Günden güne azalan sayıları ile tamirhanelerin has elemanları... Çocuk yaşta hayata atılan oto sanayi çırakları oldukça kıymetli. Çocuk çıraklar, hayat çarkındaki yerlerini kısa sürede alıyor. Özlemleri ve hayalleri farklı olsa da çocuk çıraklar, sanayilerin olmazsa olmazları olmuş.

Sanayilerde çırak olabilmek geçmişte oldukça zordu. 'Eti senin, kemiği benim' denilerek sanayilere, tamirhanelere gönderilen çocukların birçoğu şimdi usta veya iş yeri sahibi. Şimdilerde ise çıraklar adeta mumla aranıyor. Hatta çırak bulabilen esnaflar şanslı sayılıyor.

Eğitim sistemindeki değişikliklerle sanayilerdeki çırak sayısı oldukça azaldı. Okulda başarılı olamayan çocuklardan bazıları kendilerini sanayilerde buluyor. Çocuk kalpleri ile hayata tutunmaya çalışan çocukların her birinin hikâyesi farklı. Bazıları ailesinin zoruyla, bazıları da kendi istekleri ile bu çarkta yerlerini almış. 

'ONLAR OLMAZSA BİZ DE OLMAYIZ'

11 yaşında sanayide çıraklığa başlayan Ömer Dinç, şimdi usta... Aksaray'daki bir tamirhanenin ustası olan Dinç, çıraklarını yere göğe sığdıramıyor. 18 yıllık usta olan Dinç, "Ailelerimiz 'okumazsan sanayiye göndeririz' dediler. Bizi gönderdiler, bu seviyeye kadar geldik." diyor. Çıraklığın önemini vurgulayan Dinç, "Onlar olmazsa biz de olmayız, açıkçası çırak şu anda bizim elimiz ayağımız." ifadesini kullanıyor.

3 yıldır kalfalık yapan İbrahim Taş da, mesleğini askerliğe benzetiyor. "Burada insan hayatı erken öğreniyor." diyen Taş, "Aynı askerlik gibi nasıl yaşanıyor, nasıl para kazanılıyor? Bütün zorluklar burada gerçekten öğreniliyor." şeklinde konuşuyor.

ÇEKİNGEN KALPLER

Tamirhanedeki çekingen çırak çocuklar, ustalarının ve kalfanın peşinden ayrılmıyor. Ne istenirse var güçleri ile yerine getirmeye çalışan çıraklar, bir şeyler öğrenmenin heyecanıyla dikkatle ustalarını dinliyor. Bir yandan takım anahtarı taşıyan, bir yandan oto parçalarını temizleyen çırakların başka görevleri de var. Biri yerleri temizlerken, diğeri çay demliyor...

14 yaşındaki çırak Okan, karnesi kötü geldiği için okula gitmemiş. 8. sınıfta okulu bırakarak hayata atılan Okan, "Ustaların yanında tamir öğreniyorum. Ustalar arabayı tamir ederken takımları getirip götürüyorum, siliyorum, çay demliyorum." diye konuşuyor.

Diğer çırak Emre ise hafta içi okula gidiyor, cumartesi günleri de mesleği öğrenmek için tamirhaneye geliyor. Emre, "Yerleri süpürüyorum, sağı solu topluyorum." diyor.

Cumartesi günü dükkanın temizliğini yapan çıraklar, sadece pazar günü izin yapabiliyorlar.

893 BİN ÇOCUK ÇALIŞIYOR

İllerin ekonomik ve sosyal şartlarına göre çocuk çalışanların oranı da değişiyor. 

Çalışan çocuklarla ilgili en son resmi istatistik 2012 yılına ait. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı 'Çocuk İşgücü Anketi Sonuçları-2012' bülteninde yer alan resmi verilere göre; 6-14 yaş grubunda çalışan çocuk sayısı 292 bin. Bu sayı 15-17 yaş grubunda ise 601 bine çıkıyor. Yani toplam 893 bin çalışan çocuk var.

Ekonomik faaliyette çalışan 6-17 yaş grubundaki çocukların istihdam oranı ise yüzde 5,9 olarak kayıtlara geçmiş. Bu yaş grubundaki istihdam oranı bir önceki bültenin açıkladığı 2006 yılındaki ile aynı... Yani bir değişiklik olmamış. Ama çalışan çocuk sayısında 3 bin kişilik artış yaşanmış.

ÇALIŞAN ÇOCUKLARIN YÜZDE 69'İ ERKEK, YÜZDE 31'İ KIZ

Çocukların istihdam oranı; 6-14 yaş grubunda yüzde 2,6, 15-17 yaş grubunda ise yüzde 15,6. 6-17 yaş grubunda istihdam edilen çocukların yüzde 44,8’i kentsel, yüzde 55,2’si de kırsal yerlerde bulunuyor. Çalışan çocukların yüzde 68,8’ini erkekler, yüzde 31,2’sini de kızlar oluşturuyor.

Çalışan çocukları sektörlere göre dağılımı ise şöyle: "Tarım yüzde 44,7, hizmet yüzde 31 ve sanayi yüzde 24,3."