Akademisyenlerden oluşan bilirkişi heyeti, Alara Uçansu Şelalesi’nin bulunduğu vadide, HES yapımı için gerekli 'Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Olumludur' raporunu yetersiz buldu. Bilirkişi raporunun sonuç kısmında, "Dava konusu olan ÇED raporunun çevresel etkiler, biyoçeşitlilik, ekolojik yapı ve sosyo-ekonomik etkileri açısından yetersiz olduğu kanaatine varılmıştır." denildi. 

Antalya'nın Gündoğmuş ilçesindeki Uçansu Şelalesi'yle bilinen Alara Çayı üzerine kurulacak 7 HES projesiyle ilgili bölgede yaşayanların açtığı dava devam ediyor. Davayı yürüten Antalya 2. İdare Mahkemesi, yöre halkının gündeme getirdiği iddia ve ihmalleri araştırmak üzere keşif ve bilirkişi heyeti oluşturdu. Ankara Üniversitesi (AÜ) Jeoloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Kamil Kayadalı, AÜ Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Atila Yıldız, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Ahmet Tolunay, Gazi Üniversitesi Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Beril Akın ve AÜ Hidrobiyoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Yrd. Doç. Cevher Özeren’den oluşan bilirkişi heyeti HES’in kurulması planlanan bölgede inceleme ve araştırma yaptı. Heyet, yaptığı detaylı incelemelerin ardından hazırladığı raporu Antalya 2. İdare Mahkemesi’ne gönderdi.

Mahkeme, yapılacak keşifte bilirkişilerden ÇED raporu ve eklerinin yeterli veya uygun olup olmadığının araştırılmasını istedi. Bunun yanında yapılan incelemelerin, hesaplama ve değerlendirmelerin yeterli düzeyde veri, bilgi ve belgeye dayanıp dayanmadığının incelenmesini, projenin çevreye olabilecek etkilerinin kapsamlı bir şekilde incelenip incelenmediği, çevreye olabilecek olumsuz etkilerinin giderilmesi için gerekli önlemlerin alınıp alınmadığı da kapsamlı olarak incelenmesini talep etti. 

SU KAYNAKLARI HAKKINDA DETAYLI BİLGİ YOK

Mahkeme tarafından görevlendirilen bilirkişi heyeti, bölgedeki mevcut duruma değinen raporda, çarpıcı tespitlere yer verdi. Alara Çayı için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen ÇED Uygundur raporunda kaynak suyu ve derelere ilişkin detaylı bilginin yer almadığı belirlendi. ÇED raporunda projenin Alara Çayı’nın gelecekte Alanya ve Manavgat’ın içme suyu ihtiyacını karşılamaya yönelik tasarlandığı belirtilmesine rağmen bölgeye yönelik detaylı açıklama bulunmadığı bilirkişi tarafından ortaya konuldu. Heyet, projenin gelecekte içme suyu kaynağı olarak kullanılması planlanan Alara Çayı’na etkilerinin tartışılması gerektiğine kanaat getirdi. Bilirkişi heyeti, su kaynağının alternatif kullanım şekillerinin göz ardı edildiğini belirleyerek, proje alanın orman olduğunu, bunun bilimsel ve teknik olarak göz önünde bulundurulmasını istedi. 

BİYOÇEŞİTLİLİK VE EKOSİSTEM GÖZARDI EDİLMİŞ

Bilirkişi raporunda yer alan diğer önemli hususlar ise şu şekilde: "Dere suyunun azalacak olmasıyla tarım arazilerinde sulama yapılamayacağından sosyal ihtilaflar çıkacaktır. Şahıslara ait alabalık çiftlikleri, suların azalacak olması nedeniyle ekonomik kayba uğrayacaktır. Mezarlığın içinden boru geçmesi sosyal ihtilaflara nende olacaktır. Halkın proje hakkında görüş ve önerileri alınmamıştır. Proje sahasında daha geniş katılımlı bilimsel araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Alanın çok bakir bir ekosistem olması nedeniyle akarsu ve çevresinde mikroklima bulunması nedeniyle ekosistemin göreceği zararlara da detaylı bir şekilde belirtilmeli." 

Bilirkişi heyetine göre; proje sahasında 582 endemik bitki türü bulunuyor. Fakat, bakanlık tarafından uygun bulunan ÇED raporunda ekosistemin ana bileşenleri hakkında en ufak bilgi bile bulunmuyor. Bunun yanında bakteri ve mikroorganizmalarla ilgili de bilgi mevcut değil. HES’in sucul canlılar üzerindeki etkisi yeterli derecede irdelenmemiş. 

'RAPOR DAVAMIZIN HAKLILIĞIN ALTINI ÇİZMEKTEDİR'

HES’lere karşı mücadele eden köylülerin avukatlığını yapan Münip Ermiş raporda alınacak kaynak sularına ilişkin detaylı bilgilerin olmadığının yer aldığını hatırlattı. Proje kapsamında Alara Çayı’na yapılacak tüm HES’lerle birlikte projenin kümülatif olarak değerlendirilmesinin gerektiğini Orman Bölge Müdürlüğü ve Orman İşletme şefliği gönderdiği yazılarda proje için olumsuz görüş bildirdiği halde bunun dikkate alınmadığını ifade eden Ermiş, "Alabalık çiftlikleri ile tarım arazilerinin olumsuz etkileneceğinin, ekosistem ve canlı varlığına ağır derece zarar vereceğinin altını çizmiştir. Rapor davamızın haklılığın altını çizmektedir. Bu sevindiricidir. Mahkemeden bilirkişi raporu doğrultusunda projeyi iptal etmesini bekliyoruz. HES şirketi müdahale dilekçesini yeni vermiştir. Ocak ayı içerisinde karar verilmesini bekliyoruz.” şeklinde konuştu. 

KAMER REGÖLATÖRÜ VE HES PROJESİ 

Uçansu Şelalesi’nin de üzerinde bulunduğu Alara Vadisi’nde Doğa Enerji Üretim şirketi tarafından 7 HES, regülatör, kırma eleme tesisi, hazır beton tesisi kurulması planlanıyor. Bu projenin hayata geçirilebilmesi için çok sayıda ağaç kesilmesi gerekiyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, daha önce mahkemeye gönderdiği savunmasında bölgenin ormanlık olduğunu kabul etmiş, tahrip olan ormanının geri gelmesinin mümkün olmadığını ifade etmişti. Bakanlık, aynı zamanda ağaçların kereste olarak değerlendirilmesini önermişti. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan ÇED uygundur raporunda ise bölgede yaşayan canlıların uzaklaştırılması için yüksek tonda sesler kullanılması, eldivenle taşınması gibi komik öneriler de yer almıştı.