Tüm Bostan Sebze Meyve Komisyoncu ve Tüccarlar Federasyonu (TÜMESKOM) Başkanı Burhan Er, yaptığı açıklamada, patates ve soğanda fiyatın artmasının ana sebebinin arz düşüklüğü olduğuna işaret ederek, geçen yıl tarlada mahsulünü istediği fiyata satamayan üreticinin yeterince ekim yapmadığını söyledi.

Er, Çukurova ve Ege'de yılın ilk patates ve soğanının çıkmasıyla geçen yılın patates ve soğanlarına rağbet kalmadığını, talebin birden yeni ürünlere yöneldiğini ifade etti.

Yeni üründeki arz düşüklüğüne karşın talebin yüksek olduğunu belirten Er, "Ayrıca, bazı bölgelerimizde soğanın hasat zamanında yağış olması ürünün çürümesine neden oldu. Zaten az ekilen soğanda ayrıca yüzde 50 verim kaybı yaşadık. Zaten üretici, ürünü para etmediği için az ekmişti. Bir de böyle bir olay yaşanınca çok ciddi arz-talep dengesizliği yaşandı. Bu yüzden de fiyatlar birden ve aşırı zamlandı." diye konuştu.

Er, son bir haftada yeni mahsulün devreye girmesi ve yetkililerin açıklamalarının da etkisiyle soğan ve patateste fiyatların gerilemeye başladığını ifade etti.

"Son bir haftada patates ve soğan fiyatlarında yüzde 15 düşüş yaşandı" 

Burhan Er, son bir haftada patates ve soğan fiyatlarında yüzde 15 civarında düşüş yaşandığını belirterek, şunları kaydetti:

"Patates ve soğanda 2 haftaya kadar ciddi düşüşler bekliyoruz. Mesela patatesin kilogramının hal çıkış fiyatı 2,5-4 lira arasına kadar çıkmışken, şu anda 1,6 lira ila 3 lira arasında değişiyor. 10 Temmuz'a kadar başta Afyon olmak üzere Niğde, Nevşehir, Kayseri ve Sivas gibi bölgelerden üretimler devreye girecek. Buralarda üretimlerin başlamasıyla patates fiyatlarının yüzde 20-30 arasında daha düşmesini bekliyoruz. Yani 10 Temmuz itibarıyla hal fiyatları patateste en düşük 1-1,5 lira, en yüksek 2-2,5 lira olur. Soğan fiyatları ise halde 3,5-5 TL arasında değişiyordu. Hatta 5 liranın üzerinde bile satış görülüyordu. Ancak şu anda 2-4,5 TL aralığına geriledi. 10 Temmuz itibarıyla soğanın kilogram fiyatının da 1,5-3,5 lira arasında değişmesini öngörüyoruz. Çünkü orada da Ankara'da, Tokat'ta, Amasya'da, Diyarbakır'da yeni mahsuller devreye girecek."

"Yeni bölgelerin hasadını bekliyoruz"

İstanbul Umum Pazarcılar Esnaf Odası Başkanı Mesut Şengün de patates ve soğanın geçen yıl üreticinin elinden çok düşük fiyatlara çıktığını, bu nedenle üreticinin bu yıl az ektiğini söyledi.

Şengün, "Yeni sezonun ilk arzları talebi karşılayamadı. Bundan dolayı fiyatlar yükseldi. Aynı zamanda soğanın hasat döneminde zamansız yağış alması mahsulü çürüttü." diye konuştu.

İstanbul'da bir haftada 386 pazar kurulduğunu bildiren Şengün, şunları kaydetti:

"Bu pazarlarda, İstanbul'da soğanın kilogram fiyatının 7,5-8 liraya, patatesin ise 5,5-6 liraya çıktığını gördük. Tabii daha düşük fiyatlar da vardı ama en yüksek, bu fiyatları gördü. Ortalama fiyatlar biraz daha düşüktü. Ancak son 5-6 günde fiyatlar gevşemeye başladı. Şu anda patates ve soğanın ortalama kilogram fiyatı pazarda 3-5 lira arasında değişiyor. Yer yer soğanda 6 lirayı da görebiliyoruz. Son 5-6 günde (soğan ve patateste) fiyatlar yüzde 20-25'e varan oranlarda geriledi."

Şengün, Adana ve Ödemiş'te patatesin bittiğini, İnegöl patatesinin çıkacağını belirterek, "Ancak İnegöl üretimi tek başına yeterli değil. Fakat ne zaman ki Afyon, Niğde, Kayseri ve Konya'da patates, Ankara Polatlı'da soğan hasadı başlarsa o zaman fiyatlar çok ciddi düşecektir. Fiyatlar temmuz ayının ortasına doğru düşmeye başlar ama bir aya kadar söylediğimiz bölgelerde hasadın başlamasıyla çok düşük seviyelere, 1,5-2 liralara gerileyecektir." şeklinde konuştu. 

Semt pazarlarında gerileme var

Fatih'te kurulan Çarşamba pazarında patates ve soğan satan Münir Onur, fiyatlarda bir miktar gerileme olduğunu ifade ederek, "Patatesler 5 liradan 3,5-4 liraya kadar düştü. Soğanlar ise 7 liradan 4-6 lira aralığına geriledi. Önümüzdeki günlerde mahsuller artacağı için daha fazla düşüş bekliyoruz. 2 haftaya kadar patatesler 2-3 lira aralığına kadar düşer. Soğanlar da aynı şekilde geriler diye düşünüyoruz." dedi.

Pazar esnafından Nevzat Kaya da patates ve soğan fiyatlarının bir hafta önce zirveye çıktığına dikkati çekerek, patates ve soğanın tek bölgeden gelmesi nedeniyle fiyatında artış yaşandığını kaydetti.

Kaya, "Patates 5-6 lirayı görmüştü, şu anda 4 liraya düştü. Küçük patates ise 3 liraya kadar geriledi. Büyük soğan ise 6 liraya düştü. Mahsuller çoğalıyor. Önümüzdeki haftadan sonra daha da düşecektir." diye konuştu.

AA