Karbon pazarları üzerinde son dakikada çıkan tartışmalar iki hafta süren zirveyi başarısızlığa uğratmak üzereydi ve sonuç alınmasını da bir gün gceiktirdi.

Delegeler, yeni kuralların ülkelerin karbon salımını azaltma vaatlerini tutmasını sağlayacağına inanıyor.

Katowice uzlaşması, Paris'te belirlenen küresel sıcaklık artışıtını 2 derecenin altında tutma amaçlarını gerçekleştirmeyi öngörüyor.

COP 24 adıyla bilinen görüşmelerin Başkanı Michal Murtyka "Paris uzlaşmasına dair bir faaliyet programı ortaya çıkartmak büyük bir sorumluluk. Uzun bir yol oldu ve kimseyi geride bırakmamak için elimizden geleni yaptık." dedi.

Delegeler neye odaklandı?

196 ülkenin üzerinde uzlaştığı zirve bildirgesi tüm ülkelere için ortak bir kurallar kitabına planları belirliyor. Bu düzenlemeler ülkelerin nasıl karbon salımını azaltacağını, daha yoksul ülkelere nasıl mali yardım yapılacağını ve herkesin yaptığını söylediği şeyleri gerçekten yapmasını sağlıyor.

Bir kurallar kitabı hazırlamak kulağa kolay geliyor, ancak çok teknik bir iş. Farklı ülkelerin, sıklıkla karbon salımı azaltma konusunda farklı tanımlamaları ve takvimleri bulunuyor.

Daha yoksuz ülkeler, pratikte uygulamaya koyamayacakları kurallara boğulmamak için biraz "esneklik" istiyor.

Gelişmiş ülkeler de ileride büyük faturalar ortaya çıkartabileceğin de korktukları için, hukuken küresel ısınmaya yol açmaktan sorumlu olma fikrini reddediyordu.

Karbon kredilerinin gözlemlenmesi konusunda Brezilya ve diğer ülkeler arasında ortaya çıkan uzlaşmazlık, görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlanması tehdidini beraberinde getirdi.

Brezilya, diğer ülkelerden yükselen güçlü muhalefete karşın, karbon piyasaları konusunda daha esnek kurallar istiyordu. Bu konudaki tartışmalar şimdi gelecek yıla ertelendi.

Geçen hafta da ABD, Suudi Arabistan, Rusya ve Kuveyt'in geçtiğimiz günlerde BM'nin yayımladığı, küresel sıcaklık artışını 1,5 derecenin altında tutma konusundaki raporunun "memnuniyetle karşılanmasına" karşı çıkınca, gerilim yaşanmıştı.

Raporda dünyanın tamamen bu hedeften şaştığı ve bu yüzyılda 3 derecelik bir sıcaklık artışına gittiği vurgulanmıştı.

Bu konuda varılan uzlaşmayla, zirvenin nihai bildirgesinde bu raporun "tamamlanmasından" duyulan memnuniyet dile getirildi ve ülkeler bu raporu kullanmaya davet edildi.

Bu yeterli mi?

Paris Anlaşması'nın önemli mimarlarındanr Avrupa İklim Vakfı'ndan Laurence Tubiana, uzlaşmanın Paris anlaşması için büyük bir itici güç olduğunu söyledi.

Tubiana BBC'ye yaptığı açıklamada "Önemli olan iyi bir şeffaflık sistemi olmasıydı, çünkü bu ülkeler arasında güven inşa ediyor ve nelerin yapıldığını ve bunun yeterli olup olmadığını ölçebiliyoruz." dedi.

"Ben bundan memnunum. Kimse artık net olmadığını, ne yapacaklarını bilmediğini ya da bunun gerçek olmadığını söyleyemeyecek. Çok net" diyen Tubinana, kurallarından emin olmadığı için Paris Anlaşmasını onaylamayan Rusya gibi ülkelerin artık bu bahaneyi kullanamayacağını vurguladı.

Ancak bazı gözlemciler, uzlaşmanın iklim değişikliği sorununun aciliyetiyle başa çıkabilecek kadar güçlü olmadığı görüşünde. Bir delege "Mümkün olan bu, ancak gerekli olan bu değil." dedi.

BBC Türkçe