Türkiye, Rusya ve İran, Kazakistan'ın başkenti Astana'da düzenlenen 11. garantörler toplantısında, İdlib'deki ateşkes ihlallerinden endişe duyduklarını belirterek, ateşkesin gözlenmesi konusunda ortak çabaları artırma kararı aldı.
Toplantının 2. gününde taraflar nihai bildiri üzerinde uzlaşmak için ikili ve üçlü toplantılar düzenledi.
Kazakistan Dışişleri Bakanı Kayrat Abdrahmanov, Türkiye, Rusya, İran, rejim ve muhalefet heyetinin bir araya geldiği ana oturumda kapanış bildirisini okudu.
Bildiride tarafların Suriye'nin toprak bütünlüğü, bağımsızlığı ve egemenliğine bağlılıkları vurgulanarak, ülkede DEAŞ, Nusra Cephesi ve Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyinin terör listesindeki bağlantılı kişilerle mücadeleye devam edileceğinin altı çizildi.
Ayrılıkçı gündemlere karşı ortak duruş
Garantör ülkelerin sahadaki son durumu değerlendirerek üçlü iş birliğini sürdürmeye karar verdiklerine dikkat çekilen bildiride, komşu ülkelerin ulusal güvenliğini hedef alan ayrılıkçı gündemlere karşı ortak duruş sergileneceği ifade edildi.
İdlib'de ateşkes ihlallerini önlemek için ortak çalışma
Toplantıda taraflar, İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi'nde Soçi mutabakatının tümüyle uygulanması gerektiğinde mutabık kalarak, süren ateşkes ihlallerinden duydukları endişelerini dile getirdi. Garantörler, ihlallerin gözlenmesi için çabalarını artırmaya karar verdi.
Bunun için Türkiye-Rusya-İran Ortak Koordinasyon Merkezi'nin görevine atıfta bulunan taraflar, İdlib'deki ateşkesin korunmasının terörle mücadele için önemli olduğuna vurgu yaptı.
Kimyasal silahların kullanılmasına kınama
Taraflar, Suriye'de kimyasal silahların kullanılmasını kuvvetli biçimde kınadıklarını, bu yöndeki raporların Kimyasal Silahlar Konvansiyonu çerçevesinde ve Kimyasal Silahları Yasaklama Örgütü (KSYÖ) nezdinde araştırılması gerektiğine işaret etti.
Anayasa Komitesi kurulması için çabaları artırma kararı
Garantörler, Soçi'deki Suriye Ulusal Kongresi'nde alınan kararlarla uyumlu biçimde, Cenevre'de Anayasa Komitesi kurulması çalışmalarının hızlandırılması ve en kısa sürede kurulması için Suriyeli tarafları destekleme kararı aldı.
Alıkonulanların serbest bırakılması için çalışmaya devam vurgusu
24 Kasım'da alıkonulanlardan 10'ar kişinin karşılıklı serbest bırakılması için uygulanan pilot projeden memnuniyetlerini dile getiren taraflar, rejim ve muhalifler arasında güven artırıcı önlemler kapsamında Alıkonulanlar Çalışma Grubu'nun çabalarını iyileştirmekte mutabık kaldı.
Geri dönüşler için uluslararası konferans
Garantörler, mülteciler ile ülke içinde yerinden edilenlerin güvenli ve gönüllü biçimde dönüşü için gerekli şartların oluşturulması gerektiğine işaret ederek, bunun için ve bu kişilerin geri dönüşü için uluslararası konferans düzenleme çabaları kapsamında Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) ile çalışmaya hazır olduklarını belirtti.
Taraflar ayrıca görevden kısa süre sonra ayrılacak BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura'ya krize barışçıl çözüm bulma çabaları ve Astana formatıyla iş birliği için teşekkür etti.
Bir sonraki Astana toplantısının Şubat 2019'da yapılmasına karar verildiği kaydedildi.
AA