Enflasyonda yine aynı oyun

Türkiye’de iktidar “vatandaşı enflasyona ezdirmediği” iddiasını sık sık dile getiriyor. Ancak Haziran ayı resmi rakamlarına göre milyonlarca memur ve emekli altı aylık enflasyonun altında zam alacak. Asgari ücretli ise enflasyon farkından hiç faydalanamayacak. Ücretler yıl sonuna dek fiyatlar genel düzeyi karşısında gerilemeye devam edecek.

DW Türkçe’ye konuşan çalışma hayatı ve iş hukuku uzmanı Dr. Murat Özveri, yüksek enflasyon ortamında enflasyon oranı kadar değil de mahsuplu işlem yapıldığı için, yani zamdan sonra enflasyon farkı düşüldüğü için, gerçekleşen enflasyonla memurun aldığı zammın örtüşmediğini anlatıyor.

Makas daralmıyor

Gerçekleşen enflasyonun ise ne kadar sağlıklı hesaplandığının tartışmalı olduğunu dile getiren Özveri, “TÜİK, mahkeme kararlarına rağmen hangi mallara göre bir enflasyon hesabı yaptığını açıklamaktan ısrarla kaçınıyor. Dolayısıyla buraya bir soru işareti koyuyoruz” diyor. Murat Özveri’ye göre de enflasyon malların fiyatlarını geometrik olarak artırırken ücretleri de geometrik olarak geriye çekiyor ve bu nedenle sadece enflasyon oranı kadar zam yapılsa dahi fiyatlarla ücretin alım gücü arasındaki makas daralmıyor. 

Malların fiyatları sürekli artıyor

Malların fiyatlarının her ay sürekli arttığını vurgulayan Özveri, “Yıllık enflasyonun yüzde 60 olduğu yerde fiyatlar 1 yılda yüzde 60 artmıyor ki. 100 liralık bir mal önce 110 lira oluyor. Sonraki ay diyelim ki yüzde 5 bile olsa enflasyon, 110’a yüzde 5 ekleniyor.  Bu fiyat artışını yaşıyorsunuz. Yoksullaşıyorsunuz. Sanki bu şekilde artmamış da tek bir rakam üzerinden artmış gibi geriye doğru enflasyon oranında zam aldığınızda zaten yoksullaşıyorsunuz. Bir de bunun altında zam alınca yoksulluğun dibine vuruyorsunuz” diyor.

Matematiksel oyun oynuyorlar

Özveri ücretlerin enflasyon karşısında korunmamasının yanı sıra memur maaşlarına yapılan seyyanen zamların da hem memur emekli aylıklarının hem de tüm kesimleri ilgilendiren kıdem tazminatı tavanının düşük olmasına yol açtığına dikkat çekiyor. Hükümet memurların maaş katsayısını artıracak şekilde zam yapmadığı için ortalama memur emekli aylığının ortalama memur maaşına oranının yüzde 40’lara düştüğünü belirten Özveri, “İşte bu ilave ödemelerle memurun maaşını katsayı artırmadan yüksek tutarak emekli aylıklarının ve işçilerin kıdem tazminatının da daha düşük belirlenmesine yönelik bir matematiksel oyun oynuyorlar” diyor.

Haber Merkezi