Deprem kaynaklı can kayıplarında ilk sırada olan Türkiye’de 7 milyon bina yıkılma riski taşıyor, ülke nüfusunun yüzde 71’i ise deprem riski olan alanlarda yaşıyor.
Türkiye’de geçen yıl 24 Ocak’ta Elazığ, 14 Haziran’da Bingöl’de ve 30 Ekim’de İzmir’de olmak üzere ölümlerle sonuçlanan üç deprem meydana geldi ve toplamda 168 kişi can verdi. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, ülke nüfusunun yüzde 71’inin ise deprem riski olan alanlarda yaşadığını kaydetti. ABD Jeolojik Araştırma Merkezi (USGS) verilerine göre, geçtiğimiz yıl gerçekleşen can kayıpları ile Türkiye, dünya genelinde ilk sırada yer alırken, genel olarak üçüncü oldu. Uzmanlara göre öncelikle fay yasasının çıkması gerekiyor. Konunu uzmanları yerel yönetim ile merkezi hükümetin birlikte hareket etmesi ve konutların yapı denetiminin de şart olduğu belirtiliyor. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü ve Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, fay üzerindeki yerleşimin neden olduğu tehlikenin farkına ancak 99 depremiyle varıldığına dikkati çekerek “Son 21-22 yılda daha dikkatli olmaya, çürük zeminleri iyileştirmeye, depreme dayanıklı bina yapmaya başladık. Ancak her şey olması gerektiği gibi yürümüyor. Türkiye’de 99 yılı öncesi binalar problemli! Çünkü eskiden bir yeri imara açarken jeolojik etüt zorunluluğu yoktu! 99 depreminden sonra bilim insanları olarak, ‘Her ilin deprem master planı yapılsın. Ona göre kentsel dönüşümü ayarlayalım’ dedik. Öncelikle yerel yönetimin göreviydi. Ama 30 Ekim’deki İzmir depreminde 117 kişi öldü” şeklinde konuştu.
“Deprem olduktan sonra değil, olmadan önce harekete geçmeli”
Prof. Dr. Sözbilir, “Deprem olduktan sonra değil, olmadan önce harekete geçmeli. Türkiye’deki can kaybını azaltıcı önlem alınması gerekiyor. Deprem olmadan önce, insanların riskli yerlerde yaşamasını önlemek gerekiyor” şeklinde konuştu. Independent’deki habere göre TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şube yönetim Kurulu Üyesi ve Balıkesir İl Sorumlusu Aysun Aykan da Türkiye’nin deprem kaynaklı ölümlerde dünyada 3. sırada olduğunu, 2020 verilerine göre ise ilk sırada bulunduğunu belirtti.
7 yılda bir büyük deprem oluyor
“Türkiye Diri Fay” haritası baz alındığında, 5,5 ve üzeri büyüklükte deprem üretme potansiyeline sahip yaklaşık 500 diri fayın bulunması sebebiyle büyük depremlerin de devam edeceğini belirten Jeoloji Mühendisi Aykan, istatistiki çalışmalara bakıldığında her 7 yılda bir büyük bir deprem olduğunun bilindiğini, 2020 yılında deprem sebebiyle bütün dünyada 201 kişinin vefat ettiğini ve bu kişilerden 168’inin Türkiye’den olduğunu söyledi.