İşte Armağan'ın konuyla ilgili yazdığı makaleden bazı bölümler:

Atatürk’e Oxford ve Cambridge gibi üniversitelerden özel de olsa bir fahri doktora payesi ayarlanmasının “Diktatör” olduğu gerekçesiyle mümkün olamadığını İngiliz belgelerinden öğreniyoruz. 

(...)

Bilal Şimşir’in hazırladığı İngiliz Belgelerinde Atatürk adlı kitabın 8. cildinde (TTK: 2006, s. 511-512) 2 Temmuz 1938’de Ankara’daki İngiliz Büyükelçisi Sir Percy Loraine’in Londra’daki Dışişleri Bakanlığı’na çektiği ilginç mi ilginç bir telgrafa rastlıyoruz. 

(...)

İlginç olan, 9 Nisan tarihinde de ‘Mösyö Atatürk’e ‘özel ihtimam’ isteyen Sir Percy Loraine 4 yıl önce (1934’te) onun Türk politikasını yönünü ilk Anglofil (İngilizperver) istikamete çevirdiğine dikkat çekiyordu. 

Ve Londra’dan Büyükelçiye Türkiye’de Alman etkisinin artmasına karşı neler yapılabileceği soruluyor. Büyükelçi ise yukarıda sıraladığımız tekliflerin ardından “bir İngiliz üniversitesinin Atatürk’e fahri doktorluk payesi vermesi”nin yerinde olacağını belirtiyor ve ekliyor: “İngiltere ile dostluğu başlatan, Atatürk’ün kendisidir.” 

Londra’dan gelen cevap

“Atatürk’e fahri doktorluk verilmesi konusunda zorluk var: Oxford ve Cambridge üniversiteleri hiç kimseye gıyabında doktorluk payesi vermiyor. Çok istisnai bir fahri doktorluk payesi var, fakat Atatürk’ün buna layık olduğuna Üniversiteleri ikna etmek zor olur. Bir “diktatöre” fahri doktorluk vermeleri zor olur.”

Loraine direniyor, “Güçlüklerin farkındayım” diyor, “Ama hükümet isterse üniversiteleri ikna edebilir.” Sonra Atatürk’ün diktatör olup olmadığının analizine giriyor, fahri doktorayı fazlasıyla hak ettiğini üzerine basa basa söylüyor. Lakin kabul ettiremiyor bir türlü. Ve 10 Kasım 1938 günü bütün ümitleri suya düşüyor. Böylece Atatürk’e Oxford ve Cambridge gibi üniversitelerden özel de olsa bir fahri doktora payesi ayarlanmasının “Diktatör” olduğu gerekçesiyle mümkün olamadığını İngiliz belgelerinden öğreniyoruz.

Haber Merkezi