ABD yönetiminin İsrail ile Filistin arasındaki barış müzakerelerinin yeniden başlatılması için hazırlamaya devam ettiği “Yüzyılın Anlaşması” adı verilen plan, Filistin tarafına getirdiği ağır şartlar nedeniyle meseleye çözüm olmaktan çok İsrail işgalini pekiştiriyor.

ABD Başkanı Donald Trump, başkanlık koltuğuna oturduktan kısa süre sonra İsrail ile Filistin arasındaki sorunun çözümü için yeni bir plan hazırlığına başladı. Trump’ın, “nihai anlaşma” diye nitelediği “Yüzyılın Anlaşması” planının ne zaman açıklanacağı henüz net değil, ancak ABD Başkanı planda “büyük ilerleme” kaydedildiğini belirtti.

“Kudüs’ün tamamı İsrail’in başşehri olacak”

Filistin tarafı kalıcı bir barışın sağlanması için 1967 sınırları içinde başkenti Kudüs olan tam bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasının kırmızı çizgileri olduğunu dile getirse de Trump’ın bu isteğe kulak tıkadığı belirtiliyor. “Yüzyılın Anlaşması” planında, Kudüs’ün tamamının “İsrail’in başkenti” olarak kalması, kurulacak Filistin devletine ise Doğu Kudüs ile işgal altındaki Batı Şeria arasında yer alan kenar mahallelerde yeni bir başkent inşa edilmesi hedefleniyor.

‘Yahudi yerleşimlerinin büyük kısmı boşaltılmayacak’

“Yüzyılın Anlaşması” planında Filistinlilerin karşı çıktığı bir başka konu işgal altındaki Batı Şeria’da bulunan yasa dışı Yahudi yerleşim yerleri. 

İsrail’in bugün itibarıyla Batı Şeria’da 131, Doğu Kudüs’te 10, Batı Şeria’nın tepelerindeki bölgelerde ise 116 yasa dışı yerleşim birimi kurduğu ifade ediliyor. Plana göre, Batı Şeria’daki bu yasa dışı Yahudi yerleşim yerlerinin büyük bir bölümü varlığını sürdürmeye devam ederken, çok az bir kısmının yerleri değiştirilecek. Bu da Filistin tarafı planı kabul etse bile Batı Şeria’daki İsrail işgalinin fiili olarak devam edeceği anlamına geliyor.

“Gazze’de bağımsız bir başka devlet”

Planda en çok merak edilen konulardan biri de şüphesiz Gazze’nin geleceği. Basındaki iddialara göre abluka altındaki Gazze’ye özel bir statü verilerek bağımsız bir devlet kurulacak. Buranın güvenliğinin de Mısır’a devredilmesi düşünülüyor. Batı Şeria ve Gazze’de kurulması hedeflenen iki ayrı devletin kontrolüne bırakılacak alanın tarihi Filistin topraklarının sadece yüzde 11’ine tekabül ettiği dile getiriliyor.

‘’Mültecilerin dönmesine izin yok”

İsrail yönetimi, kurulduğu 1948’den bu yana milyonlarca Filistinliyi zorla topraklarından çıkardı. Bugün itibarıyla yarısından fazlası ülke dışında olan 5,9 milyondan fazla Filistinli mülteci bulunuyor. Bu mültecilerin, 1,3 milyona yakını Gazze’de, 800 bine yakını ise işgal altındaki Batı Şeria’da yaşarken, geri kalan Filistinli mülteciler ise komşu ülkeler Suriye, Lübnan ve Ürdün’de bulunuyor.  Yine basında yer alan iddialara göre, planda Filistinli mültecilerin evlerine dönmesine izin verilmeyeceği belirtiliyor.