Türkiye İş Kurumunun (İŞKUR) verilerine göre ülkede kayıtlı işsiz sayısı son 15 yılda 10 kat arttı. 019’da 4 kayıtlı işsizden biri üniversite mezunu. Üniversite mezunu işsizlerin sayısı özellikle son yıllarda iyice yükselirken son 3 senede 2’ye katlandı. İŞKUR Ağustos ayında 4 milyon 44 bin kayıtlı işsiz olduğunu açıklarken bunun 1 milyon 34 bini üniversite mezunlarından oluşuyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “‘Efendim işte işsizlik var’, olabilir, her üniversiteyi bitirdiği zaman iş sahibi olacak diye de bir şey yok. Bunu dünyanın hiçbir yerinde bulamazsınız.” diyerek Türkiye’de üniversite mezunu işsizlerle ilgili tartışmaları alevlendirdi. Peki, Türkiye’de işsizlerin eğitim durumu nedir? Üniversite mezunu kayıtlı işsiz sayısı ne kadar arttı? İŞKUR verilerine göre 2004’te 97 bin 545 olan üniversite mezunu işsiz sayısı 2019’da 1 milyon 34 bine yükseldi. Bu da üniversite mezunu işsiz sayısının 15 yılda 9,6 kat arttığı anlamına geliyor. Artış oranı yüzde 960.

Gerekli altyapı çalışmaları yapılmadı

CHP Genel Başkan Yardımcısı Fethi Açıkel, yaptığı yazılı açıklamada, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, 2019-2020 Yükseköğretim Akademik Yılı Açılış Töreni’nde yaptığı konuşmayı değerlendirdi. Açıkel, Erdoğan’ın “her üniversite mezunu iş bulacak diye bir şey yok” demesinin devlet ciddiyeti ve planlama anlayışı ile bağdaşmadığını söyleyerek, şunları kaydetti: “AKP, iktidara gelişinin ilk yıllarından itibaren, hesapsız, plansız ve popülist bir yaklaşımla ‘her ile bir üniversite’ sloganı ile ihtiyaç analizi ve gerekli altyapı çalışmaları olmaksızın üniversite sayısını hızla arttırmıştır. Bunu akademik kadrolaşma için bir fırsata çevirmeye çalışmıştır. 17 yılda üniversite sayımız neredeyse 3’e katlanmıştır. Altyapısız ve öngörüsüz biçimde ortaya çıkan bu artış, akademik öğretim ve araştırmada niteliksizleşmeyi beraberinde getirmiştir. Akademik personeli olmayan tabela üniversiteleri, öğrencisi olmayan bölümler ülkemizde sıradan haberler haline gelmiştir. İhtiyaç analizleri ve planlama yapılmadan açılan üniversiteler ülkemizin kısıtlı kaynaklarını heba etmiş, iyi bir eğitim almadan hak kazanılan diplomalar, mezunların üretim ve istihdam yaşamında başarılı olmalarını güçleştirmiştir. Bu yanlış ve öngörüsüz politikalar yüzünden Türkiye’deki üniversite mezunu işsiz sayısı 1 milyonu aşmıştır.” 

1 milyondan fazla üniversiteli işsiz

Euronews’in haberine göre, üniversite mezunları; ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora mezunlarını kapsıyor. Üniversite mezunu kayıtlı işsiz sayısı özellikle son bir kaç yılda yüksek oranda arttı. 2016 Ağustos ayında 489 bin olan sayı, 2019’un aynı döneminde 1 milyon 34 bine çıktı. Bu da üç yılda üniversite mezunu işsiz sayısının yüzde 111 arttığı anlamına geliyor. Son 15 yılda işsizlerin eğitim seviyesindeki değişim incelendiğinde en önemli bulgu; lise mezunu kayıtlı işsiz oranı azalırken üniversite mezunları arttı. 2005’te kayıtlı işsizlerin yüzde 47’si lise mezunu iken bu oran 2019’da yüzde 26’ya düştü. Aynı dönemde üniversite mezunu kayıtlı işsiz oranı yüzde 12’den yüzde 26’ya kadar yükseldi. Bu oranları değerlendirirken Türkiye’de son 15 senede hem üniversite sayısının hem de mezun sayısının çok fazla arttığını hatırlatmak gerek.

AA