Aileler, bireysel farklılıkları gözetmeli
SORU
Bu yıl İlkokul 5. sınıfa gidecek olan bir kız kardeşim var. Ailemin çocuk eğitimi konusunda çok bilinçli olduğunu söyleyemem. Bu sebeple, çocuğun psikolojik ve kişilik gelişimi açısından büyük zararlar vereceğini düşündüğüm bir hataya düşüyorlar. Küçüklüğünden itibaren, kardeşimin bütün özelliklerini, ne yapsa her hareketini, davranışını, "aynı ablasına benziyor, aynı ablası gibi." bu ve benzeri cümlelerle kişilik gelişimini olumsuz etkilediklerini düşünüyorum. Halbuki o apayrı bir birey. Elbette benzerlikler olabilir, ancak tıpatıp ablası gibi düşüncesinin çocuğun küçüklüğünden itibaren zihnine kodlanması, onda ne gibi olumsuzluklara yol açar. Bu olumsuzlukların tedbirini alabilir miyiz? Aileye bu konuda ne söylemek gerekir?
Teşekkür ederim.
CEVAP
Beşinci sınıfa gidecek bir çocuğun benlik kavramı oluşmuştur. Fakat kendini tanıma süreci ve kişilik oluşumu devam etmektedir. Ailenin bireysel farklılıkları gözeterek bir eğitim anlayışı benimsemesi gerekir. Ailenin yönlendirmeleri onu derinden etkilemektedir.
Çocukların içinde yaşadığı aile üyelerinden etkilenmesi çok normaldir. Ablasını model olarak seçebilir, onunla özdeşim kurabilir fakat ailenin devamlı olarak bu tip uyarıları vermesi çocukla ablayı bir rekabet içine sokar. Kardeşler arasında rekabetin olması tabiîdir. Ama bu rekabeti arttıran ebeveynin tutumlarıdır.
Büyüyen ve gelişen bir çocuğun kendisi hakkındaki görüşünü etkileyen genetik ve çevresel etmenlerin yanı sıra aile içindeki yaklaşımlarda önemlidir. Devamlı ablası model olarak sunulduğunda ona karşı hem hayranlık hem de öfke hissedecektir. Bu ikili duyguları yaşayan bir çocuk kendisinin ayrı bir birey olduğunu aileye ispatlamaya çalışacaktır. Ergenlik öncesi bir evrede olduğu için daha tepkisel davranarak bunu gösterebilir. Bazen de bunu kabul ederek düşük bir benlik saygısıyla hareket edebilir.
Çocuğun kendini değerlendirmesi ile anne babanın ona bakış açıları arasında önemli bir tutarlılık vardır. Aile çocukların arasındaki farklılığı görmeli ve ona göre bir tutum geliştirmelidir. Onayı hep ablasına benzetilerek alacağını düşünürse zamanla kendi öz değerini buna göre oluşturacaktır.
Ailenin bu tutumun önüne geçmek için her zaman yapabileceği bir şey vardır. Bu yanlış tutum sevgi ile aşılabilir. Onay ve kabul görme ihtiyacıyla bu ilişki değiştirilebilir.
Saygılarımla.
|