffrey, İran’ın nükleer programı dışındaki sorunları, ‘’terörizme destek vermesi, özellikle Hamas ve Hizbullah’a desteği, Irak’ta istikrarı bozma çabaları, Körfez ülkelerine karşı tutumu, İsrail’in varlığını reddetmesi, Orta Doğu barış sürecine köstek olması, kendi ülkesindeki insan hakları ihlâlleri’’ olarak sıraladı.
ABD’nin, ‘’demokrasi isteyen halkların yanında olduğu’’ ifadesini kullanan Jeffrey, buna karşın ‘’ABD, İran’da rejim değişikliği arayışında değil istediğimiz davranış değişikliği’’ dedi. İran’ı nükleer arayışından caydırmak için uluslar arası toplumdan daha fazla destek almaya çalıştıkları ikili yaptırımlara işaret eden Jeffrey, ayrıca ABD’nin, bölgedeki dost ve müttefikleriyle ‘’İran’ın büyüyen askerî tehdidine karşı savunmayı güçlendirmek için yaptığı şeyler olduğunu’’ söyledi.
İran’a yaptırımların sadece askerî malzemeleri kapsayan çok dar bir alanda düşünüldüğünü belirten Jeffrey, ‘’Türkiye’nin de BM’nin bir üyesi olarak bu yaptırımları desteklemesini bekliyoruz’’ dedi. Demokrat Parti’nin ABD Kongresinde çoğunluğu ele geçirmesinin ardından İran politikalarının nasıl şekilleneceği yönündeki bir soruya karşılık Jeffrey, iç politika meseleleriyle ilgili yorum yapmamaya gayret gösterdiğini söyledi.
Jeffrey, ‘’Ancak bir gözlemci olarak, ABD’deki siyasî çevrelerde Irak’taki gelişmelere ilişkin bir endişenin mevcut olduğunu söyleyebilirim. Bence bu Orta Doğu’da yaptığımız her şeye yayılmamalı, buna İran ve İsrail dahil’’ dedi.
Irak konusunda İran ile masaya oturmak için defalarca görüşme çabasında bulunduklarını kaydeden Jeffrey, bunun ‘’İran’ın durumu algılama şeklinden dolayı’’ gerçekleşemediğini söyledi. Nükleer konularda da İran’a, uranyum zenginleştirmeyi durdurmaları şartıyla masaya oturmayı teklif ettiklerini, ancak İran’ın cevap bile vermediğini belirten Jeffrey, ‘’Asıl soru şu: Eğer ABD, İran ile konuşmayı öncelik haline getirmeye karar verirse İranlılar buna cevap verecek mi, orası belli değil’’ diye konuştu.
|