|
Avrupa Birliği’ne (AB) üye ülkelerle kıyaslandığında, 2005 yılı itibarıyla kişi başına gelir bakımından ‘’en fakir ülke’’ konumunda olan Türkiye’nin, gelirine oranla ‘’hanelerin en fazla harcama yaptığı ülke’’ olduğu ortaya çıktı. Üretiminin yüzde 80,5’ini tüketen Türkiye’de, tüketim içinde hane halkı tüketiminin oranı ise yüzde 84,5’i buluyor.
Ankara Ticaret Odasının (ATO) Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) veri tabanından yararlanarak hazırladığı ‘’Tüketen Türkiye’’ raporuna göre, Türkiye, gelirinin çok önemli bir kısmını tükettiği belirlendi. Satın alma gücü paritesi hesaplamalarına göre, AB’nin ortalamasının yüzde 31’i kadar kişi başına gelir oluşturabilen Türkiye, ürettiği her 100 avronun 80,5’ini tüketime harcıyor. Oysa Avrupa’nın en zengin ülkesi Lüksemburg, ürettiği her 100 avronun 56,3 avrosunu harcadığı kaydedildi.
Haneler çok, devlet az tüketiyor
Satın alma gücü paritesi hesaplamalarına göre Türkiye’de 2005 yılında kişi başına 5 bin 800 avroluk toplam tüketimin 4 bin 900 avrosunun haneler tarafından gerçekleştirildiği, IMF’ye verdiği taahhütler sebebiyle kemer sıkan devletin sadece 900 avro harcadığı, sağlık ve eğitim dahil tüm harcamaları kısan devletin, büyümeyi tüketimle sağlamaya çalıştığına işaret edilen raporda, şu bilgilere yer verildi: ‘’Yüksek tüketim oranlarına sahip ülkeler ile Türkiye karşılaştırıldığı, bu ülkelerin tüketimlerinde hane harcamaları yerine devlet harcamalarının daha yüksek pay aldığı görülüyor. Örneğin gayri safi yurtiçi hasıla içinde devlet tüketimi Fransa’da yüzde 23,7, Malta’da yüzde 22 iken Türkiye’de bu pay sadece yüzde 13,1. ‘’
En çok mideye harcıyoruz
Türkiye, gelirine oranla çok tüketen bir ülke olmakla birlikte, rakam olarak 25 AB üyesi ile kıyaslandığında 5800 avro ile kişi başına tüketimin en düşük olduğu ülke olduğu bildirilen raporda, şöyle denildi: ‘’2005 yılı itibariyle AB ülkelerinde kişi başına gelir satınalma gücü paritesi ile 23 bin 500 avro, tüketim ise ortalama 18 bin 500 avro olarak gerçekleşti. Aynı dönemde Türkiye 7 bin 200 avro kişi başına gelire karşılık 5 bin 800 avro tüketti. Buna göre Türkiye, AB ortalamasının üçte biri kadar tüketti.
Sabit fiyatlarla yapılan milli gelir hesaplamalarına göre 2005 yılında Türkiye’de hanelerin harcamaları içinde en yüksek payı ‘’gıda ve içki harcamaları’’ aldı. Haneler her 100 YTL’nin üçte birini gıda ve içkiye ayırıyor. Raporda, zengin ülkelerde hanelerin tüketimleri yıllar içinde azalırken, Türkiye’de kriz yılları öncesinde hanelerin tüketiminin arttığı da tespit edildi.
|
