|
New York’tayım... Sararmış ve kurumuş, adeta gazele dönmüş kızıl ağaçları ile Central Park’taki kuru bir bankın üzerinde oturup New York’un kalabalığından kaçıp sığınabileceğim tek adresim...
Belki de tek sığınak ve insanca nefes alınan en sakin yer... Çünkü kalabalığa karıştığınızda gökdelenlerin arasında, karıncaların kervanına katılan ufak ve anlamsız birine dönüşüverdiğinizi anlıyorsunuz...
Paris, Londra, Viyana, Moskova, Roma, Sdney, Pekin, Barcelona, Madrid, Zürih kentlerini her gördüğümde aynı duygularla ayrılmıştım...
*
Manhattan adasındaki gökdelenlerin içinde milyonlarca insanın nefes aldığına, koşuşturmasına ve yaşadıklarına her defasında şahit oldukça şaşırırım...Milyonlarca komşusundan hiç birini tanımadan bir arada cam kafesler içinde yaşamak ne garip bir duygu olsa gerek.
Eskiler şakayla karışık derdi ki;
-Baba ile oğul Selimiye Kışlası’nda askerlik yapmış ama birbirlerini göremeden terhis olmuş.!
Bugün bırakalım kışlayı, başta İstanbul olmak üzere tüm kentler New York ve eskilerin deyimiyle adeta Selimiye Kışlası gibi...
*
Sürekli eski zamanları ayıplayan, yargılayan, kör ve kolaycı bir yanımız ve alışkanlığımız var.
‘Eskiden kölelik varmış’, ‘eskiden ağalık varmış’ masallarıyla günümüzdeki yaşananları görmemenin hastalığı bize bulaştığı günden beri her lafa ‘eskiden’ diye başlarız...
“Zincirli Köleler”in devri bitmiş ama şimdi başka zincirlere bağlanan köleler var.
Paraya, mücevhere, gökdelenlere, arabalara bağlı modern köleler...
Bu hastalığa sadece bizler değil, Amerika basını da yakalanmış. Durmadan köle İsaura’lar, kovboylar, kızılderililer ve siyahların köle olarak çalıştırıldığı dönemler beyaz perdeye aktarılıyor, yazılıyor ve çiziliyor...
Tarihin sarı sayfalarında olup bitenlere bakmak da hoş da...
Lakin bir ders çıkarmak kaydıyla.
Yani tekerrür etmemesi şartıyla...
Ya bugün?
Anlaşılan tarihin yaprakları altında gölgelenme alışkanlığı sadece bize mahsus değilmiş... Dün olup bitenlerle ilgilenmek, demek ki dünyanın her yerinde yaygın.
*
Dünü bırakıp bugüne bakalım.
Hali vakti yerinde olanların evlerinde sabahtan akşama kadar temizlik yapan, hizmet eden yabancı kadınlara ne demeli?
Eskiden atların tımarını yapanlar varmış da, bugün şöforler neye bakıyor?
Eskiden ağaların silahlı adamları varmış.
Bugün patronların korumaları ne iş yapıyor?
Eskiden ağaların işçileri varmış
Bugün işadamlarının fabrikalarında çalışanlara ne deniyor?
*
Ne fark var, dün ile bugün arasında?
Dün alaturka zamanlarda alaturka yaparken, bugün sadece zamanın alafranga olmasından dolayı zorunlu olarak her şey alafranga yapılıyor.
Dün klasikleşti, bugün ise modern...
Modern zamanların kölelerini (ki köle denilmemeli) ne hikmetse bugün kimse görmüyor...
Takıldık eskiye...
Takılıp kaldık doğuya...
Düne ait destanları ya da hikayeleri anlatmakla bir gerçeğin savunucusu olduğunu iddia edenler bugün yaşananların da yalancısı değiller mi?
Diyorum ki, ne düne ait çalışma hayatının kaçınılmazlarını, ne de bugüne ait iş hayatının kaçınılmaz düzenlerini kimsenin ne aşağılamaya, ne yargılamaya ne de sömürmeye ve bunlar üzerinden rant elde etmeye çalışmamalı...
Kim ne biliyorsa oturup düzeltmeye bakmalı...
Bozuk plaktaki bitmeyen senfoniyi hiç durmadan çalan pikap gibi daima ‘eskiden böyle imiş’ lafını artık bırakalım da, bugüne bakalım.
*
‘Dün köleler varmış’ lafını tekrarlamakla köleliğin kaldırılamayacağının şuuruna varalım. Bugün hala kölelik varsa, bunu nasıl yok edeceğimizin hesabını yapalım...
Yoksa tarih nasıl düne ait sömürgelere ilkel kölelik devri dediyse, bugüne ait sömürgeciliğe de modern, kölelik devri diyecektir...
Tabii, bugün ‘dün’ olmadan...
Türkiye, 25 Haziran 2006
| 
