Temsili Nasreddin Hoca görevi için tiyatro ve sinema sanatçısı Ahmet Yenilmez etkinliklere davet edildi.

Yarenleri ile birlikte müzeden çıkan temsili Nasreddin Hoca Yenilmez, kapının önünde kendisini bekleyen eşeğine ters binerek vatandaşlara şeker dağıttı. Yenilmez'e yürüyüşünde mehter takımı eşlik etti.

Daha sonra Akşehir Gölü'ne giden Yenilmez, göle maya çaldı.

Daha sonra Nasreddin Hoca Meydanı'nda etkinlik düzenlendi.

Konya Valisi Yakup Canbolat, burada yaptığı konuşmada, ismi ve eserleri çağların ve coğrafyaların üstünde olan Meşhur Molla Nasreddin Hoca'nın Türk İslam dünyasının gülen yüzü olduğunu söyledi.

Meşhur Molla Nasreddin Hoca'nın nesilden nesile yayılan fıkralarının, milletin kıvrak zekasının, engin hoşgörüsünün ve seviyeli mizah anlayışının sembolü olduğunu vurgulayan Canbolat, "Gerek yaşadığı dönemde gerekse asırlar sonrasında mizaha bakışıyla damga vuran Nasreddin Hoca'mız, Akşehir ile bütünleşmiştir. Balkanlardan Orta Asya'ya kadar pek çok ülkede anlatılan Nasreddin Hoca fıkraları hem mizah yoluyla toplumsal konulara eleştiri getirip çözümler önermesiyle, hem de kardeşlik, barış, iyimserlik mesajları taşımasıyla tüm insanlığa seslenmiştir." diye konuştu.

Temsili Nasreddin Hoca Yenilmez ise herkesin yüzünde tebessümün hiçbir zaman eksik olmaması temennisinde bulunarak şöyle konuştu:

"Yüzlerinizi mahsun, üzüntülü görüyorum. Şunu söylemek isterim ki ben insanlara kahkaha attırmadım çünkü kahkaha zalimlerin sesidir. Kahkahanın bol olduğu bir dünyada mahsunların iniltisi duyulmaz. Ben güldürmedim de. Gülmek ve güldürmek edebimizde hoş bilinmez. Benim bir tek gayem vardı o da mahsun yüzlerde eşrefi mahlukatın iç güzelliğini yansıtan tebessüm oluşlara biraz düşünmeyi sağlamaktır. Gözlerinizden tebessümü eksiltmeyin."

Konuşmaların ardından şenliklerin organizasyonunda görev alan kurum ve kuruluşların temsilcilerine plaket takdimi yapıldı.

***

Risale-i Nur, Nasreddin Hoca’yı da hurafelerden temizler

Risale-i Nur, başta iman esasları, İslâm’ın şartları (ibadetler), ahlâk, ukubat, Kur’ân ve Sünnet-i Seniyye’nin içtimaî ve siyasî ölçülerini, prensiplerini, stratejilerini yeniler.

Hatta, Risale-i Nur; Nasreddin Hoca’yı da hurafelerden temizler. Şöyle ki:

Devamını okumak için tıklayınız:

http://www.yeniasya.com.tr/ali-fersadoglu/risale-i-nur-nasreddin-hoca-yi-da-hurafelerden-temizler_391476

***

BEDİÜZZAMAN, NASREDDİN HOCA HAKKINDA NE DEMİŞTİ?

Bediüzzaman, Nasreddin Hoca'nın ismini zikrederken onun latifelerine uygun bir yaklaşımla konuya açıklık getirir. Meşhur Molla Nasreddin Efendiye; "Bu garip sözler umumen senin midir?" şeklinde sorulduğu takdirde, bunların hepsini sahiplenmeyeceğini, sadece zekatına bile razı olacağını şu latif sözlerle aktarır:

"Şu sözler ciltleri dolduruyor. Epeyce ömür ister. Zira bütün sözlerim nevadirden değildir. Ben hocayım. Onların zekâtını da bana verseler razıyım ve kâfidir. Fazlasını istemem. Zira zarafetimi tabiîlikten çıkarıp tasannua kalb eder" (Muhakemat s. 21). Kendisine mal edilenlerin tamamını kabul ettiği takdirde, kendi mahiyetini tabilikten çıkaracağını, gereğinden fazla süslü gösterileceğini, olduğundan daha fazla değer verilmesini ise istemediğini ima etmektedir.

Risale-i Nur Enstitüsü'nün hazırladığı, nükteleriyle meşhur olan Nasreddin Hoca'nın portresi...

Nasreddin Hoca (1208-1284)

Nükteleriyle meşhur olan Nasreddin Hoca, yaşadığı dönemde örnek yaşantısı ve nükteli davranışlarıyla dikkat çekmiştir. Halkın büyük teveccühüne mazhar olduğundan, özellikle vefatından sonra, kendisine ait olmayan çok sayıdaki nükte kendisine mal edilerek, zamanla efsanevi bir kimliğe büründürülmüştür. Risale-i Nur’da Nasreddin Hoca’ya kendisine ait olmayanların da ona mal edildiği ima edilerek, bu durum karşısında Nasreddin Hoca’nın, "…Onların zekâtını da bana verseler razıyım ve kâfidir" diye cevap vereceği ifade edilmektedir. (Muhakemat s. 21 )

Nasreddin Hoca’nın yaşamı hakkında kesin bilgiler mevcut değildir. Fıkralarından yaşadığı dönemle ilgili bilgiler çıkarılabilmekte fakat bu bilgilerin sıhhati tartışılmaktadır. Çünkü, fıkralarında adı geçen her şahsiyetle aynı dönemde yaşamadığı gibi, söz konusu fıkralar da kendisine ait olmayıp sonradan uydurulmuştur. Mesela; Timur’la aralarında geçen diyalogdan söz edilirken, sanki aynı zamanda yaşamışlar gibi aktarılmaktadır. Oysa ki, Timur’un Anadolu’ya gelip Yıldırım Bayezid’le Ankara Savaşını (1402) yapması, Hoca’nın vefatından yaklaşık 120 yıl sonra gerçekleşmiştir. Dolayısıyla Nasreddin Hoca ile Timur’un bir araya gelmiş oldukları şeklindeki nakil doğru değildir. Özellikle kendisine ait olmayan çok sayıdaki kıssanın kendisine mal edilmesi, şahsiyetinin de zamanla kaybolmasına ve adeta efsanevi bir kimliğe büründürülmesine sebep olmuştur.

Nasreddin Hoca, 1208 yılında Eskişehir iline bağlı Sivrihisar ilçesinin Hortu Köyünde dünyaya geldi. Köyün imamı olan Abdullah Efendi ve aynı köyden olan Sıdıka Hatun’un oğludur. İlk eğitimine babasından aldığı derslerle başladı. 1237 yılında Akşehir’e yerleşti. Muhammed Hayrani’den tasavvuf dersleri aldı. Dini ilimler alanında eğitimini sürdürerek müderris oldu ve medresede ders vermeye başladı. Bu görevinden sonra Nasiruddin Hace olarak anılmaya başlandı. Yine başka bir rivayete göre de, eğitimini tamamlayıp icazet aldıktan sonra babasının yerine köyde imamlık yapmaya başladı.

Nasreddin Hoca, hayatı boyunca insanlara doğru yolu göstermeyi, iyiliklere yönlendirip kötülüklerden sakındırmayı gaye edindi. Yaşam hikayesinden fert ve toplumu çok iyi tanıyıp ona göre hareket ettiği anlaşılmaktadır. Doğru davranışı kazandırmayı ve hizmeti ifa ederken karakteri ve yapısı gereği kendine münhasır bir yol takip etti. Gayenin hasıl olması için insanların rahat anlayabileceği bir dil ve üslup kullandı. Halk arasında ve cemiyette mevcut olan bozuk yanların düzeltilmesi için kısa, öz ve nükteli ifadeler kullandı. Latifeleri hikmet ve ibret dolu olup birer atasözü gibi bir mahiyet ihtiva ederler. Kendisine atfedilen edep dışı ve nükteden uzak fıkraların kendisiye hiçbir alakası olmayıp uydurma sözlerdir.

Nasreddin Hoca ile ilgili yapılan araştırmalar kişiliği ile ilgili önemli ipuçları vermektedir. Bu araştırmalara göre ilim ve edep sahibi bir insan olup asla sıradan ve basit ifadeler kullanmadığı, edep dışı fıkralar anlatmadığı anlaşılmaktadır. Ayrıca efsanevi bir kişiliğe de sahip olmadığı, Anadolu Selçukluları zamanında yaşamış salih ve erdemli bir kişiliğe sahip olduğu görülmektedir.

Nasreddin Hoca’nın anlam dolu latifeleri önce kendi yakın çevresinde sözlü olarak dilden dile dolaşmaya başladı. Zamanla çok geniş bir alana yayıldı. Buna paralel olarak değişiklikler ve ilavelerle aslından tamamen uzaklaştı. Bu arada kendisine ait olmayan sıradan sözler ve ifadeler kendisine mal edilip anlatılmaya başlandı. Günlük yaşam içinde meydana gelen fıkraları belli bir alan içinde cereyan etti. Hadiseler ev, sokak, mahalle, çarşı, pazar ve cami gibi mekanlar ve yerlerde vuku buldu. Hocanın kendisi ile birlikte hanımı, sokak ve mahalle sakinleri ve kadı gibi şahsiyetlerin yanında eşeği de önemli bir yer tuttu ve latifelerine konu oldu.

Nasreddin Hocanın nüktelerindeki gaye, insanların başından geçen gülünç olayları aktarmaktan ibaret değildi. İlk etapta güldürücü ve basit gibi görünen ancak, zarif bir şekilde ince hikmetleri dile getiren ve insanları düşünmeye sevk eden özellikler ön plana çıkar. Anadolu insanının zeka inceliğini ve nüktedanlığını göz önüne sererken, bu arada Cenab-ı Hakk’ın emir ve yasakları da birer nükte ile aktarıldığı görülmektedir.

Risale-i Nur’da da Nasreddin Hoca’nın ismi zikredilmekte, Lemaat’ta kendisine mal edilen latifelerin onda birinin, yani zekatının asıl malı olduğuna dikkat çekilmektedir. Ayrıca, şöhretin, insanın malı olmayanı da kendisine mal ettiği izah edilirken Nasreddin Hoca ile İranlıların medarı iftiharı olan Rüstem-i Zal örnek olarak verilmektedir. İnsanoğlunun karakterinde mevcut olan özelliklerinden bir tanesi; asil ve kıymetli göstermek istediği şeyleri, tanınan ve meşhur bir zata dayandırarak, reddedilmesini önlemek ve kıymet görmesini sağlamak ister. Bundan dolayıdır ki, kendilerine olağan üstü şeyler isnat edilen adeta efsanevi şahsiyetler ortaya çıkar. Dilden dile dolaşan sözler zamanla büyür. Bir bakıma gerçek olmayan yalan olan şeyler birbirini takip ederek adeta basamak olurlar.

Bediüzzaman, Nasreddin Hoca’nın ismini zikrederken onun latifelerine uygun bir yaklaşımla konuya açıklık getirir. Meşhur Molla Nasreddin Efendiye; "Bu garip sözler umumen senin midir?" şeklinde sorulduğu takdirde, bunların hepsini sahiplenmeyeceğini, sadece zekatına bile razı olacağını şu latif sözlerle aktarır:

"Şu sözler ciltleri dolduruyor. Epeyce ömür ister. Zira bütün sözlerim nevadirden değildir. Ben hocayım. Onların zekâtını da bana verseler razıyım ve kâfidir. Fazlasını istemem. Zira zarafetimi tabiîlikten çıkarıp tasannua kalb eder" (Muhakemat s. 21). Kendisine mal edilenlerin tamamını kabul ettiği takdirde, kendi mahiyetini tabilikten çıkaracağını, gereğinden fazla süslü gösterileceğini, olduğundan daha fazla değer verilmesini ise istemediğini ima etmektedir.

Hocanın yaşadığı yıllarda, Akşehir’de silah taşıma yasaklanır. Yasaktan sonra kılıç kuşanmış bir şekilde sokakta Hoca ile karşılaşan görevli memur, kılıçla dolaşmasının sebebini ve kılıcının ne işe yaradığını sorar. Hoca da kılıcın, medresede kitaplardaki yazı hatalarını düzeltmeye yaradığı cevabını verir. Bunun üzerine memur, alaylı bir şekilde, bu iş için küçük bir çakının bile yeteceğini, "… bu biraz büyük değil mi? diye sorunca, Hoca; "Efendi sen ne diyorsun. Bazen öyle büyük hatalar oluyor ki, bu bile küçük kalır" şeklinde karşılık verir.

Nasreddin Hoca 1284 yılında Hakkın rahmetine kavuştu. Vefatından sonra şöhreti ülke sınırlarını da taşarak dünyanın dört bir yanına yayıldı. Değişik müze ve kütüphanelerde bulunan bazı yazmaların kendisine ait olup-olmadığı kesin değildir. Türbesi Akşehir’de olup her yıl adına şenlikler düzenlenmektedir.

AA